حق الزحمه بازرسان شرکت سهامی خاص
در مورد مدت اعتبار اعضا و بازرسین در شرکت سهامی خاص ، باید گفت که بازرس تا یک سال پس از انتخاب در این سمت، بازرس شرکت محسوب می‌شود. منظور از این یک سال، سال مالی است. که ربطی به اول و آخر سال شمسی ندارد. بعد از گذشت یک سال، مجمع عادی تشکیل می‌شود. که در آن بازرس جدید انتخاب شده و یا بازرس سابق ابقا می‌شود.
مدت مأموریت بازرس یک سال از تاریخ انتصاب به وسیله مجمع عمومی عادی است (ماده ۱۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷).
با توجه به اینکه بازرس باید وضعیت اداری و مالی شرکت را به خوبی بشناسد. این مدت کوتاه به نظر می رسد؛ به همین دلیل قانون گذار فرانسه برای تثبیت وضع بازرس مهلت مأموریت او را به طور مرتب افزایش داده و در حال حاضر به شش دوره مالی رسانده است (ماده L۸۲۳-۳ .ق. ت).
قانون گذار ما چنین راه حلی را پیش بینی نکرده است، ولی، مانند قانون گذار ،فرانسه انتخاب مجدد بازرس یا بازرسان را بلامانع اعلام کرده است (ماده ۱۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷) .عدم انتخاب مجدد بازرس هیچ حقی را علیه شرکت برای او ایجاد نمیکند. بازرس میتواند قبل از پایان یافتن مأموريتش استعفا کند.
و نمی توان از او به سبب استعفایش تقاضای خسارت کرد. مشروط بر اینکه مطابق قواعد عام مسئولیت مدنی قابل سرزنش نباشد .(ماده۱۵۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷) تكليف دعوت مجمع عمومی برای انتخاب بازرس در طول حیات شرکت با رئیس و اعضای هیئت مدیره است .که در صورت عدم اقدام به این وظیفه مسئولیت کیفری و مدنی خواهند داشت. مشروط به اینکه عدم اقدام متعمداً باشد (ماده ۲۵۹ لایحه قانونی ۱۳۴۷).
د) حق الزحمه بازرس
در ماده ۱۵۵ لایحه قانونی ۱۳۴۷ اختیار تعیین حق الزحمه بازرس شرکت سهامی خاص به مجمع عمومی داده شده ،ولی نحوه تعیین آن معین نشده است؛ نتیجه این وضع این است که بازرس باید پیوسته در مورد حق الزحمه خود با مدیران که پیشنهاد انتخاب او را به مجمع عمومی میدهند چانه زنی کند.
آنچه مسلم است میزان حق الزحمه بازرس شرکت سهامی خاص باید با کار او متناسب باشد. البته نباید میزان درآمد شرکت نیز نادیده گرفته شود. ایجاد سازمانی نظیر کانون بازرسان که در آیین نامه اجرای تبصره ماده ۱۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷ پیش بینی شده است.
– و قبلاً به آن اشاره کردیم – در سامان دادن به این وضع مؤثر خواهد بود؛ چه یکی از وظایفی که میتوان به چنین کانونی محول کرد، تعیین میزان حق الزحمه بازرسان شرکتهای سهامی است که از طریق رتبه بندی های خاص تحقق پیدا می کند.
