انواع شرکت های تجاری
به لحاظ کلی شرکتهای تجاری را می‌توان به چهار دسته تقسیم نمود:
1) شرکتهای اشخاص؛
2) شرکتهای سرمایه؛
3) شرکتهای مختلط؛
4) شرکتهای دولتی که ذیلاً به توضیح هر یک از این موارد خواهیم پرداخت.
شرایط و تعریف شرکتهای اشخاص
شرکتهای اشخاص شرکت‌هایی هستند که شخصیت شریک در این گونه شرکتها اهمیت بسیار داشته و اعتبار شرکت بستگی به اعتبار شرکا دارد.
در شرکت های اشخاص سرمایه شرکت نقش عمده را ندارد. مانند شرکتهای تضامنی و نسبی که شرکا در نتیجه آشنایی و روابط نزدیک و اعتمادی که با یکدیگر دارند اقدام به تشکیل شرکت می‌نمایند.
در شرکتهای اشخاص، نه تنها سرمایهای که شرکا در شرکت می‌گذارند جوابگوی تعهدات شرکت است. بلکه از دارایی شخصی خود نیز ضامن تعهدات شرکت می‌باشند. و از این لحاظ، شرکا نمی‌توانند آزادانه سهم الشرکه خود را به دیگران واگذار نمایند.
بدون جلب رضایت سایر شرکا شریک تضامنی نمی‌تواند سهم‌الشرکه خود را به دیگری واگذار کند. و چه بسا که خروج یک شرکت باعث انحلال شرکت می‌گردد.
اصولاً در شرکتهای اشخاص، سهم الشرکه که در حال حیات یا پس از فوت قابل انتقال نیست مگر با رضایت سایر شرکا.
شرایط و تعریف شرکت سرمایه چیست
در شرکتهای سرمایه، مانند شرکتهای سهامی و شرکتهای با مسئولیت محدود بر خلاف شرکتهای اشخاص، شخصیت شرکا اهمیتی ندارد. و شرکا فقط تا میزان سرمایهای که در شرکت گذاشته اند، مسئول تعهدات وقروض شرکت می باشند.
چنانچه قروض و بدهی‌های شرکت از دارایی و سرمایه آن بیشتر باشد، طلبکاران حق رجوع به شرکا را ندارند. علاوه بر آن شرکا، اختیار دارند سهم الشرکه خود را به دیگران واگذار کنند. و نیازی به رضایت دیگر شرکا در این خصوص نمی‌باشد. بنابراین عامل مهم در شرکتهای سرمایه، سرمایه ایست که شرکا در شرکت گذاشته اند و شخصیت شریک اصولاً تأثیری در اعتبار شرکت ندارد.
در شرکتهای سرمایه پس از فوت، ورشکستگی و یا ممنوعیت قانونی و قضایی سهامدار، شرکت همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد.
تعریف شرکت های مختلط و شرایط آن
شرکتهای مختلط عبارتند از شرکت‌هایی که از دو دسته شریک تشکیل می‌شوند؛ دسته اول: شرکایی که مسئولیت نامحدود دارند و دسته دوم: شرکایی که مسئولیت محدود دارند.
مانند شرکتهای مختلط غیر سهامی و شرکتهای مختلط سهامی. این نوع شرکتها ترکیبی هستند از شرکتهای سرمایه و شرکتهای اشخاص که در آن شرکای ضامن، کار و صنعت و لیاقت و استعداد خود را در شرکت می‌گذراند.
به طور نامحدود مسئولیت اعمال خود را قبول می‌کنند. و عده دیگر برای استفاده از خدمات شرکای ضامن سرمایه لازم را در اختیار آنها قرار می‌دهند. بدون این که در اداره شرکت مسئولیتی داشته باشند. و بیش از آن چیزی که در شرکت گذاشتهاند تعهدی قبول نمی‌کنند این نوع شرکتها شرکتهای کار و سرمایه هستند.
تعریف شرکت های دولتی و قوانین حاکم بر آن
نوع خاصی از شرکتهای تجاری که نه جزء شرکتهای سرمایه و نه جزء شرکتهای اشخاص محسوب می‌شوند. شرکتهای دولتی هستند.
شرکتهای دولتی از انواع شرکتهای تجاری محسوب می‌شوند ولی تأسیس، اداره، انحلال و نظارت بر فعالیتهای آنها تابع قواعد خاصی بوده که در قوانین پیش‌بینی شده است.
ماده ۳۰۰ لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکتهای دولتی را تابع قوانین تأسیس و اساسنامه خود دانسته و در مواردی که در اساسنامه شرکتهای دولتی قید نشده تابع قانون تجارت دانسته است.
در چه شرایطی شرکت های تجاری دولتی محسوب می گردند؟
طبق ماده ۴ قانون محاسبات عمومی کشور؛ شرکت دولتی، واحد سازمانی مشخصی است که با اجازه قانونی، به صورت شرکت ایجاد می‌شود. و یا به حکم قانون و یا دادگاه صالح، ملی شده یا مصادره گردیده و به عنوان شرکت دولتی شناخته شده باشد. و بیش از 50% سرمایه آن متعلق به دولت می‌باشد.
هر شرکت تجاری که از طریق سرمایه گذاری شرکتهای دولتی ایجاد شود، مادام که بیش از 50% سهام آن متعلق به شرکت دولتی است، شرکت دولتی تلقی می‌شود.
شرکت های دولتی بزرگ کدامند؟
برخی از شرکتهای بزرگ دولتی که در ایران وجود دارند عبارتند از: شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز ایران، شرکت ملی فولاد ایران، شرکت سهامی آلومینیوم ایران، شرکت هواپیمایی ج. ا. ایران و …. .
در صورتیکه نیاز به مشاوره دارید به شماره 09189414281 با کارشناس تک نیک ثبت تماس حاصل فرمایید.
اقسام شرکتهای تجاری
طبق ماده ۲۰ قانون تجارت، شرکتهای تجارتی بر هفت قسم است:
- شرکت سهامی؛
- شرکت با مسئولیت محدود؛
- شرکت تضامنی؛
- شرکت مختلط غیر سهامی؛
- شرکت مختلط سهامی؛
- شرکت نسبی؛
- شرکت تعاونی تولید و مصرف.
