در این مطلب به اداره ثبت شرکت ها و وظایف و تشریفات اداری و همچنین آدرس و تلفن این اداره شرح داده شده است.
مرجع ثبت شرکتها
طبق ماده ۲ نظام نامه راجع به مواد 196 و 197 و 199 قانون تجارت، مصوب 1311 شرکتهای تجاری، باید در تهران در دایره ثبت شرکتها و در خارج تهران در اداره ثبت اسناد مرکز اصلی شرکت به ثبت برسند. طبق تبصره ماده ۲ قانون مذکور، در نقاطی که اداره یا دایره یا شعبه ثبت اسناد نباشد، ثبت در دفتر اسناد رسمی و اگر دفتر اسناد رسمی هم نباشد. ثبت در دفتر محکمه ابتدایی و یا صلحیه با رعایت ترتیب کافی خواهد بود، لیکن شرکت باید در ظرف سه ماه از تاریخ تأسیس اداره یا دائره یا شعبه ثبت اسناد در آن محل خود را در دفتر ثبت اسناد به ثبت برساند.
اداره کل ثبت شرکتها
همان گونه که گفتیم وظیفۀ اداره ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری در تهران با اداره ثبت شرکتها که وابسته به سازمان ثبت اسناد و املاک کشور است می‌باشد. لازم به ذکر است تا سال ۱۳۸۶ نام اداره مزبور «اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی» بود ولی طبق ماده ۱ اصلاحیه طرح اصلاحی آیین نامه ثبت شرکتها مصوب 24/12/1386 نام اداره کل ثبت شرکتها و مالکیت صنعتی به دو ادارۀ «اداره کل ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری» و «اداره کل مالکیت صنعتی» تبدیل گردید و بدین ترتیب این دو اداره از هم جدا و هر کدام دارای وظایف جداگانه‌ای گردیدند که ذیلاً به آن اشاره خواهیم کرد.
شرح وظایف اداره کل ثبت شرکتها
طبق ماده ۲ طرح اصلاحی آیین نامه ثبت شرکتها وظایف اداره کل ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری به شرح ذیل می باشند:
الف) ثبت شرکتهای تجاری و مؤسسات غیر تجاری ایرانی حوزه تهران و تغییرات بعدی آن.
ب) ثبت دفاتر تجارتی و تغییرات بعدی آن.
ج) پلمپ دفاتر تجارتی و غیر تجارتی حوزه تهران.
د) ثبت شعبه یا نمایندگی شرکتهای خارجی در ایران و تغییرات بعدی آن.
هـ) ثبت مؤسسات خارجی در ایران.
و) تعیین نام شرکتهای خارجی و مؤسسات غیر تجاری در شرف ثبت سراسر کشور.
تشریفات اداری ثبت شرکتها در ایران
تشریفات ثبت شرکتها و مؤسسات غیر تجاری، در کشور ما، تابع طریقۀ اعلامی (خوداظهاری) است. به این معنی که متقاضی ثبت شرکت یا مؤسسه، با تکمیل فرم اظهارنامه یا تقاضانامه و شرکت نامه (بسته به نوع شرکت یا مؤسسه) که شامل مواردی همچون، موضوع فعالیت، محل فعالیت، مشخصات سهامداران، میزان سرمایه و مشخصات اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل می‌شود. و همچنین ارائه اساسنامه‌ای که دربرگیرندۀ نحوۀ اداره شرکت و اساس تشکیلات و عمل شرکت می‌باشد.
اداره ثبت شرکت ها
مقررات بعد از ارسال مدارک به اداره ثبت شرکت ها
مرجع ثبت شرکتها، درخواست ثبت شرکت یا مؤسسۀ خود را می‌نماید؛ اداره ثبت شرکتها پس از بررسی اجمالی نسبت به مدارک ارائه شده و مطابقت مفاد آن با قانون تجارت و قانون ثبت شرکتها و در صورت کامل بودن مدارک، نسبت به ثبت آن در دفتر ثبت شرکتها اقدام نموده و مراتب ثبت شرکت یا مؤسسه را در روزنامه رسمی کشور و یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار مرکز اصلی شرکت، جهت اطلاع عموم آگهی می‌نماید.
