آیا شرکت سهامی عام دولتی است؟
لازم است که بدانید که شرکت های سهامی عام جزو شرکت های دولتی محسوب نمیشود چرا که برای تامین سرمایه شرکت بخشی از سرمایه شرکت به سهام تبدیل و به عموم فروخته شده است. احتمال اینکه نهادهای دولتی و یا اشخاص حقیقی و حقوقی جزو سهامداران شرکت سهامی عام باشند وجود دارد اما این امر ملاک بر دولتی بودن شرکت نیست.
شرکت سهامی چیست؟
شرکت های سهامی شرکت های بازاری تلقی می شوند که سرمایه آنها به سهام تبدیل می شود. مسئولیت صاحبان سهام در شرکت های سهامی محدود به ارزش اسمی سهام آنهاست. شرکت های سهامی به دو دسته شرکت های سهامی عام و شرکت های سهامی خاص تقسیم می شوند. در این شرکت ها تعداد شرکا نباید کمتر از سه نفر باشد.
شرکت سهامی عام چیست؟
شرکت های دولتی برای اهداف مختلفی مانند تجارت بین المللی، راه اندازی کارخانه، راه اندازی بانک، ساخت سد و غیره تشکیل می شوند. سرمایه مورد نیاز برای این نوع فعالیت بسیار بالاست بنابراین بخشی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام تامین می شود.
شرکت هایی که طبق قانون تجارت بخشی از سرمایه اولیه شرکت را از طریق فروش سهام به عموم تامین می کنند، شرکت سهامی عام محسوب می شوند. در شرکت های سهامی موسس باید 20 درصد سرمایه را تعهد کرده و حداقل 35 درصد از مبلغ تعهد شده را به حساب شرکت واریز و اظهارنامه آن را به همراه سایر مدارک به مراجع ثبت شرکت تسلیم کنند.
سرمایه شرکت سهامی عام هنگام تاسیس حداقل 500 هزار تومان و حداقل تعداد اعضا 5 نفر می باشد. شرکت های سهامی عام امکان انتشار اوراق قرضه و همچنین معامله سهام شرکت در بورس را دارند.
نمونه شرکت سهامی عام
شرکت فولاد مبارکه اصفهان نمونه ای از شرکت های سهامی عام در ایران می باشد. این شرکت یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات فولادی در کشور می باشد. این شرکت در زمینه تولید انواع آهن آلات اعم از تیرآهن، ورق و … فعالیت می کند. توکن “فولاد” را می توان در بورس معامله کرد.
شرکت سهامی خاص چیست؟
به شرکت هایی که طبق قانون تجارت کلیه سرمایه آنها در زمان تاسیس شرکت توسط موسسین آنها تامین می شود شرکت سهامی خاص می گویند. این نوع شرکت سهامی امکان شرکت در مزایده و مناقصات دولتی را دارد. مسئولیت سهامداران در شرکت سهامی خاص محدود به میزان سرمایه گذاری آنها می باشد.
شرکت دولتی
از سوالات اصلی بسیاری از متقاضیان تاسیس شرکت سهامی عام این است که آیا شرکت های سهامی عام جزو سهامی عام محسوب می شوند یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید شرکت های دولتی و ماهیت آنها را تعریف کرد.
شرکت دولتی شرکتی است که حداقل 51 درصد مالکیت آن متعلق به دولت باشد. در واقع بیش از نیمی از سهام این شرکت ها باید در اختیار دولت باشد تا دولتی محسوب شوند. در این شرکت ها دولت سرمایه گذار اصلی است.
با این حال، شرکتهای تجاری تشکیلشده توسط شرکتهای دولتی لزوماً دولتی نیستند. همچنین بر اساس قانون خاصی مدیریت نخواهد شد. اما چون بیشتر سرمایه آن ها متعلق به دولت است، شرکت های دولتی محسوب می شوند.
ماهیت شرکت سهامی عام چیست؟
شرکت های دولتی شرکت ها، مؤسسات و سازمان ها هستند. دولت یا بخش دولتی باید بیش از نیمی از سهام خود یعنی بیش از 50 درصد را در اختیار داشته باشد. در کشور ما سازمان ها یا مؤسساتی هستند که شکل شرکت ندارند. اما مانند شرکت ها، قوانین و هیئت مدیره خود را دارند و مشمول قانون تجارت هستند.
شرکت های دولتی ممکن است از ابتدای فعالیت خود توسط دولت تاسیس شده باشند. یا مانند صنعت نفت کشور، سهام آن از طریق ملی شدن توسط دولت تصرف می شود.
در حال حاضر شرکتهای دولتی صاحب بنگاههایی مانند بانکداری، بیمه، صنعت برق، صنعت خودرو، کشاورزی، آب و فاضلاب، داروسازی و درمان، صنایع نفت، صنایع دفاعی و حملونقل زمینی، هوایی و دریایی هستند.
هرچند در سال های گذشته قانون خصوصی سازی تصویب شد. شرکت های خصوصی در بسیاری از زمینه های فوق در شرکت های دولتی مشارکت داشته اند. مواردی مانند بانک ها، موسسات مالی و اعتباری خصوصی یا شرکت های بیمه و بیمارستان های خصوصی مشغول هستند.
ویژگی های شرکت های دولتی
در این پاراگراف به ویژگی ها و تفاوت شرکت های دولتی و خصوصی پرداخته شده است. هر کسبوکاری که از طریق سرمایهگذاری شرکتهای دولتی ایجاد شود، تا زمانی که بیش از 50 درصد سرمایه آن متعلق به شرکتهای دولتی باشد، دولتی محسوب میشود. اما شرکت تجاری که با سرمایه گذاری شرکت های دولتی ایجاد می شود، مثلاً به عنوان شرکت سهامی خاص، شرکت سهامی عام به معنای خاص نیست و مشمول قانون خاصی نمی باشد. اما چون بیش از نیمی از سرمایه آن متعلق به شرکت یا شرکت های دولتی است، شرکت دولتی محسوب خواهد شد.
شرکت مذکور مشمول مفاد لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت و مقررات قانون تجارت بوده و باید بر اساس آنها تأسیس و به ثبت برسد و به مرحله اجرا در خواهد آمد.
شرکت های دولتی که به موجب قانون تأسیس می شوند. دارای شخصیت حقوقی بوده و بر خلاف شرکت های تجاری نیازی به ثبت ندارند. شرکت های سهامی عام مشمول ماده 300 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 27/12/1347 می باشند که می گوید: «شرکت های دولتی تابع قوانین تشکیلات و آیین نامه های خود هستند و صرفاً در مورد مواردی که ذکر نشده است اعمال می شود. قوانین و مقررات آنها مشمول مقررات این قانون است.»
آیا شرکت سهامی عام دولتی است؟
استعلام: آیا شرکت دولتی است یا خصوصی؟
بنا به درخواست معاونت توسعه اداری و سرمایه انسانی دانشگاه به موجب نامه شماره 200/37770 مورخ 8/2/1389 هجری شمسی در اجرای تفاهم نامه شماره 1 ماده چهار و تفاهم نامه ماده 115 قانون تأسیس خدمات کشوری، ثبت شرکتهای دولتی (بیش از 50 درصد سهام) قبل از هر یک از آنها. هيأت وزيران علاوه بر مجوز شوراي اسلامي و يا پيشنهاد تأسيس و تأسيس آن، بايد نظر معاون فوقالذكر دانشگاه را نيز جلب نمايد.
البته در برخی قوانین اخیر تأسیس شرکت های دولتی با شرایطی بدون اخذ مجوز مقرر شده است. می توان به ماده واحده قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه و اجرای سیاست های عمومی، اصل 44، مصوب 24/12/1389 ه.
لذا با توجه به قانون فوق الذکر و نظر معاونت حقوقی رئیس جمهور طی نامه شماره 17766/159681 مورخ 1392/11/02 سازمان های توسعه ای اگرچه ماهیت دولتی دارند، اما قابلیت سرمایه گذاری و مالکیت 100% را دارند. از زمین این شرکت در مناطق محروم سهام دارد. در ماده 18 قانون اصلاحی ماده 44 شرکت های دولتی فقط تا پایان سال 1391 تاسیس می شوند و به نظر می رسد این محدودیت هنوز تمدید نشده است.
