اداره تصفیه چیست و چه وظایفی دارد؟
تصفیه در لغت
تصفیه در لغت به معنای پالودن، پاک ساختن، بی آلایش کردن، خالص کردن می باشد و در اصطلاح منظور از تصفیه جمع آوری و تعیین میزان اموال ورشکسته، سپس نقد کردن و تفسیم آن میان طلبکاران است.
اداره تصفیه چیست؟
اداره تصفیه، اداره‌ای است از ادارات وزارت دادگستری که در حوزه هر دادگاه شهرستان که آن وزارت مقتضی بداند برای تصفیه امور ورشکستگان تاسیس می‌شود. (ماده ۱ قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی). ورشکستگی تاجر یا شرکت تجاری در نتیجه ناتوانی از پرداخت و جوهی که بر عهده اوست حاصل می شود.
جهت کسب اطلاعات در مورد انحلال و تصفیه به مقاله مراحل ثبت انحلال و تصفیه شرکت مراجعه فرمایید.
تصفیه ورشکسته یعنی چه؟
امر تصفیه ورشکسته عبارت است از: مهر و موم و صورت برداری از اموال تا تقسیم آن بین طلبکاران ورشکسته، که این فرآیند طبق قانون تجارت و نیز مواد قانون اداره تصفیه، صورت می‌پذیرد.
تصفیه امور ورشکستگی در چند نوع صورت می گیرد؟
تا قبل از تصویب قانون اداره تصفیه امور ورشکستگان امر تصفیه بر عهده مدیر تصفیه و عضو ناظر بوده ولی از تاریخ اجرای قانون اداره امور ورشکستگی، مصوب ۱۳۱۸، برای تصفیه امور ورشکستگی به دو نوع عمل می‌شود:
۱ـ در نقاطی که اداره تصفیه تشکیل نشده باشد، طبق مقررات مواد ۴۲۷ و بعد قانون تجارت، مصوب ۱۳۱۱ عمل می‌شود. یعنی امر تصفیه بوسیله مدیر تصفیه و ناظری که توسط دادگاه (معمولا از بین تجار) تأمین می‌شود انجام می‌گردد.
۲- در نقاطی که اداره تصفیه امور ورشکستگی دایر شده است، امر تصفیه به وسیله این اداره و طبق مقررات قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی و آیین‌نامه آن انجام می‌پذیرد.
انواع تصفیه
مهمترین وظیفه اداره تصفیه، تصفیه حساب شخص تاجر می‌باشد. تصفیه بر دو نوع می‌باشد:
اداره تصفیه چیست و چه وظایفی دارد؟
تصفیه اختصاری چیست؟
الف) تصفیه اختصاری:
بر طبق ماده ۲۳ قانون تصفیه، اگر به نظر اداره تصفیه حاصل فروش اموالی که صورت آنها را برداشته کافی برای پرداخت هزینه ورشکستگی نباشد اداره مزبور اقدام به تصفیه اختصاری می‌نماید، مگر اینکه شخص یا اشخاصی از میان بستانکاران درخواست تصفیه عادی را نموده و هزینه آن را هم بپردازند.
در مورد تصفیه اختصاری، متصدی پرونده به انتشار آگهی مبادرت می‌نماید. و در آن اعلام می‌دارد که هر کس ادعایی علیه ورشکسته دارد. ظرف چهل روز به اداره تصفیه اعلام نماید. سپس به هر ترتیب که منافع بستانکاران اقتضاء کند. بدون رعایت تشریفات اقدام به فروش اموال و تقسیم وجوه حاصله می‌نماید و ختم عمل تصفیه را اعلام می‌دارد.
تصفیه عادی چیست؟
ب) تصفیه عادی
در صورتی که دارایی شخص ورشکسته کافی برای پرداخت هزینه ورشکستگی باشد. و یا یکی از طلبکاران هزینه آن را بپردازد، تصفیه طبق تشریفات اداره تصفیه و قانون تجارت انجام می‌پذیرد.
ساختار مالی اداره تصفیه
در هر اداره تصفیه‌ای دو صندوق الف و ب وجود دارد. درآمد این صندوق‌ها از منابع مختلفی تامین می‌شود از جمله از طریق برداشت مبلغی به عنوان هزینه امور ورشکستگی (مواد ۵۲ و ۵۴ ق.اداره تصفیه و ماده ۶۷ آیین نامه). اداره تصفیه تا قبل از تصویب لایحه قانونی راجع به درآمدهای اختصاصی به مورخ ۱۴/۹/۱۳۵۸ مصوب شورای انقلاب، دارای استقلال مالی بوده با این توضیح که از طریق وصول درآمدهای صندوقهای الف و ب هزینه‌های خود را می‌پرداخت. با تصویب لایحه قانونی اخیر، گرچه اداره تصفیه مامور وصول درآمدهای صندوقهای مزبور می‌باشد، درآمد حاصل از دو صندوق مزبور به حساب درآمد عمومی کشور منظور می‌گردد.
اقدامات در ارتباط با تصفیه
پس از صدور حکم ورشکستگی، تصفیه اموال ورشکسته و تقسیم دارایی او میان طلبکارانش طبق قانون اداره تصفیه و در موقع سکوت این قانون طبق قانون تجارت آغاز می‌شود.
به موجب ماده ۵ قانون اداره تصفیه امور ورشکستگی: «مرجع شکایت از اقدامات اداره تصفیه دادگاهی است که حکم توقف را صادر کرده است. شکایت به هیچ وجه جریان کار را توقیف نمی کند مگر در موارد مهم که عمل مورد شکایت جبران ناپذیر و ادله شاکی قوی باشد، دادگاه می تواند دستور جلوگیری بدهد.
در این صورت دادگاه مکلف است معجلاً و خارج از نوبت و در جلسه اداری به شکایت رسیدگی کرده تصمیم خود را اعلام دارد و در سایر موارد دادگاه در صورت موجه تشخیص دادن شکایت دستور لازم به اداره تصفیه بدهد و به اقتضای مورد ممکن است عمل اداره تصفیه را باطل نماید».
تکلیف وجوه باقیمانده پس از ختم تصفیه؟
پس از اعلام ختم تصفیه مدیران تصفیه باید وجوهی را که باقی مانده است در حساب مخصوصی نزد یکی از بانک‌های ایران تودیع و صورت اسامی بستانکاران و صاحبان سهامی را که حقوق خود را استیفاء نکرده‌اند. نیز به آن بانک تسلیم و مراتب را طی آگهی مذکوردر همان ماده به اطلاع اشخاص ذینفع برسانند. تا برای گرفتن طلب خود به بانک مراجعه کنند.
پیشنهاد میکنم به مقاله وظایف و اختیارات مدیر تصفیه مراجعه فرمایید.
اداره تصفیه چیست و چه وظایفی دارد؟
