ثبت موسسه حقوقی بهعنوان نهادهایی تخصصی در حوزه ارائه خدمات حقوقی تأسیس میشوند و نقش مهمی در تسهیل ارتباط میان وکیل و موکل ایفا میکنند. این مؤسسات با بهرهگیری از وکلای پایه یک دادگستری و کارشناسان حقوقی، خدمات مشاوره، وکالت در دعاوی، داوری، و نمایندگی قانونی را ارائه میدهند.
تأسیس این مؤسسات مستلزم رعایت شرایطی از جمله داشتن پروانه وکالت معتبر، عدم سابقه کیفری، و تمدید مجوزهای قانونی است. مؤسسات حقوقی به دو دسته غیرانتفاعی و غیرتجاری تقسیم میشوند که هر یک اهداف و ساختار خاص خود را دارند. انتخاب نام مناسب، ارائه مدارک لازم، و رعایت قوانین مرتبط از جمله الزامات ثبت این مؤسسات است. نظارت دقیق بر فعالیت این نهادها ضروری است تا از سوءاستفاده افراد فاقد صلاحیت جلوگیری شود و اعتماد عمومی به خدمات حقوقی حفظ گردد.
تعریف شخصیت حقوقی
موسسه حقوقی یک نهاد حقوقی است که توسط وکلا به منظور ارائه خدمات حقوقی ایجاد شده است. به عبارت دیگر، اگر چند وکیل تصمیم به فعالیت به عنوان یک سازمان داشته باشند، یک بنیاد ایجاد می کنند، هر کدام از آنها بخشی از سهام خود را در اختیار دارند، فعالیت خود را در قالب یک شرکت سهامی انجام می دهند و در نهایت درآمد خود را بین خود تقسیم می کنند.
در این خصوص باید توجه داشت که متأسفانه با بهره برداری از خلاء حقوقی موجود، طی مدتی موسسات حقوقی بسیاری توسط افراد غیر وکیل و حتی غیر وکیل فاقد هرگونه شرایط لازم برای ارائه خدمات حقوقی ایجاد شده است. بنابراین در انتخاب موسسات حقوقی باید توجه داشت که مدیران و سهامداران موسسه حقوقی الزاماً باید وکیل باشند.
خدمات موسسات حقوقی چیست؟
شاید این سوال به ذهن شما خطور کرده باشد که موسسات حقوقی چه کار می کنند؟ بله، اگر حدس زدید که کار موسسات حقوقی مانند حلقه ارتباطی بین وکیل و موکل است، کاملاً حق با شماست. موسسات حقوقی از طریق کارشناسان حقوقی یا وکلای رسمی در زمینه حقوق فعالیت می کنند. موسسات حقوقی به چه دلیل ایجاد شده و به مرحله ثبت رسیده اند؟ در دنیای فراصنعتی، نظام جدید حاکم بر تعاملات اجتماعی و انسانی، نیازهای حقوقی جدیدی را برای اشخاص حقیقی و حقوقی ایجاد کرده است.
بنابراین طبق گزارش های ارائه شده توسط کارشناسان وکیل علی حاتمی راد، دفتر وکالت رابط بین وکیل و موکل است. موسسات حقوقی از طریق وکلای رسمی در حوزه حقوقی فعالیت می کنند. آیا می دانید چرا موسسه حقوقی تاسیس شد و به مرحله ثبت رسید؟ بله، در دنیای امروز با فراصنعتی شدن در برخی جنبه ها مانند تعاملات اجتماعی و انسانی، نیازهای حقوقی جدیدی هم برای افراد حقیقی و هم حقوقی ایجاد کرده است!
انواع دفاتر حقوقی
به طور کلی موسسات حقوقی به دو دسته موسسات غیرانتفاعی و موسسات غیرتجاری تقسیم می شوند و هر یک را می توان به صورت زیر تعریف کرد:
سازمان غیر انتفاعی
موسسات حقوقی غیر انتفاعی با هدف ارائه خدمات بشردوستانه ایجاد می شوند که می توان به برخی از این موسسات مانند امور حسادت، انجمن های علمی، سمینارها، کنفرانس ها و… اشاره کرد، مشروط بر اینکه هدف ارائه خدمات به افراد مختلف باشد. و می توان گفت که هدف این موسسات جذب مخاطبین یا علایق موسسان نیست.
موسسه غیرتجاری
این مؤسسات با هدف کسب منافع مالی و تجاری و به منظور ارائه خدمات و آموزش های مختلف تأسیس می شوند که از جمله آنها می توان به آموزشگاه های علمی آموزشی، آموزشگاه های زبان های خارجی و غیره اشاره کرد.
شرایط تاسیس موسسه حقوقی
تا سال 1370 تاسیس یک موسسه حقوقی بر اساس یک سیستم داخلی بود که اجازه تاسیس یک دفتر وکالت توسط حداقل سه وکیل را می داد که یکی از آنها باید حداقل 10 سال سابقه وکالت داشته باشد. بر اساس آن امکان تأسیس مؤسسات حقوقی بدون اخذ مجوز وکالت وجود داشت که منجر به افزایش تأسیس مؤسسات حقوقی توسط افرادی که هیچ گونه دانش حقوقی نداشتند، آسیب زیادی به جامعه حقوقی و افرادی که اعتماد به ورود به این نهادها و به همین دلیل اعتراضات شدیدی از سوی وکلا در خصوص این بخشنامه مطرح شد.
جمعی از وکلای دادگستری خواهان لغو بخشنامه مذکور از دیوان عدالت اداری شدند، اما دیوان عدالت اداری این بخشنامه را به رسمیت نشناخت. برخلاف قانون اما ثابت است و ثبت دفاتر وکالت برای فارغ التحصیلان حقوق فاقد پروانه وکالت از کانون وکلا منوط به اخذ مجوز از مرجع قضایی و ایجاد دفتر وکالت برای وکلای عضو کانون وکلا شرایط و ضوابط مربوطه می باشد.
شرایط اعضای موسس برای ثبت شخصیت حقوقی
اخذ و تمدید پروانه وکالت از کانون وکلا یا مرکز مشاوران قضایی
توجه داشته باشید که محل صدور پروانه وکالت و شهری که برای تاسیس موسسه انتخاب می کنید یکی باشد مثلا نمی توانید محل صدور مجوز را در اصفهان انتخاب کنید. بلکه تهران را محل تاسیس موسسه در نظر بگیرید.
آنها هیچ گونه سابقه کیفری فعال یا محکومیت های شدید دادگاهی ندارند.
رفتار و کردار آنها نباید با وکیل و حرفه او در تضاد باشد.
شما هیچ موسسه حقوقی مستقلی ندارید.
همزمان در موسسه حقوقی دیگری کار نکنید.
مجوز قانونی خود را به طور مرتب تمدید کنید.
وظایف دفتر وکالت
همانطور که گفته شد موسسات حقوقی حداقل از سه وکیل پایه یک دادگستری تشکیل شده اند که می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ارائه خدمات حقوقی به صورت مستمر یا موردی به کلیه افراد حقیقی یا حقوقی، داخلی یا خارجی
پذیرش وکالت از اشخاص حقوقی و حقیقی داخلی و خارجی برای دفاع از حقوق موکل در مراجع قضایی و داوری بین المللی و داخلی.
پذیرش و نمایندگی اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی به عنوان قیم آنها نزد کلیه دستگاههای اداری، سازمانها و موسسات دولتی و غیردولتی.
پذیرش داوری و گنجاندن داوران در مراجع داوری داخلی و بین المللی برای حل و فصل اختلافات بین طرفین خارج از دادگاه
ارائه خدمات مشاوره و راهنمایی و برگزاری دوره های آموزشی برای دانشجویان و کارآموزان حقوق طبق مقررات
انجام کلیه فعالیت ها و خدمات قانونی لازم برای دستیابی به اهداف سازمان و حفظ منافع مشتریان.
مزایا و معایب شرکت های حقوقی
در صورتی که موسسات حقوقی به صورت کاملا قانونی و توسط افراد واجد شرایط تاسیس شوند، می توانند از مزایای بسیاری برخوردار باشند و از جمله این مزایا، فعالیت وکلا کاملاً جمعی و تخصصی بوده و به دلیل حضور وکلای متخصص در زمینه های مختلف، ایجاد می کند. زمینه ای برای ارجاع پرونده به وکیل متخصص در این زمینه، همفکری و مشورت وکلا منجر به نتیجه بهتر و تسریع در اجرای آن می شود، اما مشکل زمانی به وجود می آید که مؤسسه توسط افراد نالایق و به دلیل کم کاری مردم تأسیس و اداره می شود. اطلاع از این موضوع و اعتماد آنها به موسسات قانونی، آنها را در دام ذینفعان گرفتار می کند.
یکی از کاستی های موسسات حقوقی عدم نظارت قوه قضائیه یا کانون وکلا بر فعالیت آنهاست که در موارد ذکر شده این موضوع را به صراحت بیان کرده ایم.
موضوع فعالیت موسسه حقوقی
اساساً عبارت «مشاوره حقوقی و انجام امور مربوط به قانون از طریق وکلای معتبر» در بند (2) آییننامه این نوع مؤسسات که شامل کلیه امور حقوقی است، آمده است.
شرایط نام موسسه حقوقی
در ابتدای نام مشخص شده باید کلمه موسسه نوشته شود.
1_استفاده از کلماتی مانند حقوقی وصف موضوع فعالیت تلقی می شود. در بررسی نام یا اسامی مورد نیاز با در نظر گرفتن نداشتن سابقه و شباهت جزئی از نام محسوب نمی شود.
2- اسامی انتخاب شده باید دارای معنی بوده و تا حد امکان معنی نام شرکت متناسب با حوزه فعالیت آن باشد.
3- نامی که به عنوان نام سازمان قانونی ارائه می کنید باید حداقل دارای 3 خط فاصله باشد.
4_اسم علمی باشه.
5- لاتین نیست.
6_ کلمه نباید خارجی باشد و فارسی باشد.
7_اسم انتخابی باید با فرهنگ اسلامی همخوانی داشته باشد.
مدارک مورد نیاز برای ثبت موسسات حقوقی
مهمترین مدارک مورد نیاز برای ثبت موسسه حقوقی به شرح زیر است:
- ارائه دو نسخه از اساسنامه شرکت
- دو نسخه از شرکت نامه را ارسال کنید
- دو نسخه از گزارش را ارائه دهید
- ارائه مدارک هویتی به افراد از جمله کپی کارت ملی و شناسنامه
- ارائه گواهی عدم سوء پیشینه و سابقه کیفری
- ارائه کارت معافیت یا پایان خدمت سربازی
- یک نسخه از وکالت نامه را ارسال کنید
- مشاهده صلاحیت وکلا و مشاوران حقوقی
- ارائه کوپن پرداخت
- جمع آوری ادعاها:
در روابط کاری که بین افراد اتفاق می افتد، دادن و گرفتن زیاد است. برخی از این روابط مالی از طریق قراردادهای کتبی مدیریت خواهد شد، برخی فقط به صورت شفاهی و بر اساس دانش و اعتبار قبلی افراد و … انجام خواهد شد. برخی از فعالان بازرگانی برای تسویه بدهی خود اسناد تجاری از جمله: چک، سفته یا رسید منظم صادر می کنند و به طلبکاران ارائه می کنند. در موارد استثنایی برخی از این اسناد با عدم پرداخت مواجه می شوند و اینجاست که بحث پرداخت مطالبات مطرح می شود. وکیلی که بدون وکیل وصول بدهی به عنوان وکیل چک، وکالت برات یا وکیل وصول بدهی شناخته می شود.
امور کیفری:
شکایت از شخصی که مرتکب تخلفات خاص شده و اقدامات وی از نظر قانون جرم محسوب می شود. قاضی برای او مجازاتی تعیین کرد که به آن شکایت کیفری می گویند که توسط وکیل کیفری بررسی می شود. روش خاصی برای نوشتن شکایت کیفری وجود ندارد و به دلیل الزامات قانونی نیاز به فرم خاصی نیست. اما بهتر است شکایت نامه ای منظم و دقیق از نظر عبارت و وضوح و ترجیحاً توسط وکیل تهیه کنید.
مراحل تاسیس موسسه حقوقی
1- چند نام انتخاب و به مسئول تعیین نام اداره ثبت شرکتها ارائه گردد توجه) شود نام انتخاب شده اولا باید با فرهنگ انقلاب اسلامی مطابقت داشته و ثانیا سابقه ثبت نداشته باشد. ثالثا از نامهای خارجی نباشد. مسئول مربوطه پس از بررسی گواهی لازم را با انتخاب یکی از اسامی پیشنهادی صادر می نماید.
2- پس از تعیین نام به قسمت ارجاع اداره ثبت شرکتها مراجعه و ممیز مربوطه پس از برسی اولیه با توجه به موضوع فعالیت موسسه چنانچه نیاز به اخذ مجوز از مراجع ذیصلاح داشته باشد. عند اللزوم به مرجع مربوطه جهت اخذ مجوز معرفی میشود.
3- پس از وصول و ارائه مجوز لازم در رابطه با موضوع (موسسه ممیز ثبت شرکتها بشرط عدم وجود نقص مدارک متقاضی را جهت پرداختن حق الثبت به حسابداری راهنمایی و مسئول حسابداری با توجه به سرمایه موسسه و تعيين مبلغ حق الثبت متقاضی را جهت پرداخت حق الثبت به بانک ملی ایران هدایت و پس از پرداخت وجه مذکور و ارائه فیش پرداختی به حسابداری حسابدار اقدام به ممهور نمودن تقاضانامه متقاضی میکند و ممیز مربوطه دستور ثبت را صادر و متقاضی به قسمت ثبت شرکتها مراجعه مینماید.
4- تایپ آگهی مربوط متقاضی مجددا به قسمت ثبت شرکتها مراجعه و پس از احراز هویت توسط مسئول قسمت از متقاضی ذیل ثبت دفتر اصالتا) یا وکالتا امضا اخذ مینماید و سپس یک نسخه از مدارک اساسنامه صورتجلسه تقاضانامه که ممهور به مهر اداره ثبت شرکتها میباشد به متقاضی تسلیم میگردد و متقاضی به دبیرخانه اداره مراجعه و پرونده را تحویل داده یک برگ آگهی تایپ شده را به اداره کل دفتر روابط عمومی و امور بین المللی برده و پس از تعیین مبلغ جهت درج در روزنامه کثیرالانتشار به بانک مراجعه و همراه فیش پرداخت شده به دبیرخانه مراجعه میکند.
پس از امضای نسخ تایپ شده توسط رئیس اداره ثبت شرکتها در این مرحله آگهی صادر و دو نسخه تایپی به متقاضی تحویل میگردد یک نسخه جهت درج در روزنامه رسمی جمهوری اسلامی و نسخه دیگر همراه فیش پرداختی به قسمت دایره آگهی ها جهت درج در روزنامه کثیر الانتشار داده میشود. در این مرحله کار ثبت موسسه پایان یافته است.