شرایط و نحوه ادغام شرکت های تجاری
ادغام شرکتهای تجاری در اصطلاح حقوق تجارت یعنی چه؟
ادغام شرکتهای تجاری در اصطلاح حقوق تجارت به معنی پیوستن دو یا چند شرکت و تشکیل یک شرکت جدید می باشد. این پیوستن میتواند از طریق یکی شدن چند شرکت یا پیوستن یک یا چند شرکت به یک شرکت بزرگتر باشد.
شرایط و انواع ادغام شرکت ها
در ادغام شرکتهای تجاری ممکن است دارایی ها و بدهی های یک شرکت به شرکت دیگر منتقل می شود. و شرکتهای ادغام شونده منحل گردند، اما شرکت تجاری موجود نام و هویت خود را حفظ کند. و دارایی و بدهیهای آن به دارایی و بدهی شرکتهای ادغام شونده اضافه می شود. (ادغام ساده).
شیوۀ و نحوه دیگر ادغام به این نحو است که دو با چند شرکت تجاری یک شرکت تجاری جدید ایجاد کنند. و در آن شرکت جدید ترکیب شوند. و شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری موجود از بین رفته و منحل گردد (ادغام ترکیبی).
در قانون تجارت سال ۱۳۱۱ و لایحۀ اصلاحی قانون تجارت راجع به ادغام شرکتهای تجاری مطلب خاصی نیامده است. برای نخسین بار بحث ادغام در قانون شرکتهای تعاونی مصوب 1350 مطرح و مواد 95 تا ۱۰۷ این قانون به ادغام شرکت و اتحادیه های تعاونی اختصاص یافته است. در قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۷۰ هم این موضوع آمده است.
شرایط و نحوه ادغام شرکت های تجاری
ادغام شرکت چیست؟
در بند 16 ماده یک قانون اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی مصوب 25/3/1387 ادغام بدین شکل تعریف شده است:
اقدامی که براساس آن چند شرکت، ضمن محو شخصیت حقوقی خود، شخصیت حقوقی واحد و جدیدی تشکیل دهند. یا در شخصیت حقوقی دیگری جذب شوند. در بند د ماده ۱۸ قانون مذکور یکی از طرق واگذاری شرکتهای تجاری ادغام در نظر گرفته شده است. دولت میتواند چند شرکت قابل واگذاری دولتی را در هم ادغام کند. و سپس به وزارت امور اقتصادی و دارایی اجازه دهد نسبت به واگذاری آن اقدام نماید.
در ماده 105 قانون برنامه ی پنجم توسعه ادغام شرکت های تجاری را، مادامی که موجب تمرکز و بروز قدرت انحصاری نشود. و به شکل یک جانبه با ادغام دو یا چند جانبه در چارچوب اساسنامه آن شرکت در سایر شرکت های تجاری موضوع ادغام مجاز دانسته است.
شرایط و رویه ثبت ادغام شرکت های تجاری
بر اساس رویۀ فعلی مرجع ثبت شرکت ها برای ثبت ادغام شرکت های تجاری رعایت تشریفات و مقررات زیر را لازم میداند:
۱- ادغام شرکت های تجاری می بایستی در اساسنامه شرکت های ادغام شونده پیش بینی شده باشد.
۲- اركان تصميم گیرنده شرکتهای تجاری (مجمع عمومی فوق العاده) می بایستی نسبت به ادغام تصمیم گیری نمایند.
۳- تاریخ مجامع عمومی فوق العاده شرکت های ادغام شونده و ادغام پذیر در یک ساعت و یک روز باشد. (جهت انتقال همزمان دیون و تعهدات).
4- فهرست مشخصات شرکاء و یا سهامداران و میزان سهام یا سهم الشرکه قبل از ادغام به مرجع ثبت شرکتها، ارائه گردد.
5- فهرست مشخصات شرکاء و یا سهامداران و میزان سهام یا سهم الشركه بعد از ادغام به مرجع ثبت شرکتها، ارائه گردد.
6- صورت دارایی و بدهی های شرکت های ادغام شونده و ادغام پذیر به همراه گزارش ارزیابی توسط یکی از اعضای جامعه حسابداران رسمی
۷- با توجه به موضوع فعالیت شرکتهای ادغام شونده بر حسب مورد ارائه مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و بانک مرکزی و سازمان خصوصی سازی و یا اداره کل تعاون الزامی است.
۸ – ارائه فهرست خلاصه نقل وانتقالات انجام شده در فرایند ادغام شرکتها،
۹- ادغام شرکتهای تعاونی در ماده 53 قانون بخش تعاونی اقتصاد پیش بینی شده است. و نحوه اجرای آن را موکول به رعایت مواد آیین نامه نموده است. شرکتهای تعاونی میتوانند با رعایت مقررات آیین نامه مذکور با یکدیگر ادغام شوند، مشروط بر اینکه هنگام ادغام، مجموع زیان انباشته این شرکتها از مجموع سرمایه های ذخیره تعاونی و اندوخته آنان بیشتر نباشد.
وظیفه اداره ثبت شرکت ها در ادغام
اداره ثبت شرکتها مکلف است نسبت به ثبت ادغام مطابق مقررات اقدام نماید. و ضمن باطل کردن ثبت شرکت های ادغام شده به شرکتهای تعاونی جدید که از ادغام دو یا چند تعاونی تاسیس شده است، شماره ثبت جديد بدهد. بر طبق آیین نامه اجرایی نحوه تشکیل و نظارت بر شرکت های تعاونی سهامی عام در اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی هرگونه ادغام می بایستی با نظارت وزارت تعاون صورت گیرد.
۱۰- در صورتی که ادغام ساده باشد یعنی انتقال دارایی ها و بدهیهای یک شرکت به شرکت دیگر منتقل میشود، شرکتهای ادغام شونده منحل می شوند، لذا شناسه ملی شرکت های منحل شده از بین می رود. و شناسه ملی شرکت ادغام پذیر فقط معتبر باقی می ماند. در ادغام ترکیبی شرکت جدید ایجاد میگردد. و شخصیت حقوقی شرکتهای تجاری موجود از بین رفته و منحل گردد و شناسه ملی همگی آنها حذف میگردد.
۱۱- در صورت ادغام دو یا چند شرکت که محل ثبتی آنها در حوزه های ثبتی مختلف و متفاوت می باشد، پس از بررسی مقدماتی، تمامی پروندههای ثبتی شرکتهای ادغام شونده می بایستی به واحد ثبتی شرکت ادغام پذیر انتقال و هر گونه اقدام و اگهی ثبتی می بایستی در مرجع ثبت شرکتهای محل اقامت شرکت ادغام پذیر صورت پذیرد.
۱۲- ادغام شعب و نمایندگی شرکت های خارجی موکول به ادغام شرکت های مادر (شرکت خارجی) در کشورهای متبوع می باشد.
شرایط ادغام شرکت در حقوق فرانسه
در حقوق فرانسه ادغام به دو شکل صورت میگیرد:
ممکن است دو یا چند شرکت منحل شوند و دارایی هر کدام آوردۀ شرکت جدید را تشکیل دهند که در اصطلاح به آن (Fusion seission) گفته میشود. حالت دیگر آن است که یکی از چند شرکت باقی میماند و شرکتهای دیگر را در خود جذب می کند که به آن (Fusion – absorption) گفته می شود. در هر دو حالت شرط اساسی این است که تمام شرکتهای منحل شده شرکای شرکت جدید را تشکیل دهند. در این وضعیت انحلال بدون تصفیه شرکتها صورت می گیرد. بنابر این شخصیت حقوقی شرکت تداوم دارد. ماده ۳۷۱ به بعد قانون سال 1966 راجع به ادغام شرکت های تجاری است.
شرایط و نحوه ادغام شرکت های تجاری
