نحوه عزل بازرس شرکت سهامی خاص
انتخاب و عزل بازرس شرکت سهامی خاص
همان طور که انتخاب بازرس در اختیار مجمع عمومی ،است، عزل او نیز در اختیار همین مجمع است. به موجب قسمت اخیر ماده ۱۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷: «مجمع عمومی عادی در هر ،موقع میتواند بازرس یا بازرسان را عزل کند، به شرط آنکه جانشین آنها را نیز انتخاب نماید )) .
شرایط عزل بازرس شرکت سهامی خاص
این راه بی شک یکی از نقایص نظام حقوقی ماست. استقلال بازرس را محدود میکند. قانون گذار فرانسه در ماده ۲۲۶ قانون ۱۹۶۶ (ماده ۷-L۸۲۳ قانون تجارت فعلی عزل بازرس را به تحقق شرایط سختی موکول کرده است؛ بدین ترتیب است.
که اولاً دلیل عزل باید خطا یا معذوریت بازرس باشد.
و ثانیاً عزل او از دادگاه ،تجارت که در وقت فوق العاده به این امور رسیدگی میکند. درخواست شود. در نظام حقوقی ما وضع بازرس از این لحاظ شبیه وضع مدیران است. که در هر وقت قابل عزل اند. بازرس بابت عزل خود نمیتواند تقاضای خسارت ،کند مگر ،آنکه مطابق قواعد عام مسئولیت مدنی وجود خسارت به خود و خطای اعضای مجمع تصمیم گیرندگان و نیز ارتباط بین شده است.
خطا و خسارت را ثابت کند و صرف اینکه او بدون دلیل موجه عزل شد کافی نیست.
به هر حال ،همان طور که در ماده ۱۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷ آمده است، مجمع عمومی عادی که بازرس یا بازرسان را عزل میکند. باید جانشین آنها را نیز انتخاب کند.
انتخاب بازرس علی البدل در شرکت سهامی خاص
مسئله ای که در اینجا مطرح میشود این است .که هرگاه تصمیم مجمع مبنی بر عزل بازرس شرکت سهامی خاص متضمن انتخاب جانشین برای او ،نباشد. اثر تصمیم چیست؟ این سؤال به ویژه زمانی مفید است. که شرکت بازرس علی البدل داشته باشد.
برای پاسخ به این سؤال باید یک بار دیگر به ماده ۱۴۶ لایحه قانونی ۱۳۴۷ نظر افکنیم که مقرر می کند. مجمع عمومی عادی باید یک یا چند بازرس علی البدل نیز انتخاب کند. تا در صورت معذوریت یا فوت یا استعفا یا سلب شرایط یا عدم قبول سمت توسط بازرس یا بازرسان اصلی جهت انجام وظایف بازرسی دعوت شوند.
همان طور که ملاحظه میکنیم بازرس علی البدل وقتی صلاحیت دارد که بازرس اصلی به یکی از دلایل مذکور در دسترس نباشد. نه موقعی که مجمع عمومی او را عزل می کند؛ بنابراین، حتی اگر شرکت دارای بازرس علی البدل باشد. مجمع عمومی باید جانشین بازرس عزل شده را انتخاب کند؛ در غیر این صورت بنا به درخواست هر ذی نفع بطلان تصمیم به حکم دادگاه اعلام خواهد شد،
مشروط بر آنکه مجمع عمومی پیش از صدور حکم بطلان ،تصمیم بازرس جدید انتخاب نکند. مواد ۲۷۰ به بعد لایحه قانونی ۱۳۴۷).
آیا جایگزینی بازرس علی البدل باید به اداره ثبت شرکت ها اطلاع داد؟
برخلاف فرض انتخاب بازرس شرکت سهامی خاص بند ۱ ماده ۱۰۶ لایحه قانونی ۱۳۴۷) ختم مأموریت بازرس به سبب استعفا معذوریت سلب شرایط یا عزل لازم نیست جهت ثبت به مرجع ثبت شرکت اطلاع داده شود. هر چند تعیین جانشین و اعلام آن به مرجع ثبت شرکتها مشخص میکند. که مأموریت بازرس قبلی خاتمه یافته است.