تغییرات اساسنامه شرکت

تغییرات اساسنامه شرکت

اساسنامه شرکت چیست؟

اساسنامه شرکت یک سند حقوقی است که در زمان تأسیس شرکت توسط شرکا تصویب و ثبت می‌شود و حقوق، تعهدات، سود و زیان، حل اختلافات، و نحوه تصمیم‌گیری شرکت را تعیین می‌کند. این سند شامل اطلاعاتی مانند نام، نشان، محل، مدت زمان، سرمایه و موضوع فعالیت شرکت است و باید مطابق قانون تجارت و نوع شرکت تنظیم شود. اساسنامه به عنوان چهارچوب حقوقی فعالیت‌های شرکت، نقش مهمی در تعیین ساختار و عملکرد آن ایفا می‌کند.

در طول حیات شرکت، تغییرات اقتصادی، تجاری و قانونی ممکن است نیاز به اصلاح مواد اساسنامه را ایجاد کند. این تغییرات که در صلاحیت مجمع عمومی فوق‌العاده است، شامل مواردی مانند تغییر نام شرکت، انتقال محل، افزایش یا کاهش سرمایه، تغییر نحوه تقسیم سود، یا انحلال شرکت می‌شود. تغییرات اساسنامه به شرکت اجازه می‌دهد تا با تحولات داخلی و خارجی تطبیق پیدا کند و چارچوب حقوقی خود را به‌روز نگه دارد.

معنی اساسنامه شرکت و حاوی چه نکاتی است؟

کلمه اساسنامه از دو بخش اساس و نامه تشکیل شده است و در لغت شناسی اساس به معنای پی، پایه، شالوده، تعریف شده است. اساسنامه در واقع سندی است که به شرکت اعتبار می بخشد و در آن مواردی همچون اهداف شرکت، نحوه ی دستیابی به این اهداف، خط مشی و سرمایه شرکت، سهم شرکاء و وظایف آنان مشخص می گردد.

اساسنامه می بایست حاوی این اطلاعات باشد:
1- نام شرکت
2- موضوع فعالیت شرکت
3- مدت شرکت
4- مرکز اصلی شرکت
5- محل شعب آن
6- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین وجوه نقدی و غیر نقدی آن ، تعداد سهام بی نام و با نام و مبلغ اسمی آن ها و هر گاه ایجاد سهام ممتاز مورد نظر باشد تعیین تعداد ، خصوصیات و امتیازات این گونه سهام
7- تعیین مبلغ پرداخت شده هر سهم و نحوه مطالبه بقیه اسمی هر سهم و مدتی که باید مطالبه شود که البته این مدت بیش از 5 سال نمی باشد.
8- نحوه انتقال سهام با نام
9- طریقه تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و بالعکس
10- در صورت پیش بینی امکان صدور اوراق قرضه ، ذکر شرایط و ترتیب آن ها
11- شرایط و ترتیب افزایش و کاهش سرمایه شرکت
12- مواقع ترتیب دعوت مجامع
13- مقررات راجع به حد نصاب لازم جهت تشکیل مجامع عمومی و ترتیب اداره آن ها
14- تعداد مدیران و طرز انتخاب و مدت ماموریت و نحوه تعیین جانشین برای مدیرانی که فوت نموده و یا استعفاء می کنند یا به جهات قانون محجور ، معزول و یا ممنوع می گردند .
15- تعیین وظایف و حدود اختیارات مدیران
16- تعداد سهام تضمینی که مدیران باید به صندوق شرکت بپردازد
17- قید اینکه شرکت دارای چند نفر بازرس خواهد بود و نحوه انتخاب و مدت ماموریت آن ها
18- تعیین آغاز و پایان سال مالی شرکت و موعد تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان و تسلیم آن به بازرسان و مجمع عمومی سالانه
19- نحوه انحلال اختیاری شرکت و ترتیب تصفیه امور آن
20- چگونگی تغییر اساسنامه

محدودیت های مجمع عمومی در تغییر اساسنامه

مجمع عمومی شرکت‌ها اختیار تغییر مواد اساسنامه را دارد، اما با محدودیت‌هایی روبرو است. این محدودیت‌ها شامل دو دسته اصلی است:

1. تغییر در حقوق سهامداران خاص: تغییر حقوق یا مزایای سهام ممتاز، سهام انتفاعی یا مؤسس تنها با موافقت دارندگان بیش از نصف این نوع سهام و تأیید در جلسه خاص آن‌ها ممکن است. تصمیم‌ گیری نهایی مستلزم حضور اکثریت سهامداران و موافقت دو سوم آراء در این جلسات است.
2. تغییرات ممنوع توسط قانون: قانون تغییر دو مورد را ممنوع کرده است:
   • افزایش تعهدات سهامداران: هیچ مجمعی نمی‌تواند تعهدات مالی بیشتری را به سهامداران تحمیل کند یا شرکت سهامی را به شرکت تضامنی تبدیل کند.
   • تغییر تابعیت شرکت: مجمع عمومی مجاز به تغییر تابعیت شرکت نیست.

این محدودیت‌ ها به منظور حفظ حقوق سهامداران و جلوگیری از تحمیل مسئولیت‌ های اضافی بر آن‌ها وضع شده‌اند.

اختیارات مجمع عمومی در تغییرات شرکت

اختیارات مجمع عمومی فوق‌ العاده در تغییر اساسنامه شرکت به دلیل ماهیت قانونی و آمره بودن آن، بسیار گسترده است. مطابق ماده 83 لایحه قانونی 1347، هرگونه تغییر در مواد اساسنامه فقط در صلاحیت این مجمع است و نمی‌توان این اختیار را به نهادهای دیگر مانند هیئت مدیره واگذار کرد، مگر در مورد تغییر سرمایه که این وظیفه می‌تواند به هیئت مدیره محول شود.

مجمع عمومی فوق‌ العاده می‌تواند تمام مواد اساسنامه را تغییر دهد، اما برای تشکیل و تصمیم‌ گیری آن، حد نصاب و اکثریت خاصی مطابق مواد 84 و 85 لایحه قانونی 1347 لازم است. این سازوکار برای تطبیق شرکت با واقعیت‌های اقتصادی و حفظ حقوق سهامداران طراحی شده است. همچنین، تمام تغییرات تصویب‌شده در اساسنامه باید مطابق ماده 106 همان قانون، برای ثبت به مرجع ثبت شرکت‌ها ارسال شود. درج تغییرات در روزنامه یا تأیید صحت آن، جز ارسال صورتجلسه به مرجع ثبت، الزامی نیست.

محدودیت‌های مجمع عمومی در تغییر اساسنامه شرکت

مجمع عمومی شرکت‌ها علی‌رغم داشتن اختیار گسترده در تغییر اساسنامه، با محدودیت‌های قانونی مواجه است که به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. تغییر در حقوق برخی از سهامداران

تغییر در حقوق سهام ممتاز، سهام مؤسس یا سهام انتفاعی تنها با موافقت دارندگان نصف به‌علاوه یک این سهام و تأیید در جلسه خاص سهامداران ممکن است. این جلسه باید حد نصاب قانونی داشته باشد (حداقل نصف در جلسه اول یا یک‌سوم در دعوت دوم) و تصمیمات با اکثریت دو سوم آراء معتبر است (ماده 93 لایحه 1347).

2. تغییرات ممنوع

قانونگذار دو نوع تغییر را ممنوع کرده است:

• افزایش تعهدات سهامداران: مجمع عمومی نمی‌تواند سهامداران را به تعهدات مالی بیشتر از آنچه تعهد کرده‌اند، وادار کند یا شرکت سهامی را به شرکت تضامنی تبدیل کند.
• تغییر تابعیت شرکت: تغییر تابعیت شرکت بدون رضایت کامل سهامداران ممنوع است. تغییر مرکز اصلی شرکت برای تغییر تابعیت نیز غیرمؤثر خواهد بود.

3. تغییرات مضر به حقوق فردی سهامداران

مجمع عمومی نمی‌تواند تغییراتی اعمال کند که به حقوق فردی سهامداران لطمه بزند، مانند کاهش سرمایه به‌گونه‌ای که موجب استرداد سهام برخی سهامداران شود. این امر به منزله اخراج شریک از شرکت است و ممنوع است. تشخیص این نوع لطمه به حقوق فردی بر عهده دادگاه است.

نحوه تغییرات اساسنامه

تغییرات اساسنامه تنها از طریق مجمع عمومی فوق‌ العاده امکان‌پذیر است. هرگونه تغییر باید در صورت‌ جلسه رسمی ثبت و به مرجع ثبت شرکت‌ها ارسال شود. تغییرات مشروط به رعایت قوانین و حقوق سهامداران است و ثبت آن نیاز به تشریفات قانونی مانند ارسال صورت‌ جلسه به اداره ثبت دارد.

تغییر در اساسنامه شرکت:

تغییرات شرکت در اساسنامه برای تطبیق با تحولات اقتصادی ضروری است و طبق ماده 83 قانون تجارت، این تغییرات باید در مجمع عمومی فوق‌العاده تصویب شود، به شرطی که خلاف قانون نباشد. به عنوان مثال، مجمع نمی‌تواند مدت مدیریت را بیش از دو سال یا تابعیت شرکت را تغییر دهد. همچنین تغییرات در تعهدات سهامداران و حقوق برخی سهامداران نیازمند تصویب آن‌هاست.

ثبت تغییرات اساسنامه طبق ماده 200 قانون تجارت الزامی است و این تغییرات پس از تنظیم صورت‌جلسه، به مرجع ثبتی ارسال می‌شود. در صورت تایید، تغییرات در روزنامه رسمی و محلی منتشر می‌شود.

مراحل ثبت تغییرات اینترنتی (صورتجلسه)

– تکمیل اطلاعات شرکت (درج شناسه ملی شرکت و شماره ثبت و انتخاب نوع شرکت در صورت نداشتن شناسه ملی)

– درج اطلاعات جلسه (شامل تعیین نوع صورتجلسه با توجه به نوع شرکت، درج مشخصات متقاضی و سمت آنان، تعیین سمت متقاضی، تعیین تاریخ برگزاری جلسه، ساعت و پایان شروع جلسه، دریافت شماره 19 رقمی، تعیین مشخصات و سمت امضا کننده دفتر)
– درج تصمیمات جلسه.
– مشخص نمودن نامهای درخواستی، در صورتی که در موضوع جلسه تغییر نام وجود داشته باشد. ( تعیین پنج نام به ترتیب اولویت )
– درج اشخاص جلسه
– درج سمت اشخاص جلسه
– تعیین ارتباط اشخاص جلسه ( نماینده سهامدار بودن یا وکیل سهامدار بودن)
– در این مرحله متقاضی باید مدارکی که بنا به تصمیمات انتخاب شده و نوع صورتجلسه، تهیه شده را ارایه کند و گزینه ” تأیید مدارک مورد نیاز” را انتخاب نماید.
– تایپ متن صورتجلسه
_ کلیک بر کلید پذیرش نهایی.

در مرحله آخر بعد از پذیرش اینترنتی از طریق سامانه و اخذ تأییدیه پذیرش، متقاضیان باید نسخه های اصلی صورت جلسات تنظیمی و ضمائم آنها را حداکثر به مدت سه روز کاری از طریق باجه های پست به صورت سفارشی به آدرسی که در تأییدیه پذیرش درج شده ارسال کنند.

دلایل رایج برای تغییر اساسنامه شرکت

تغییرات در اساسنامه شرکت معمولاً به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. در زیر به برخی از مهم‌ترین دلایل اشاره شده است:

افزایش یا کاهش سرمایه شرکت: یکی از رایج‌ترین دلایل تغییر اساسنامه، نیاز به افزایش یا کاهش سرمایه شرکت است. در مواردی که شرکت نیاز به جذب سرمایه جدید دارد یا با کاهش فعالیت‌های تجاری مواجه است، ممکن است نیاز به تغییراتی در سرمایه ثبت‌ شده شرکت وجود داشته باشد.

تغییر در موضوع فعالیت شرکت: گاهی شرکت‌ها نیاز دارند تا دامنه فعالیت‌های خود را گسترش دهند یا موضوع فعالیت‌های خود را تغییر دهند. این تغییرات باید در اساسنامه ثبت شوند تا از لحاظ قانونی معتبر باشند.

تغییر در ترکیب هیئت‌مدیره یا سهامداران: تغییرات در سهامداران یا اعضای هیئت‌مدیره نیز ممکن است باعث تغییر در اساسنامه شرکت شود.

تطبیق با قوانین و مقررات جدید: برخی تغییرات قانونی و الزامات جدید از سوی مقامات نظارتی ممکن است شرکت‌ها را ملزم به تغییراتی در ساختار و اساسنامه کند.

ادغام یا تفکیک شرکت‌ها: در برخی موارد، ادغام یا تفکیک شرکت‌ها نیازمند تغییرات گسترده در اساسنامه شرکت‌های درگیر است. این تغییرات می‌توانند شامل تغییر در ساختار سهامی، مدیریتی و حتی موضوع فعالیت شرکت‌ها باشند.

مراحل تغییر اساسنامه شرکت

مراحل تغییر اساسنامه شرکت به شرح زیر است:

1. برگزاری مجمع عمومی فوق‌ العاده: اولین گام، تشکیل مجمع با حضور سهامداران است. تغییرات باید به تصویب اکثریت سهامداران برسد. دعوت‌نامه باید حداقل ۱۰ روز قبل از جلسه ارسال شود و دستور جلسه در آن ذکر گردد.
2. تهیه صورتجلسه مجمع: پس از تصویب تغییرات، صورتجلسه‌ای شامل جزئیات مصوبات و آرای موافق و مخالف تهیه می‌شود و توسط اعضای هیئت‌مدیره و رئیس مجمع امضا می‌شود.
3. ثبت تغییرات در اداره ثبت شرکت‌ها: تغییرات باید از طریق سامانه الکترونیکی ثبت شرکت‌ها ثبت شود. مدارک لازم تکمیل و هزینه‌های مربوطه پرداخت می‌شود.
4. آگهی تغییرات در روزنامه رسمی: در این مرحله، تغییرات به‌طور رسمی در روزنامه رسمی کشور منتشر می‌شود. و شرکت باید هزینه انتشار آگهی را پرداخت کند.

مدارک مورد نیاز برای تغییر اساسنامه

برای انجام تغییرات در اساسنامه شرکت سهامی خاص، مدارک زیر باید به اداره ثبت شرکت‌ها ارائه شود:

• صورتجلسه مجمع عمومی فوق‌ العاده با امضای اعضا
• نسخه‌ ای از اساسنامه جدید با تغییرات اعمال‌ شده
• لیست کامل سهامداران و آرای موافق و مخالف
• کپی کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئت‌ مدیره و سهامداران
• فرم‌ های مخصوص ثبت تغییرات در سامانه ثبت شرکت‌ها
• آگهی دعوت به مجمع عمومی فوق‌ العاده (در صورت وجود)
• وکالت‌ نامه (در صورت استفاده از وکیل)

هزینه‌ های تغییر اساسنامه

هزینه‌ های تغییر اساسنامه شرکت سهامی خاص بسته به نوع تغییرات و خدمات مورد نیاز متغیر است. در زیر به برخی از هزینه‌های رایج اشاره می‌کنیم:

هزینه ثبت تغییرات شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها: این هزینه شامل هزینه‌های اداری ثبت تغییرات در سامانه ثبت شرکت‌ها است. بسته به تعداد و نوع تغییرات، این هزینه ممکن است متفاوت باشد.

هزینه انتشار آگهی در روزنامه رسمی: انتشار آگهی تغییرات در روزنامه رسمی کشور یکی از مراحل الزامی است و هزینه‌بر است. هزینه این آگهی بسته به تعداد صفحات و نوع تغییرات متغیر است.

هزینه مشاوره حقوقی و وکالت: در صورت استفاده از خدمات وکیل یا مشاور حقوقی برای تهیه مدارک و انجام مراحل، هزینه‌های اضافی باید در نظر گرفته شود. این هزینه‌ها معمولاً بر اساس تعرفه‌های وکلا و میزان خدمات ارائه‌شده تعیین می‌شوند.

نکات کلیدی در تغییر اساسنامه شرکت

نکات کلیدی در تغییر اساسنامه شرکت عبارتند از:

1. موافقت سهامداران: تغییرات باید با موافقت اکثریت سهامداران صورت گیرد تا از نظر قانونی معتبر باشد.
2. تطابق با قوانین جدید: تغییرات باید با قوانین و مقررات جدید کشور هماهنگ باشند و ممکن است نیاز به تأییدیه‌های خاص از نهادهای نظارتی داشته باشند.
3. ثبت به موقع تغییرات: ثبت به موقع تغییرات ضروری است تا از مشکلات حقوقی جلوگیری شود. تأخیر در ثبت می‌تواند پیامدهای منفی به همراه داشته باشد.

تغییر اساسنامه شرکت سهامی خاص فرایندی حساس است که نیازمند رعایت دقیق مراحل قانونی و استفاده از مشاوران حقوقی برای تسهیل آن می‌باشد.

ممنوعیت تغییر اساسنامه شرکت سهامی خاص

تغییر اساسنامه شرکت‌های سهامی خاص محدودیت‌هایی دارد. مهم‌ترین مواردی که نمی‌توان تغییر داد عبارتند از:

1. افزایش تعهدات سهامداران: طبق ماده 94 قانون تجارت، مجمع عمومی نمی‌تواند مسئولیت یا تعهدات سهامداران را افزایش دهد.
2. مسئولیت تضامنی: سهامداران در شرکت‌های سهامی خاص مسئولیت تضامنی ندارند و نمی‌توان این وضعیت را تغییر داد.
3. تابعیت شرکت: طبق همان ماده، تابعیت شرکت قابل تغییر نیست.
4. تغییر نوع سهام خاص: تغییرات در سهام خاص بدون حضور دارندگان آن سهام تصویب نمی‌شود.  در صورت عدم حضور نیمی از سهامداران آن نوع سهام، تغییرات معتبر نخواهند بود.

این محدودیت‌ ها به منظور حفظ حقوق سهامداران و جلوگیری از تغییرات غیرمجاز در ساختار شرکت‌ های سهامی خاص وضع شده‌ اند.

سوالات متداول در خصوص تغییر اساسنامه شرکت

1. چه تغییراتی در اساسنامه شرکت سهامی خاص امکان‌پذیر است؟

پاسخ: تغییرات مختلفی در اساسنامه شرکت سهامی خاص می‌تواند انجام شود، از جمله تغییر در نام شرکت، انتقال محل شرکت، افزایش یا کاهش سرمایه، تغییر در نحوه تقسیم سود، تغییر ترکیب هیئت مدیره و موضوع فعالیت شرکت. تغییرات باید در مجمع عمومی فوق‌العاده تصویب شوند و مطابق با قوانین و مقررات کشور انجام گیرد.

2. آیا تغییر تابعیت شرکت سهامی خاص امکان‌پذیر است؟

پاسخ: خیر، طبق ماده 94 قانون تجارت، تغییر تابعیت شرکت سهامی خاص ممنوع است. مجمع عمومی هیچ‌ گاه نمی‌ تواند تابعیت شرکت را تغییر دهد و این موضوع بدون رضایت سهامداران غیرقانونی خواهد بود.

3. چه مواردی نمی‌توان در اساسنامه شرکت سهامی خاص تغییر داد؟

پاسخ: تغییرات ممنوع در اساسنامه شرکت سهامی خاص شامل افزایش تعهدات سهامداران (همچون وادار کردن آنها به پرداخت مبلغ اضافی)، تغییر تابعیت شرکت، و تغییرات در حقوق سهام ممتاز و انتفاعی (بدون موافقت صاحبان این سهام) است.

4. چه مدارکی برای تغییر اساسنامه شرکت سهامی خاص نیاز است؟

پاسخ: برای تغییر اساسنامه، شرکت باید صورتجلسه مجمع عمومی فوق‌ العاده، نسخه‌ای از اساسنامه جدید با تغییرات اعمال‌شده، لیست کامل سهامداران، کپی کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئت‌ مدیره و سهامداران، و مدارک و فرم‌های مربوطه را به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال کند.

5. آیا تغییرات اساسنامه شرکت باید در روزنامه رسمی منتشر شود؟

پاسخ: بله، تغییرات اساسنامه شرکت پس از تصویب در مجمع عمومی و ثبت در اداره ثبت شرکت‌ها باید در روزنامه رسمی کشور منتشر شود. این انتشار برای اطلاع‌رسانی به عموم و ایجاد اعتبار قانونی برای تغییرات الزامی است.

این سوالات و پاسخ‌ها به شما کمک می‌کنند تا فرآیند تغییر اساسنامه شرکت سهامی خاص را بهتر درک کرده و از مراحل قانونی آن مطمئن شوید.