بنا به ماده ۹۴ قانون تجارت، شرکت با مسئولیت محدود به عنوان یک نهاد تجاری بین دو یا چند نفر برای امور تجارتی تشکیل می‌شود. هر یک از شرکا تنها تا میزان سرمایه‌ای که در شرکت واریز کرده است. مسئولیت پرداخت بدهی‌ها و تعهدات شرکت را بر عهده دارند. بدون اینکه سرمایه به سهام یا قطعات سهام تقسیم شده باشد.
اسم شرکت شرکت با مسئولیت محدود در قانون تجارت
همچنین، طبق ماده ۹۵، در اسم شرکت باید عبارت “با مسئولیت محدود” قید شود؛ در غیر این صورت، شرکت به عنوان شرکت تضامنی محسوب می‌شود. تابع مقررات آن خواهد بود. اسم شرکت نباید شامل اسم هیچ یک از شرکا باشد. در صورت نقض این قاعده، شریک مربوطه حکم شریک ضامن در شرکت تضامنی را خواهد داشت. در پایان، طبق ماده ۹۶، ثبت شرکت با مسئولیت محدود به شرط پرداخت تمام سرمایه نقدی و نوشته و دادن سهم الشرکه غیر نقدی امکان‌پذیر است.
سهم الشرکه شرکاء چیست؟
بنا به ماده ۱۰۲ از قانون تجارت، سهم شرکاء در یک شرکت قابل انتقال به شکل اوراق تجارتی مانند نسخه نامه‌ای یا سند بی‌نام نمی‌باشد. انتقال سهم الشرکه ممکن است تنها با رضایت حداقل سه چهارم از شرکاء صورت گیرد. که حداقل سه چهارم از سرمایه شرکت را نیز دارا باشند. همچنین اکثریت عددي نیز داشته باشند. براساس ماده ۱۰۳، انتقال سهم الشرکه تنها از طریق اسناد رسمی و معتبر امکان پذیر است.
حق رای در شرکت با مسئولیت محدود
حق رای به معنای حق تصمیم‌گیری در موارد مختلف شرکتها و سازمان‌ها است. طبق ماده ۱۰۷ قانون تجارت، هر یک از شرکا بر اساس نسبت سهامی که در شرکت دارند، حق رای خواهند داشت. این به این معنی است که هر شریک بر اساس سهامی که در اختیار دارد، حق تصمیم‌گیری در امور شرکت را دارد.
البته این حق ممکن است طبق اساسنامه شرکت، به ترتیب دیگری تعیین شده باشد. بنابراین، مطابق قانون و اساسنامه شرکت، شرکا می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های مختلف شرکت مشارکت داشته و حق رای خود را به موضوعات مختلف اعمال کنند. این امر نشان‌دهنده اهمیت و حقوق شرکا در حاکمیت و تصمیم‌گیری‌های شرکت است.
روابط شرکاء:
طبق ماده ۱۰۸ قانون تجارت روابط بین شرکاء تابع اساسنامه است اگر در اساسنامه راجع به تقسیم نفع و ضرر مقررات خاصی نباشد. تقسیم مزبور به نسبت سرمایه شرکاء انجام خواهد شد.
طبق ماده ۱۱۰ شرکا نمی توانند تابعیت شرکت را تغییر دهند مگر به اتفاق آراء.
انتخاب مدیران شرکت
طبق ماده ۱۰۴ قانون تجارت، شرکت با مسئولیت محدود به وسیله یک یا چند نفر مدیر موظف یا غیر موظف که از بین شرکا یا خارج برای مدت محدود یا نامحدودی معین می‌شوند اداره می گردد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت شرکت با مسئولیت محدود:
۱- پرداخت مبلغ تعیین شده به نام سازمان ثبت اسناد و املاک کشور جهت تعیین نام .
۲- تکمیل فرم تعیین نام .
۳- دو برگ تقاضانامه شرکت با مسئولیت محدود و تکمیل آن و امضا ذیل شرکتنامه توسط کلیه شرکا.
۴- دو برگ شرکت نامه شرکت با مسئولیت محدود و تکمیل و امضا زیر شرکت نامه توسط کلیه سهامداران.
۵- دو جلد اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود و امضاء ذیل تمام صفحات آن توسط کلیه سهامداران .
۶- دو نسخه صورتجلسه مجمع عمومی موسسین و هیئت مدیره که به امضای سهامداران و بازرسین رسیده باشد.
۷- دو نسخه صورتجلسه هیئت مدیره که به امضای مدیران منتخب مجمع رسیده باشد.
۸- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی برابر اصل شده کلیه سهامداران و در صورتی که مدیرعامل خارج از اعضای هیئت مدیره باشد.
۹- فتوکپی شناسنامه و کارت ملی بازرسین.
۱۰- معرفی نمایندگان در صورتی که سهامداران و اعضای هیئت مدیره از بین اشخاص حقوقی باشند و ارائه تصویر روزنامه رسمی و آگهی تاسیس با آخرین تغییرات آن.
۱۱- تاییدیه هیئت مدیره اشخاص حقوقی سهامدار مبنی بر غیر دولتی بودن آن.
تذکر: در صورتی که مقداری از سرمایه شرکت آورده غیرنقدی باشد (اموال منقول و غیرمنقول) ارائه گزارش کارشناسی رسمی دادگستری الزامی است و در صورتی که اموال غیر منقول جزء سرمایه شرکت قرار داده شود ارائه مستندات مربوطه ضروری است.
۱۲-اخذ مجوز در صورت نیاز بنا به تشخیص کارشناس اداره ثبت شرکتها.
مراحل ثبت شرکت با مسئولیت محدود
بعد از تکمیل دو برگ تقاضانامه و دو برگ شرکتنامه و تهیه دو جلد اساسنامه و امضا ذیل تمام اوراق توسط تمام شرکا، نسبت به پرداخت هزینه تعیین نام و ارائه فیش پرداختی به واحد حسابداری اداره ثبت شرکتها اقدام و واحد مزبور نسبت به ممهور نمودن اوراق اقدام می‌نماید.
مدارک را با توجه به مواردی که ذکر شد. تحویل قسمت پذیرش مدارک اداره ثبت شرکتها داده و رسید دریافت شود. با عنایت به تاریخ تعیین شده برای اعلام نتیجه، در روز موعد توسط احدی از شرکاء یا وکیل رسمی شرکت به باجه مربوطه اداره ثبت شرکتها مراجعه نماید.
در صورتی که کارشناس اداری ثبت شرکتها ایرادی یا نقصی در مدارک ابرازی مشاهده نماید. نسبت به تهیه پیش‌نویس آگهی ثبت اقدام و پیش‌نویس مربوطه پس از تایید مسئولین اداری ثبت شرکتها تهیه و در روز مراجعه تحویل متقاضی داده می‌شود.
متقاضی بایستی به بانک مستقر در اداره مراجعه و نسبت پرداخت حق الثبت که ذیل پیش‌نویس مبلغ آن قید شده، اقدام نماید.
مبلغ حق الثبت و حق الدرج در تاسیس شرکت
قبل از مراجعه به بانک به نمایندگی روابط عمومی مستقر در واحد حسابداری جهت تعیین مبلغ حق الدرج آگهی تاسیس در روزنامه کثیرالانتشار و اخذ فیش مراجعه شود. مبلغ حق الثبت و حق الدرج در یک مرحله به بانک پرداخت شود.
رفع نقص ایرادات کارشناس ثبت شرکت ها
در صورتی که کارشناس اداره ثبت شرکتها ایراد یا نقصی در مدارک مشاهده نماید. مراتب کتباً به متقاضی اعلام خواهد شد. که نسبت به رفع یا ایراد اقدام نماید.
رفع ایراد موضوع فعالیت شرکت که نیاز به اخذ مجوز دارند؟
در صورتی که کارشناس اداره ثبت شرکتها موضوع فعالیت شرکت را نیازمند اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح تشخیص دهد. نسبت به تهیه استعلام اقدام و برگ استعلام پس از اخذ امضا از مسئولین مربوطه و در دبیرخانه اداره کل ثبت شرکتها ثبت دفتر شده است. به مرجع مربوطه همراه با یک نسخه فتوکپی از مدارک تحویل داده می‌شود.
پس از پرداخت مبلغ حق الثبت جهت درج اطلاعات فیش در سامانه مکانیزه به واحد حسابداری اداره ثبت شرکتها مراجعه و واحد مربوطه نسبت ممهور نمودن ذیل اوراق اقدام می‌نماید.
صدور شماره ثبت و شناسه ملی شرکت
مدارک واحد ثبت تاسیس شرکت و تغییرات اداره ثبت شرکت ها تحویل داده شود. مسئول مربوطه پس از ثبت در دفتر و تعیین شماره ثبت شرکت و درجه اظهارنامه اقدام و در ذیل ثبت دفتر از شخص معرفی شده توسط شرکاء (که خود از شرکاء یا وکیل رسمی شرکت می باشد). با قید جمله “ثبت با سند برابر است” امضا اخذ می نماید. سپس آگهی تایپ شده به امضای رئیس اداره ثبت شرکتها برسد.
یک نسخه از مدارک ضبط در پرونده شرکت شده و در بایگانی اداری ثبت شرکتها نگهداری خواهد شد. یک نسخه دیگر از مدارک شامل تقاضانامه، شرکتنامه، اساسنامه، صورت جلسه مجمع عمومی موسس، صورتجلسه هیئت مدیره ممهور به مهر اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی شده و تحویل متقاضی می گردد.
عودت مدارک ممهور شده توسط اداره ثبت شرکت ها
متقاضی مدارک مربوط به خود و پرونده متشکله را به قسمت دبیر اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی برده و پس از ثبت آگهی در دفتر اندیکاتور مسئول مربوطه نسبت به درج شماره ثبت دفتر و ممهور نمودن آگهی تایپ شده اقدام و پرونده متشکله را ضبط و بقیه مدارک تحویل متقاضی می گردد.
متقاضی پس از تحویل گرفتن مدارک مربوط به خود، نسخه دوم آگهی تاسیس را به واحد روابط عمومی مستقر در اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی جهت درج در روزنامه کثیرالانتشار تحویل و نسخه اول آگهی تایپ شده تاسیس شرکت را به دفتر شرکت سهامی روزنامه رسمی جمهوری اسلامی ایران واقع در خیابان بهشت (خیابان جنوبی پارک شهر) جهت درج در روزنامه رسمی( پس از پرداخت حق الدرج که توسط مسئول مربوطه تعیین می گردد) تسلیم می نماید. این مورد سیستمی می باشد.
تذکر: در صورت نیاز فوری به آگهی تاسیس شرکت قبل از انتشار در روزنامه رسمی باشد. چند نسخه فتوکپی از آگهی تاسیس تهیه و هنگام تحویل اصلی آگهی به دفتر روزنامه رسمی فتوکپی ها توسط دفتر روزنامه رسمی ممهور به مهر می گردد. که دارای اعتبار مربوطه خواهد بود.
تعداد شرکا و سرمایه شرکت
بنا به ماده ۹۴ قانون تجارت، حداقل تعداد شرکا در یک شرکت با مسئولیت محدود باید دو نفر باشد. همچنین، حداقل سرمایه‌گذاری مورد نیاز باید با توجه به رویه و حداقل مبلغ دریافت حق الثبت حداقل یک میلیون ریال باشد.
شرکت با مسئولیت محدود زمانی تشکیل می‌شود. که تمام سرمایه نقدی و سهم الشرکه غیر نقدی نیز نوشته و داده شده باشد. به علاوه، مدیرعامل باید اقرار کند. که کلیه سرمایه نقدی و سهم الشرکه غیرنقدی را دریافت کرده است.
در صورت تشکیل هر شرکت بر خلاف این ماده، شرکت از درجه اعتبار ساقط خواهد شد. (ماده ۹۶). علاوه بر این، در شرکتنامه باید صراحتاً ذکر شود. که سهم الشرکه‌های غیر نقدی به چه میزان نوشته شده است. هر گونه تخلف از این ماده منجر به ابطال شرکت و ساقط شدن اعتبار آن خواهد بود. (ماده ۹۷). همچنین، تمامی شرکا نسبت به قیمتی که در حین تشکیل برای سهم الشرکه‌های غیر نقدی معین شده، مسئولیت تضامنی دارند (ماده ۹۸).
هیئت نظارت در مسئولیت محدود
با توجه به ماده ۱۰۹ قانون تجارت، در هر شرکت با مسئولیت محدود حداقل باید بیش از ۱۲ نفر شریک داشته باشد تا هیئت نظارت تشکیل گردد. این هیئت نظارت مرکب از سه نفر است. که از بین شرکا برای مدت یک سال انتخاب می‌شود. اعضای هیئت نظارت نمی‌توانند عضو هیئت مدیره شرکت باشند.
علاوه بر این، هیئت نظارت موظف است حداقل یک بار در سال مجمع عمومی شرکت را تشکیل دهد. این اقدامات به منظور افزایش شفافیت و کنترل دقیق‌تر بر عملکرد شرکتها صورت می‌گیرد. از این رو، رعایت این مقررات اساسی برای حفظ اعتماد عمومی به فعالیت‌های شرکتها و حفظ منافع تمامی سهامداران محسوب می‌شود.
وظایف هیئت نظارت در شرکت با مسئولیت محدود
الف) تحقیق نماید که سرمایه نقدی شرکت پرداخت شده و س هم الشرکه غیرنقدی تقویم و تسلیم شده باشد.
ب) در شرکتنامه تقویم سهم الشرکه غیر نقدی به صراحت ذکر شده باشد.
ج) دعوت شرکا برای مجمع عمومی فوق‌العاده.
د) اعضای هیئت نظارت از جهت اعمال اداری و نتایج حاصله از آن هیچ مسئولیتی ندارند. لیکن هر یک از آنها در انجام مأموریت خود برطبق قوانینی معمولی کشوری مسئول اقدام و تقصیرات خود می باشند (ماده ۱۶۷ قانون تجارت).
ه) اعضای هیئت نظارت دفاتر و صندوق و کلیه اسناد شرکت را تحت بررسی قرار داده و همه سال گزارش به مجمع عمومی می دهند. هرگاه در تنظیم صورت دارایی بی‌نظمی و خطای مشاهده نمایند. موصوع را در گزارش مذکور ذکر نموده و اگر مخالفتی با پیشنهاد مدیر شرکت در تقسیم منافع داشته باشد دلایل خود را بیان می‌کنند. (ماده ۱۶۸ قانون تجارت )
و تا ۱۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی هر صاحب سهمی می‌تواند (خود یا نماینده او) در مرکز اصلی شرکت حاضر شده از صورت ترازنامه و صورت دارایی و گزارش هیئت نظارت اطلاعات حاصل کند. (ماده ۱۷۰ قانون تجارت).
تغییر در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود
با توجه به ماده ۱۱۱ قانون تجارت، هر گونه تغییر در اساسنامه شرکت با مسئولیت محدود نیازمند تایید اکثریت عددی شرکا است که حداقل سه ربع سرمایه را نیز در اختیار داشته باشند. البته این امر مستثنی است در صورتی که در اساسنامه مقرر شده باشد. که تغییرات با اکثریت دیگری صورت گیرد. همچنین طبق ماده ۱۱۲، هیچ یک از شرکا نمی‌تواند دیگری را مجبور به افزایش سهم‌الشرکه خود کند. این مقررات به منظور حفظ حقوق و تعادل میان شرکا و جلوگیری از سوءاستفاده از قدرت تصمیم‌گیری تعیین شده است. بنابراین هر گونه تغییر در اساسنامه باید با رعایت این مقررات و با رضایت اکثریت شرکا صورت گیرد.
سرمایه احتیاطی شرکت مسئولیت محدود
به منظور تقویت و تثبیت ساختار مالی شرکت با مسئولیت محدود، مجمع عمومی مجاز است. تا درصد معینی از سود ناخالص یا سود قابل تقسیم را به عنوان سرمایه احتیاطی در نظر بگیرد. این اقدام به منظور افزایش پایداری مالی و ایجاد یک فاصله انعطاف‌پذیر بین درآمدهای شرکت و هزینه‌های آن انجام می‌شود.
سرمایه احتیاطی به عنوان یک منبع اضافی برای رفع نوسانات ناشی از عدم پیش‌بینی شده درآمدها یا هزینه‌های غیرمنتظره و نیز برای سرمایه‌گذاری‌های ضروری و استراتژیک شرکت استفاده می‌شود. با تصویب این تصمیم، شرکت با مسئولیت محدود به دستیابی به اهداف مالی و عملکردی پایدارتر و پویاتر خود دست یافته و از پتانسیل‌های خطرناک مالی در آینده جلوگیری می‌نماید.
انحلال شرکت با مسئولیت محدود چگونه است؟
شرکت با مسئولیت محدود در موارد ذیل منحل می‌شود:
۱- وقتی که شرکت مقصودی را که برای آن تشکیل شده انجام نداده یا انجام آن غیر ممکن شده باشد.
۲- وقتی که شرکت باید مدت معین تشکیل و مدت منقضی شده باشد.
۳- در صورتی که شرکت ورشکسته شود.
۴- در صورت تصمیم تعدادی از شرکا که سهم الشرکه آن ها بیش از نصف سرمایه شرکت باشد.
۵- در صورتی که به واسطه ضررهای وارد نصف سرمایه شرکت از بین رفته و یکی از شرکا تقاضای انحلال کرده است. محکمه دلایل او را موجه دیده و سایر شرکاء حاضر نباشند. سهمی را که در صورت انحلال به او تعلق می گیرد. پرداخته و او را از شرکت خارج نمایند.
۶- در مورد فوت یکی از شرکا اگر به موجب اساسنامه پیش‌بینی شده باشد (مواد ۹۳ و ۱۴ قانون تجارت).
اشخاص کلاهبردار کدامند؟
طبق ماده ۱۱۵ قانون تجارت، اشخاص ذیل کلاهبردار محسوب می شوند:
الف) موسسین و مدیرانی که برخلاف واقعیت پرداخت تمام سهم الشرکه نقدی و تقویم و تسلیم سهم الشرکه غیر نقدی را در اوراق و اسنادی که باید برای سطح شرکت بدهند اظهار کرده باشند.
ب) کسانی که به وسیله متقلبانه سهم الشرکه غیرن نقدی را بیش از قیمت واقعی آن تقویم کرده باشند.
ج) مدیرانی که با نبودن صورت دارایی یا با استناد صورت دارایی مزبور منافع عمومی را بین شرکا تقسیم کنند.
انتخاب بازرس در شرکت مسئولیت محدود
انتخاب بازرس در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است. در اکثر موارد افرادی که شرکت با مسئولیت محدود به ثبت میرسانند. برای شرکت بازرس انتخاب نمی کنند.
روزنامه کثیرالانتشار در هنگام تاسیس شرکت
انتخاب روزنامه برای درج آگهی های دعوت شرکت در شرکت با مسئولیت محدود اختیاری است. در صورتیکه بخواهید روزنامه کثیرالانتشار انتخاب کنید. بهتر است از روزنامه های کثیرالانتشار کم هزینه انتخاب کنید.
دفاتر قانونی شرکت
پس از تشکیل شرکت با مسئولیت محدود در ظرف یک هفته از تاریخ ثبت نسبت به تهیه دفاتر قانونی (دفتر روزنامه و کل) و پلمپ آنها در اداره ثبت شرکتها اقدام نمایند. اصلیترین دفاتر قانونی شامل دفتر روزنامه و دفتر کل می باشند.
