انواع شرکت تعاونی

در این مطلب به انواع شرکت تعاونی پرداخته شده است.

انواع شرکت های ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ

انواع شرکت های تعاونی ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ:

اﻟﻒ – ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ: ﺷﺮﮐﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺷﺘﻐﺎل اﻋﻀﺎء در اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﮐﺸﺎورزی، داﻣﺪاری، داﻣﭙﺮوری، ﭘﺮورش و ﺻﯿﺪ ﻣﺎھﯽ، ﺷﯿﻼت، ﺻﻨﻌﺖ، ﻣﻌﺪن، ﻋﻤﺮان ﺷﮫﺮی و روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮی و ﻧﻈﺎﯾﺮ اﯾﻨﮫﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.

ب- ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺗﻮزﯾﻊ: ﺷﺮﮐﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﮫﯿﻪ و ﺗﻮزﯾﻊ ﮐﺎﻻ، ﻣﺴﮑﻦ، ﺧﺪﻣﺎت و ﺳﺎﯾﺮ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪی های اﻋﻀﺎء ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.

در ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ، ﺗﻌﺪد ﻧﻮع و ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﻃﺮح ﭘﯿﺸﻨﮫﺎدی ﻣﺠﺎز اﺳﺖ.

انواع شرکت تعاونی به لحاظ عضویت

ﺷﺮﮐﺘ ﮫﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻋﻀﻮﯾﺖ ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.

اﻟﻒ- ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﻋﺎم: ﺷﺮﮐﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻀﻮﯾﺖ در آن ﺑﺮای ھﻤﻪ آزاد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. و ﻣﻮﺳﺴﯿﻦ ﯾﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻗﺴﻤﺘﯽ

از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ اوﻟﯿﻪ و ﯾﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺷﺮﮐﺖ ﺳﮫﺎم آﻧﺮا ﺑﻪ ﻋﻤﻮم ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ.

ب- ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺧﺎص: ﺷﺮﮐﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻋﻀﻮﯾﺖ در آن ﻣﻨﺤﺼﺮاً ﺑﺮای ﮔﺮوھﯽ ﺧﺎص از ﻗﺒﯿﻞ : ﮐﺎرﮔﺮان، ﮐﺎرﻣﻨﺪان، ﮐﺸﺎورزان، داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن، اﯾﺜﺎرﮔﺮان، زﻧﺎن، ﻣﺸﺎﻏﻞ ﺧﺎص و ﻧﻈﺎﯾﺮ اﯾﻨﮫﺎ آزاد ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﺪﯾﮫﯽ اﺳﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎن واﺟﺪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﻮده

و از اﯾﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺘﯽ ﺑﺮای ﻋﻀﻮﯾﺖ وﺟﻮد ﻧﺪارد.

در ﺗﺎﺑﻠﻮھﺎ و ﺳﺮﺑﺮﮔﮫﺎی ﺷﺮﮐﺘﮫﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ ذﮐﺮ ﻋﻨﻮان »ﺗﻌﺎوﻧﯽ« ﺿﺮوری اﺳﺖ. و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻄﻮر ﺧﻮاﻧﺎ ﻗﯿﺪ ﺷﻮد.

ﺑﺮای واﺣﺪھﺎی ﺻﻨﻔﯽ ﺷﮫﺮﺳﺘﺎﻧﮫﺎ و ﺑﺮای ھﺮ واﺣﺪ ﮐﺎرﻣﻨﺪی و ﮐﺎرﮔﺮی ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺷﺮﮐﺖ ﺗﻌﺎوﻧﯽ در ھﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد.

ﺷﺮﮐﺘﮫﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺑﺎ ﺑﯿﺶ از 500 ﻋﻀﻮ و اﺗﺤﺎدﯾﻪھﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء ﺗﻌﺎوﻧﯿﮫﺎی ﻋﻀﻮ آﻧﮫﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ﺑﯿﺶ از 2000 ﻋﻀﻮ ﺑﺎﺷﺪ، »ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺑﺰرگ« ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ.

ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء تعاونی ها در زﻣﺎن ﺛﺒﺖ و دوران ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ

در اﻧﻮاع ﺷﺮﮐﺘﮫﺎ و اﺗﺤﺎدﯾﻪ ھﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء در زﻣﺎن ﺛﺒﺖ و دوران ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻃﺒﻖ ﻃﺮح ﺗﺄﺳﯿﺲ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺑﻌﺪی آن ﺑﻮده و رﻋﺎﯾﺖ موارد زﯾﺮ اﻟﺰاﻣﯽ اﺳﺖ.

اﻟﻒ) ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء در زﻣﺎن ﺛﺒﺖ و دوران ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺮﮐﺘﮫﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﻧﺒﺎﯾﺪ از ٧ ﻧﻔﺮ ﻋﻀﻮ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ.

ب) در ﺷﺮﮐﺘﮫﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ اﺷﺘﻐﺎﻟﺰا ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﯾﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎل ﺗﻮﻟﯿﺪی ﯾﺎ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از کمک های دوﻟﺘﯽ ﺑﺮای اﻋﻀﺎء ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻌﺎدل ٠٥% ﻣﺸﺎﻏﻞ داﺋﻤﯽ ﻃﺮح ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

ج) در ﺷﺮﮐﺘﮫﺎی ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺪون اﺳﺘﻔﺎده از ﮐﻤﮑ ﮫﺎی دوﻟﺘﯽ و ﯾﺎ ﺑﺎ ھﺪف ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺪاﻗﻞ ٠٥% ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﮔﺬاری ﻃﺮح ﺗﻮﺳﻂ اﻋﻀﺎء ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد. رﻋﺎﯾﺖ ﺑﻨﺪ )ب( اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ.

د) ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﻌﺪاد اﻋﻀﺎء در ﺗﻌﺎوﻧﯿﮫﺎی ﻣﺴﮑﻦ )ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﺴﮑﻦ اﻋﻀﺎء( ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ اھﻠﯿﺖ ) داﻧﺶ و ﺗﺠﺮﺑﻪ( ﻣﺪﯾﺮان ﺗﻌﺎوﻧﯽ ﺑﻨﺎﺑﻪ ﺗﺸﺨﯿﺺ ادارات ﮐﻞ ﺗﻌﺎون ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﮔﺮدد.

ھـ) رﻋﺎﯾﺖ ﺗﺒﺼﺮه ٢ ﻣﺎده ٢ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺗﺸﮑﯿﻞ تعاونی ها درﺧﺼﻮص ﺗﻌﺎوﻧﯿﮫﺎی ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ اﻟﺰاﻣﯽ ﻧﻤﯽﺑﺎﺷﺪ.

انواع شرکت‌های تعاونی از نظر نوع فعالیت

شرکت‌های تعاونی به لحاظ نوع فعالیت به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند. اولین دسته، شرکت‌های تعاونی تولید هستند که برای اشتغال اعضا در حوزه‌هایی مانند کشاورزی، دامداری، شیلات، صنعت، معدن و غیره تشکیل می‌شوند. این نوع شرکت‌ها بیشتر در زمینه‌های تولیدی و کارهای تولیدی دسته‌بندی می‌شوند و هدف اصلی آنها ایجاد اشتغال برای اعضای خود در این بخش‌ها است. دسته دوم، شرکت‌های تعاونی توزیع هستند که در زمینه تأمین و توزیع کالاها، مسکن، خدمات و سایر نیازهای اعضای خود فعالیت دارند. در این نوع شرکت‌ها، اعضا بیشتر به عنوان مصرف‌کننده کالاها و خدمات وارد فعالیت می‌شوند.

انواع شرکت‌های تعاونی از نظر عضویت

شرکت‌های تعاونی همچنین بر اساس نوع عضویت به دو دسته تقسیم می‌شوند. نوع اول، شرکت‌های تعاونی عام هستند که عضویت در آن برای عموم افراد آزاد است و موسسین یا شرکت باید برای تأمین قسمتی از سرمایه اولیه، سهام را به عموم عرضه کنند. دسته دوم، شرکت‌های تعاونی خاص هستند که عضویت در آن محدود به گروه‌های خاصی از جمله کارگران، کشاورزان، دانشجویان و دیگر اقشار خاص است. این نوع شرکت‌ها به‌طور معمول برای رفع نیازهای خاص گروه‌های هدف تشکیل می‌شوند و هدف آنها ارائه خدمات به اعضای خاص خود است.

شرایط ثبت و تعداد اعضای شرکت‌های تعاونی

برای ثبت شرکت‌های تعاونی، تعداد اعضای اولیه باید طبق طرح تأسیس و تغییرات آن رعایت شود. در شرکت‌های تعاونی تولیدی و خدماتی، حداقل تعداد اعضای لازم برای ثبت و شروع فعالیت شرکت نباید کمتر از 7 نفر باشد. در برخی از شرکت‌های تعاونی که از کمک‌های دولتی برای تأسیس بهره می‌برند، باید حداقل 50 درصد از مشاغل دائمی طرح تعاونی به‌وسیله اعضا تأمین شود. همچنین برای شرکت‌های تعاونی مسکن، تعداد اعضا باید متناسب با تجربه و توانمندی مدیران آن باشد.

سوالات متداول انواع شرکت تعاونی

1. چه تفاوتی بین شرکت تعاونی تولید و شرکت تعاونی توزیع وجود دارد؟

شرکت تعاونی تولید به‌منظور ایجاد اشتغال در بخش‌های تولیدی مانند کشاورزی، دامداری، صنعت و معدن تأسیس می‌شود، در حالی که شرکت تعاونی توزیع بیشتر در زمینه تأمین و توزیع کالاها، خدمات و نیازهای اعضای خود فعالیت می‌کند.

2. آیا عضویت در شرکت‌های تعاونی محدود به گروه خاصی است؟

عضویت در شرکت‌های تعاونی ممکن است بسته به نوع شرکت محدود به گروه‌های خاصی مانند کارگران، کشاورزان، دانشجویان یا سایر اقشار خاص باشد. شرکت‌های تعاونی عام برای عموم مردم آزاد هستند، در حالی که شرکت‌های تعاونی خاص برای گروه‌های خاص طراحی شده‌اند.

3. چه تعداد عضو برای تأسیس یک شرکت تعاونی لازم است؟

برای تأسیس یک شرکت تعاونی، حداقل تعداد اعضای اولیه باید 7 نفر باشد. البته در برخی موارد خاص مانند شرکت‌های تعاونی مسکن، تعداد اعضا باید مطابق با نوع فعالیت و تجربه مدیران آن تنظیم شود.

4. آیا در شرکت‌های تعاونی، اعضا می‌توانند سهام خود را بفروشند؟

در شرکت‌های تعاونی، سهام اعضا معمولاً به منظور حمایت از اصول همکاری و رفع نیازهای مشترک اعضا خریداری و نگهداری می‌شود. به طور کلی، سهام در این شرکت‌ها قابل فروش نیست مگر با شرایط خاص که در اساسنامه و مقررات تعاونی ذکر شده باشد.

5. آیا برای تأسیس یک شرکت تعاونی نیاز به مجوز خاصی است؟

بله، برای تأسیس شرکت تعاونی، اعضای موسس باید مجوز لازم را از اداره تعاون و سایر مراجع قانونی مربوطه دریافت کنند. این مجوزها معمولاً شامل تأسیس شرکت و رعایت الزامات قانونی مربوط به فعالیت‌های تعاونی است.