مسئولیت فردی هیات مدیره شرکت
بر اساس لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت چند نوع مسئولیت مدنی برای اعضای هیئت مدیره پیش بینی شده است که در کنار مطالعه آن ها متعرض مسئولیت های دیگری که ممکن است متوجه اعضای هیئت مدیره شود خواهیم شد.
مسئولیت مدنی اعضای هیئت مدیره
با عنایت به مقررات قانونی چند نوع مسئولیت مدنی میشود برای اعضای هیئت مدیره متصور شد. ذیلاً به تشریح آنها میپردازیم.
گفتار اول: مسئولیت فردی
اصل در مسئولیت اعضای هیئت مدیره شرکت مشترک بودن آن است. زیرا فعالیت در این هیئت به صورت جمعی می.باشد. اما تقسیم مناصب در هیئت مدیره و تعیین رئیس و نایب رئیس موجب میگردد در مواقعی این مسئولیت فردی گردد.
بر همین اساس باید گفت چنانچه یکی از اعضاء مرتکب تقصیر شود یا عملی انجام دهد. که به شرکت یا سهامداران با شخص ثالث زبان وارد کنند در اینجا کلیه اعضاء مشترکاً مسئولیت دارند. زیرا وی در مقام عضو هیئت و مدیر شرکت بودن چنین تقصیری را مرتکب شده و چنین فعلی را انجام داده است.
البته اعضای دیگر میتوانند با اثبات اینکه در مدیریت خود کوتاهی نکردند. در استطاعت آنان نبوده که عضو خاطی را از ارتکاب خطا و تقصیر منبع کنند، از خود رفع مسئولیت نمایند. همچنین اگر رئیس با یکی از اعضاء دارای اختیارات خاصی باشند. که هیئت مدیره به انان تفویض کرده است. در اعمال این اختیارات مرتکب تقصیر شوند.
در این حالت نیز بقیه اعضای هیئت مدیره در صورتی که ثابت گردد که در انجام نظارت و کنترل رئیس یا عضوی که بوی اختیاری تفویض شده قصور ورزیده اند. وفق مقررات کلی وکالت مسئولیت دارند. این در حالی است که مسئولیت فردی متوجه عضوی است. که مرتکب تقصیر شده و قصوری در جهت ایجاد زمینه ارتکاب این تقصیر از سوی دیگر اعضاء صورت نگرفته باشد. که در این حالت شخص وی باید از عهده جبران ضرر بر آید. مثلاً اگر از حدود صلاحیت و اختیاراتی که هیئت مدیره بوی تفویض کرده تجاوز کند.
شخصاً در قبال نتیجه این تجاوز مسئول است و بقیه اعضای هیئت مدیره مسئولیتی ندارند. به همین دلیل به تنهایی باید تبعات اقدامات خود که موجب ضرر به شرکت شده متحمل گردد.
شایان ذکر است یکی از حقوقدانان اعتقاد دارد که مسئولیت فردی هنگامی رخ می دهد. که یکی از مدیران خارج از هیئت مدیره به نام شرکت اقدامی نماید که باعث ضرر شرکت گردد.
بر خلاف قولین برخی کشورها که مسئولیت فردی اعضای هیئت مدیره تصریح نشده قانونگذار ایرانی در ماده ۱۴۲ لایحه قانونی مقرر کرده که به حسب مورد مسئولیت
اعضای هیئت مدیره ممکن است فردی باشد
