ارگان اداره کننده شرکت تعاونی
اداره امور تعاونی بر طبق اساسنامه به عهده هیأت مدیره منتخب مجمع عمومی میباشد. وظایف و اختیارات هیأت مدیره در ماده ۳۷ ق.ت.ج.) طی ۱۰ بند و یک احصاء شده است، خدمات اعضاء هیأت مدیره در ازاء عضویت در هیأت مدیره شرکتهای تعاونی بلاعوض است.
ولی هزینه اجرای مأموریتهایی که از طرف تعاونی در حدود بودجه مصوب مجمع عمومی به آنان ارجاع میشود. قابل پرداخت میباشد. و مجمع میتواند مبلغی از سود خالص را به عنوان پاداش به آنان بپردازد (تبصره ۴ ماده ۳۶).
قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران در خصوص مجازاتهای ارکان شرکت های تعاونی در صورت تخلف مراتب را به سکوت برگزار نموده است؛ لیکن قانون شرکتهای تعاونی مصوب ۱۶ خرداد ماه ۱۳۵۰ فصل بیست و یکم را به این امر اختصاص داده و به نظر میرسد که بتوان از آن مواد در این زمینه استفاده نمود.
الف – نحوه انتخاب اعضاء هيأت مديره
انتخاب اعضاء اصلی و علی البدل هیأت مدیره بر عهده مجمع عمومی بوده که با اکثریت مطلق آراء به عمل میآید. در صورتی که در دوره اول رأی گیری تمام یا بعضی از داوطلبان حائز اکثریت مطلق نگردند. بلافاصله از بین دارندگان بیشترین آراء به تعداد دو برابر مورد نیاز برای تکمیل هیأت مدیره و علی البدل با اکثریت نسبی رأی گیری به عمل می آید.
هیأت مدیره مرکب از حداقل سه نفر و حداکثر هفت نفر عضو اصلی و تا یک سوم اعضاء اصلی، اعضاء على البدل باشد، برای تعاونیهای بزرگ در مقابل افزایش هر چهارصد نفر یک نفر به اعضاء اصلی و یک نفر به اعضاء علی البدل اضافه میگردد،
شرط آن که مازاد بر ۱۵ نفر نشود، اعضاء هیأت مدیره برای مدت ۲ سال با رأی مخفی انتخاب میشوند. که اخذ رأی در یک نوبت به عمل میآید، حائزین اکثریت بعد از اعضاء اصلی به ترتیب اعضاء علی البدل شناخته میشوند. و انتخاب مجدد هر یک از اعضاء اصلی و علی البدل بلامانع است (مستفاد از ماده ۳۶ و تبصره آن).
هیأت مدیره و مدیر عامل علاوه بر داشتن شرایط عضویت باید واجد شرایط مندرج در ماده ۳۸ (ق.ت.ج.) نیز باشند.
در صورت استعفاء ،فوت ممنوعیت قانونی و یا غیبت غیر موجه مکرر ( به نحوی که در اساسنامه تعیین میشود) اعضاء هیأت مدیره، یکی از اعضاد علی البدل به ترتیب آراء بیشتر برای بقیه مدت مقرر به جانشینی وی در جلسات هیأت مدیره شرکت می نماید (تبصره ۳ ماده 36).
ب – قلمرو اختیارات هیأت مدیره
هیأت مدیره در اولین جلسه از میان خود یک نفر را به عنوان رئیس و یک نفر را به عنوان نایب رئیس و یک یا دو نفر را به عنوان منشی انتخاب می نماید. همچنین هیأت مدیره مکلف است بلافاصله بعد از انتخاب شدن جهت مدیریت عملیات تعاونی و اجرای تصمیمات مجمع عمومی و هیأت مدیره فرد واجد شرایطی از بین اعضاء و یا از خارج تعاونی برای مدت ۲ سال به عنوان مدیر عامل انتخاب نماید.
تا زیر نظر هیأت مدیره انجام وظیفه کند (مستفاد از تبصره ۲ ماده ۳۶ و ماده39 ). وظایف و اختیارات هیأت مدیره در ماده ۳۷( ق.ت.ج.) به شرح زیر آمده است:
-دعوت مجمع عمومی (عادی، فوق العاده).
– اجرای اساسنامه و تصمیمات مجمع عمومی و سایر مقررات مربوط.
– نصب و عزل و قبول استعفای مدیر عامل و نظارت بر عملیات وی و پیشنهاد میزان حقوق مدیر عامل به مجمع عمومی.
-قبول درخواست عضویت و اخذ تصمیم نسبت به انتقال سهم اعضاء به یکدیگر و دریافت استعفای هر یک از اعضاء هیأت مدیره.
-نظارت بر مخارج جاری و تعاونی و رسیدگی به حسابها و ارائه به بازرس یا بازرسان و تسلیم به موقع گزارش مالی و ترازنامه تعاونی به مجمع عمومی.
ارگان اداره کننده شرکت تعاونی
-تهیه و تنظیم طرحها و برنامه ها و بودجه و سایر پیشنهادات و ارائه آن به مجمع عمومی جهت اتخاذ تصمیم.
-تعیین نماینده از بین اعضای تعاونی برای حضور در جلسات مجامع عمومی شرکت ها و اتحادیه هایی که تعاونی در آنها مشارکت دارند.
-تهیه و تنظیم دستورالعمل های داخلی تعاونی و تقدیم آن به مجمع عمومی برای تصویب.
– تعیین نماینده یا وکیل در دادگاهها و مراجع قانونی و سایر سازمانها با حق توکیل غیر.
-تعیین و معرفی صاحبان امضای مجاز ( یک یا دو نفر از اعضاء هیأت مدیره به اتفاق مدیر عامل) برای قراردادها و اسناد تعهد آور تعاونی.
تبصره – (( هیأت مدیره وظایف خود را به صورت جمعی انجام میدهد. و هیچ یک از اعضای هیأت مدیره حق ندارد از اختیارات هیأت منفرداً استفاده کند. مگر در موارد خاص که وکالت یا نمایندگی کتبی از طرف هیأت مدیره داشته باشد. هیأت مدیره می تواند قسمتی از اختیارات خود را با اکثریت سه چهارم آراء به مدیر عامل تفویض نماید)) .
هیأت مدیره مکلف است. که از حدود اختیارات خود خارج نشده و قوانین و مقررات مربوطه را رعایت نماید. ضمانت اجرای این امر در بند ۵ ماده ۵۴ پیش بینی شده است.
تبصره – (( هیأت مدیره وظایف خود را به صورت جمعی انجام میدهد. و هیچ یک از اعضای هیأت مدیره حق ندارد از اختیارات هیأت منفرداً استفاده کند. مگر در موارد خاص که وکالت یا نمایندگی کتبی از طرف هیأت مدیره داشته باشد. هیأت مدیره می تواند قسمتی از اختیارات خود را با اکثریت سه چهارم آراء به مدیر عامل تفویض نماید)) .
هیأت مدیره مکلف است. که از حدود اختیارات خود خارج نشده و قوانین و مقررات مربوطه را رعایت نماید. ضمانت اجرای این امردر بند ۵ ماده ۵۴ پیش بینی شده است.
