شناسایی شخصیت حقوقی
مفاد ماده ۲۱۹ قانون تجارت را میتوان دلیل قاطع دیگری بر درستی نظریه بالا و احراز اراده مقننه به شناسایی شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری تنها پس از ثبت دانست.
که مطابق آن:(( مدت مرور زمان در دعا وی اشخاص ثالث بر علیه شرکاء یا وارث آنها راجع به معامله شرکت در موارد ی که قانون شرکاء یا وراث آنها را مسئول قرار داده پنج سال است.
مبدأ مرور زمان روزی است که انحلال شرکت یا کناره گیری شریک یا اخراج او از شرکت در اداره ثبت به ثبت رسیده و در مجله رسمی اعلان شده باشد))
توسل به مرور زمان بر پایه مقرره بالا تنها پس از ثبت شرکت ممکن می باشد.
تعریف شخصیت حقوقی در قانون تجارت
شخص حقوقی به مجموعه ای از افراد گفته می شود که دارای منافع و فعالیت های مشترک یا بخشی از اموال اختصاص یافته به منظوری خاص هستند. به موجب قانون به آنها شخصیت مستقل داده شده است، مانند شرکت های تجاری، دولتی، دانشگاه تهران و انجمن ها. بنابراین، یک شخص حقوقی یک نهاد اعتمادی است که برای دستیابی به اهداف معین ایجاد شده است.
مفهوم شخصیت حقوقی
شناسایی شخصیت حقوقی یک جمعیت یا موسسه به این معناست که تعدادی از اشخاص حقیقی که در آن جمعیت یا مؤسسه عضویت دارند دارای منافع مشترک هستند. روابط حقوقی با اشخاص ثالث، همگی یک قاعده دارند، مثلاً قراردادی که یکی از اعضا به عنوان نماینده جامعه امضا می کند.
برای همه اعضا لازم الاتباع است. یا دعوی یکی از اعضا به عنوان نماینده جامعه. جامعه در دادگاه مانند دعوای فوق الذکر از طرف همگان اگر برنامه ریزی شده باشد. باید بدانیم که این همکاری و همبستگی بین اعضا محدود به اهداف و مقاصد جامعه بوده و برای آزادی اعضا در سایر امور محفوظ است.
اساس شخص حقوقی
از نظر تفاوت‌های غیرقابل انکار اشخاص حقیقی و حقوقی، بحث‌ها و مناقشاتی بین فیلسوفان و حقوقدانان حقوقی در مورد مبنای شخصیت حقوقی صورت گرفته است. که به اختصار به ارائه آن می‌پردازیم:
1- نظریه شخصیت حقوقی واقعی است و این نظر توسط حقوقدانان ارشد آلمانی بیان و دفاع شد.
این حقوقدانان معتقدند که شخصیت حقوقی موجودی مستقل و جدا از وجود اجزای آن است و با این بیان وارد یک سلسله بحث های جامعه شناختی می شوند:
با توجه به اینکه قواعد حقوقی شامل امر و نهی می شود و از طرفی فقط انسان ها قصد و اراده دارند. می توانند مشمول امر و نهی شوند، می خواهند ثابت کنند که یک گروه یا گروه جمعیتی دارای شخصیت حقوقی و دارای تعهدات هستند.
انواع اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی به دو دسته تقسیم می شوند: اشخاص حقوقی خصوصی و اشخاص حقوقی حقوق عمومی.
الف- اشخاص حقوقی حقوق خصوصی
ویژگی ها و ویژگی های مهم اشخاص حقوقی خصوصی – اشخاص حقوقی خصوصی دو ویژگی متمایز دارند:
اول اینکه این افراد تابع قوانین حقوق خصوصی هستند و مانند اشخاص عمومی از امتیازات حقوق عمومی برخوردار نیستند.
مورد دیگر این است که این افراد علیرغم تمایل و رضایت نمی توانند فردی را به عضویت خود بپذیرند، مثلاً اتحادیه، انجمن یا شرکت نمی تواند فرد را مجبور به عضویت کند، زیرا اصل حاکمیت در حقوق خصوصی اراده و خواست آن است. دولت افراد و افراد از آزادی مطلق برخوردارند. هیچ کس نمی تواند اراده خود را بدون رضایت دیگری بر آنها تحمیل کند.
قوانین مشترک بین اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی اعم از خصوصی و عمومی مشمول قوانین مشترکی هستند که در زیر توضیح داده شده است.
1_ اسناد اقدامات انجام شده توسط اشخاص حقیقی نسبت به اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی عملاً خود قادر به انجام اعمال نیستند و اعمال و تصمیمات آنها توسط اشخاص حقیقی به نام ارکان شخص حقوقی انجام می شود. به همین دلیل در حقوق عمومی و همچنین حقوق خصوصی سؤالی که مطرح می شود این است که در جمعیت یا چه کسی صلاحیت تصمیم گیری در مورد یک شخص حقوقی و مسئولیت قانونی آن را دارد؟
ماده 589 قانون تجارت چنین مقرر می دارد: (تصمیمات شخص حقوقی توسط اشخاصی اتخاذ می شود که به موجب قانون یا اساسنامه اختیار تصمیم گیری دارند) در شرکت های تجاری.
اشخاص حقوقی چه کسانی هستند؟
شخص حقوقی موسسه، موسسه، شرکت یا سازمانی است که دارای حقوق و مسئولیت های قانونی است. شخص حقیقی فقط می تواند از حقوق طبیعی مانند حق ازدواج بهره مند شود اما شخص حقوقی نمی تواند این کار را انجام دهد.
