انتخاب و عزل مدیران شرکت با مسئولیت محدود
برابر ماده ۱۰۴ قانون تجارت ایران شرکت با مسئولیت محدود ممکن است توسط یک یا چند مدیر موظف یا غیر موظف که از بین شرکاء یا خارج از شرکاء انتخاب میگردند اداره شود؛ برابر ماده مزبور مدیران میتوانند برای مدت محدود یا نامحدود انتخاب شوند.
در قانون تجارت فرانسه نیز شرکت با مسئولیت محدود توسط یک یا چند شخص حقیقی اداره میشود، که در بدو تأسیس شرکت در اساسنامه تعیین و یا اینکه متعاقباً به وسیله مجمع شرکاء که بیش از نصف سرمایه شرکت را دارند انتخاب میگردند. اگر این اکثریت حاصل نشد در دعوت دوم با نصاب اکثریت آراء، اتخاذ تصمیم می شود، مدیران ممکن است از خارج از شرکاء نیز انتخاب شوند ( مواد۴۹ و ۵۹ قانون ۲۴ ژوئیه ۱۹۶۶).
ملاحظه میشود که چه در قانون ایران و چه در قانون فرانسه انتخاب مدیران از هر لحاظ در اختیار شرکاء گذاشته شده و به نظر میرسد کسانی که تمایل به مدیریت طولانی و نامحدود در شرکت داشته باشند میتوانند شکل حقوقی این نوع شرکت را انتخاب نمایند.
مدیران باید شخص حقیقی بوده و اهلیت قانونی برای انجام مدیریت داشته باشند. این سؤال مطرح میشود که آیا تبعه خارجی میتواند در ایران مدیریت شرکت با مسئولیت محدود را به عهده بگیرد؟
شرایط و چگونگی انتخاب مدیر عامل شرکت با مسئولیت محدود
مدیرعامل معمولاً یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت است. در برخی موارد رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل یک نفر هستند. مدیر عامل ممکن است از بین اعضای هیئت مدیره یا خارج از شرکت انتخاب شود. انتخاب مدیرعامل بر عهده هیئت مدیره شرکت است. مدیر عامل شرکت بازرگانی با مسئولیت محدود باید شخص حقیقی باشد. در بسیاری از موارد، مدیر عامل ممکن است رئیس هیئت مدیره شرکت باشد. به همین دلیل کلیه نظارت ها و مسئولیت ها بر بخش های مختلف سازمان بر عهده مدیر کل خواهد بود.
برای انتخاب مدیرعامل یک شرکت بازرگانی، تهیه و انعقاد قرارداد کاری برای مدیر عامل الزامی است. این قرارداد شامل کلیه اطلاعات لازم از قبیل نام، مشخصات و حدود اختیارات مدیرعامل می باشد. سپس یک نسخه از قرارداد مذکور به همراه صورتجلسه هیئت مدیره به اداره ثبت شرکت ها ارسال شود.
وظایف مدیر عامل را شرح دهید
شرح وظایف یک مدیر عامل در هر سازمانی متفاوت است. در شرکت های بزرگ، مدیریت کلی بر عهده اعضای هیئت مدیره است. مدیرعامل بالاترین رتبه در سازمان است. در این گونه سازمان ها، این فرد بیشتر بر استراتژی های تجاری و عملیات کلی نظارت دارد. مدیریت جزئیات را به مدیران ارشد و میانی واگذار می کند. اما در سازمانهای کوچک، بنیانگذار معمولاً فعالیتهای مربوط به مدیرعامل را انجام میدهد و ممکن است برخی وظایف مدیر میانی نیز داشته باشد.
مسئولیت کیفری مدیران شرکت های با مسئولیت محدود
به منظور به دست آوردن بینشی در مورد شرایطی که در آن مدیر یک LLC ممکن است در یک دادرسی کیفری متهم باشد، ما به بررسی مسئولیت کیفری مدیران ادامه خواهیم داد.
همانطور که قبلا توضیح دادیم، مدیران شرکت ممکن است مرتکب جرائم عمومی مانند نقض اعتماد یا جرایم خصوصی شوند که فقط توسط یک مدیر شرکت انجام می شود.
در اینجا، قبل از پرداختن به جرایم خاص مربوط به امور اداری، نکته مهمی را مطرح می کنیم.
یک نکته مهم: جرایمی که پیش نویس اصلاحی قانون تجارت مصوب 1347 به آن مربوط می شود مربوط به مدیران شرکت های خصوصی و دولتی است و با توجه به اصل تفسیر مضیق و محدود قوانین نمی توانیم این جرایم را در مورد مدیران شرکت های خصوصی و دولتی اعمال کنیم. شرکت های دولتی سایر شرکتها مانند LLC مشترک هستند، مگر اینکه آن ماده قانونی به طور مستقیم به مدیر LLC یا مدیر مشارکت مرتبط باشد.
شرایط مسئولیت تضامنی مدیر عامل در شرکت با مسئولیت محدود
1- برای تحقق مسئولیت تضامنی تشکیل شرکت و تشکیل شخصیت حقوقی آن الزامی است. زیرا شرکتی که قانوناً وجود ندارد را نمی توان باطل اعلام کرد تا مدیران آن به دلیل بطلان مسئولیت داشته باشند.
2- بطلان شرکت در صورت تخلف از مواد 96 و 97 قانون تجارت مستلزم مسئولیت تضامنی بین اعضای هیأت مدیره است. متن این دو مقاله با توضیحات حقوقی در مورد مسائل حقوقی ETRES همراه است.
ماده 96: شرکت با مسئولیت محدود پس از ثبت و تسلیم کلیه سرمایه نقدی پرداخت شده و سهام غیرنقدی شرکت تشکیل می شود.
ماده 97: میزان سهام غیر نقدی که به هر شرکت تخصیص یافته است باید در اساسنامه به صراحت قید شود.
بنابراین در صورتی که شرکت به دلایل دیگری از جمله جعل امضای یکی از موسسین باطل اعلام شود، مسئولیت تضامنی به دنبال نخواهد داشت و فقط مفاد قانون جزا (یعنی مجازات جرم جعل) اعمال می شود.
- مدیران نه به دلیل نقشی که در ابطال دارند، بلکه به دلیل عدم انجام وظیفه گزارش مسئولیت تضامنی دارند. تحمیل مسئولیت سنگین بر مدیران، نشان از اهمیتی است که قانونگذار برای حفظ حقوق دیگران در برابر اعمال مدیران قائل بوده است.
4-مسئولیت خطیر مندرج در این ماده مسئولیت کاملی است که نه تنها نسبت به شرکا و شرکت، بلکه نسبت به اشخاص ثالث نیز قابل اعمال است.
طبق قانون تجارت، مدیران شرکت های با مسئولیت محدود در موارد زیر متقلب محسوب می شوند: یعنی مجرم به کلاهبرداری می باشند.
در قانون تجارت ایران اشاره ای به این مطلب نشده ولی در حقوق فرانسه تبعه خارجی میتواند چنین سمتی را تقبل نماید به شرط آنکه دارای کارت بازرگانی بوده و مورد تأیید وزارت بازرگانی فرانسه نیز قرار بگیرد، و در صورت تخلف به مجازات جزائی مقرر در تصویب نامه دوم فوریه ۱۹۳۹ محکوم خواهد شد..
در قانون تجارت ایران تصریحی در خصوص عزل مدیر یا مدیران شرکت با مسئولیت محدود وجود ندارد؛ و این امر در عمل مشکلاتی، در صورت بروز اختلاف بین شرکاء ایجاد مینماید بعضی از حقوقدانان ایران معتقدند که قابل عزل بودن مدیران ممکن است در اساسنامه شرکت تصریح گردد. آراء اکثریت شرکاء برای عزل مدیر یا مدیران کافی میباشد.
عده ای دیگر عقیده دارند چون قانون، عزل مدیر را از طرف شرکاء پیش بینی ننموده حتی در صورت وجود دلائل موجه برای عزل مدیر شرکت ، شركاء حق ندارند او را رأساً معزول نمایند. بلکه باید به دادگاه مراجعه و با ارائه دلائل، تقاضای عزل مدیر را را بنمایند.
مسئولیت مدیر عامل در قبال بدهی ها
اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت با مسئولیت محدود جز در مواردی که قانون معین کرده و یا خود جداگانه شرکت را ضمانت کرده باشند، در قبال قروض شرکت مسئولیتی ندارند. زیرا اعضای هیأت مدیره وكلا و نمايندگان شركت و در قوانين ما وكلا مسئول انجام تعهدات شخصي هستند كه (در اينجا شركت) نمايندگي دارد. جايز نيست مگر در مواردي كه قانون مقرر كرده باشد. مانند مسئوليت مدير. که چک صادر می کند یا مدیری که خود را جداگانه ضمانت می کند مانند ضمانت وام شرکت.
مرجع انتخاب و عزل مدیرعامل چیست؟
بر اساس ماده 124 مرجع انتخاب مدیرعامل هیئت مدیره است. چه کسی مدیرعامل شرکت را با رعایت ضوابط و شرایط مقرر در قانون و طبق اساسنامه شرکت منصوب می کند.
در هیئت مدیره حداقل یک نفر باید به سمت مدیرعاملی انتخاب شود. اختیارات و دستمزد او را تعیین کنید.
با توجه به این موضوع ماده 124 مقرر می دارد که هیأت مدیره می تواند در هر زمان مدیر عامل را عزل کند. در این مورد باید توجه داشت که هیئت مدیره نمی تواند هر زمان که بخواهد مجمع عمومی برگزار کند. فقط در این جلسات می توان مدیر را برکنار کرد.
از طرفی عنوان می شود که مدیرعامل شرکت نمی تواند رئیس هیئت مدیره خود شرکت باشد. این امر تنها با تصویب بیش از نیمی از آراء مجمع عمومی امکان پذیر است.
اما ممنوعیت مذکور با تصویب مجمع عمومی و با تصویب سه چهارم آراء حاضر در جلسه رفع خواهد شد. قانونگذار برای جلوگیری از سوء استفاده مدیر مورد نظر و به دلیل احترام به جایگاه سهامداران اقلیت، لازم دید که مجمع عمومی با اکثریت بالا به این منظور شرکت کند. از آنجایی که انتخاب مدیران از وظایف مجمع عمومی عادی است، تصویب انتخاب رئیس هیئت مدیره به عنوان مدیرعامل نیز در صلاحیت همان مجمع است.
اگرچه نیاز به رفع ابهام ماده 124 قانون وجود دارد، اما پاسخ روشنی به این سوال وجود دارد که چه دستگاهی رئیس اجرایی را انتخاب می کند؟ ابهاماتی وجود دارد و مشخص نیست مدیرعامل شرکت را هیات مدیره انتخاب می کند یا مجمع عمومی؟
برای پاسخ به این سؤال، به نظر می رسد قانونگذار قصد داشته است که این کلمه را در قسمت اخیر ماده 124 این واحد درج کند. در صورتی که شخص حقیقی مدیرعامل شرکت بوده و قصد دارد رئیس هیئت مدیره آن شرکت شود. در مجمع عمومی موسسان و عادی هنگام انتخاب مدیر فوق الذکر باید سه چهارم آرای حاضر در مجمع عمومی کسب شود. در واقع مدیر عامل توسط هیئت مدیره انتخاب می شود نه مجمع عمومی.
در حقوق فرانسه مدیر در دو مورد ذیل قابل عزل میباشد:
-با رضایت عده ای از شرکاء که بیش از نصف سرمایه شرکت را دارا بوده و دلائل موجه برای عزل مدیر ارائه نمایند والا مدیر معزول میتواند تقاضای جبران ضرر و زبان وارده از عزل خود را بنماید. .
– توسط دادگاه تجارت بنا به تقاضای یکی از شرکاء به شرط آن گه علت مشروحی تبرای عزل مدیر وجود داشته باشد ماده ۵۵ قانون ۲۴ ژوئیه ۱۹۶۶ .
به نظر می رسد در صورتی که مدیر یا مدیران شرکت با مسؤولیت محدود با ارتکاب ( مانند ترک شرکت به قصد اضرار) موجبات ضرر شرکت را فراهم سازند شرکاء با توجه به اصول عام پیش بینی شده در حقوق مدنی که به موجب آن موکل حق عزل وکیل خود را دارد، مجمع عمومی را تشکیل داده و با در دست داشتن ادله موجه و رعایت نصاب اتخاذ تصمیم در مجمع ، مدیر مقصر را عزل و مراتب را به اداره ثبت شرکتها اعلام می نمایند.