در نوشته شرایط بازرس شرکت سهامی خاص، هر آنچه در مورد وظایف، مسئولیت ها و نحوه انتخاب بازرس اصلی و بازرس علی البدل برای شما عزیزان گفته شده است.
بازرس یا بازرسان شرکت چگونه انتخاب می شوند؟
برای نظارت بر اعمال مدیران شرکت و اطلاع مجمع عمومی از اوضاع و احوال شرکت، به موجب ماده ۱۴۴ لایحه اصلاحی قسمتی از قانون تجارت، مجمع عمومی عادی همه ساله بازرس یا بازرسینی را برای این کار انتخاب میکند. که مدت مأموریت آنها یک سال است. و انتخاب مجدد آنها بلامانع است.
مجمع عمومی عادی در هر موقع می تواند بازرس یا بازرسان شرکت را عزل کند. به شرط آنکه جانشین آنها را نیز انتخاب نماید.
در اولین مجمع عمومی مؤسسین به شرحی که گذشت مجمع، تشکیل و یک یا چند بازرس با رعایت موارد زیر انتخاب می‌شوند. و اشخاصی که به سمت بازرس شرکت انتخاب می‌شوند. با امضای ذیل صورت جلسه قبولی خود را برای تصدی بازرسی شرکت اعلام می‌کنند:
شرایط انتخاب بازرس در شرکت سهامی خاص
شرکتهای سهامی خاص یا شرکتهای از نوع دیگری نیز که حسب درجه اهمیت و حجم معاملات آنها ،لیست آنها توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی انتشار پیدا میکند. هم باید حسابرس خود را از میان حسابداران رسمی انتخاب کنند. که این حسابرس هم میتواند در عین حال بازرس شرکت هم باشد.
- در همه موارد بالا انتخاب بازرس( یعنی حسابرس و بازرس از میان حساب داران رسـ صورتی است. که شرکت از شرکتهایی باشد. که مکلف به انتخاب حسابرس است که در این صورت حسابرس را در عین حال به عنوان بازرس شرکت نیز انتخاب می کند.
- ولی اگر از جمله شرکتهای مکلف به انتخاب حسابرس نباشد. میتواند بازرس خود را از میان اشخاص غير حسابداران رسمی انتخاب کند. به جز شرکتهای دولتی که الزاماً باید بازرس قانونی خود را سازمان حسابرسی قرار دهند .(بندهای الف و ب ماده ۷ قانون اساسنامه سازمان حسابرسی ضمانت اجرای عدم رعایت این تکالیف حسب ماده ۳ آیین نامه اجرایی تبصره ۴ قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار ،رسمی این است.
اشخاص زیر نمی‌توانند به سمت بازرسی شرکت سهامی انتخاب شوند:
- اشخاص مذکور در ماده 111 قانون تجارت؛
- مدیران و مدیرعامل شرکت؛
- اقربای سببی و نسبی مدیران عامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم؛
- هرکس که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند 2 موظفاً حقوق دریافت می‌دارد (ماده 147 ل.ا.ق.ت).
دلیل انتخاب بازرس علی البدل شرکت
مجمع عمومی عادی باید یک یا چند بازرس علی‌البدل نیز انتخاب کند. تا در صورت معذوریت یا فوت یا استعفا یا سلب شرایط یا عدم قبول سمت توسط بازرس یا بازرسان اصلی جهت انجام وظایف بازرسی دعوت شوند (ماده 146 ل.ا.ق.ت).
آیا مدرک تحصیلی برای بازرسان شرکت لازم است؟
خیر، برای ثبت نام نیازی به داشتن مدرک علمی برای هیچ عضوی نیست. مگر در مواردی که موضوع شرکت مستلزم مجوز خاصی باشد که مدرک خاصی را می طلبد.
آیا بازرس می تواند کارمند شرکت باشد؟
در شرکت های سهامی خاص می توان کارکنان ارگان های خصوصی و دولتی را به عنوان بازرس انتخاب کرد. این افراد بر عملکرد شرکت نظارت می کنند و در صورت مشاهده جرائم به مجمع عمومی گزارش می دهند.
نحوه انتخاب بازرس در شرکتهای سهامی عام
در حوزه‌هایی که وزارت اقتصاد اعلام میکند وظایف بازرسی شرکت‌ها را در شرکتهای سهامی عام اشخاصی می‌توانند ایفا کنند. که نام آنها در فهرست رسمی بازرسان شرکتهای سهامی عام در مجمع عمومی مؤسس و انتخاب اولین بازرس یا بازرسان شرکتهای سهامی خاص طبق ماده 20 قانون تجارت به عمل می‌آید.
امیدوارم مطلب شرایط بازرس شرکت سهامی خاص تا اینجا برای شما مفید واقع شده است.
شرایط و وظایف بازرسان شرکت های سهامی
طبق ماده 148 ل.ا قانون تجارت، شرایط بازرس شرکت سهامی خاص، علاوه بر وظایفی که ذکر شد، مکلفند درباره صحت و درستی صورت دارایی و صورت حساب دوره عملکرد و حساب سود و زیان ترازنامه‌ای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می‌کنند. و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته‌اند اظهارنظر کنند.
بازرسان باید اطمینان حاصل نمایند که حقوق صاحبان سهام در حدودی که قانون و اساسنامه شرکت تعیین کرده است. به طور یکسان رعایت شده باشد.
و در صورتی که مدیران اطلاعاتی بر خلاف حقیقت در اختیار صاحبان سهام قرار دهند بازرسان مکلفند که مجمع عمومی را از آن آگاه سازند. بازرس یا بازرسان موظفند با توجه به ماده قانونی فوق‌الذکر، گزارش جامعی راجع به وضع شرکت به مجمع عمومی عادی تسلیم کنند. گزارش بازرسان باید لااقل ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه صاحبان سهام در مرکز شرکت آماده باشد.
در صورتی که شرکت، بازرسان متعدد داشته باشد هر یک می‌توانند به تنهایی وظایف خود را انجام دهند.
لیکن کلیه بازرسان باید گزارش واحدی تهیه کنند. در صورت وجود اختلاف نظر بین بازرسان موارد اختلاف با ذکر دلیل در گزارش باید قید شود.
بازرس یا بازرسان باید هرگونه تخلف یا تقصیری در امور شرکت از ناحیه مدیران و مدیرعامل مشاهده کنند. به اولین مجمع عمومی اطلاع دهند. و در صورتی که ضمن انجام مأموریت خود از وقوع جرمی مطلع شوند باید به مرجع قضایی صلاحیت‌دار اعلام نموده و نیز جریان را به اولین مجمع عمومی گزارش دهند (ماده 150 و 151 قانون تجارت و تبصره‌های آن)
شرایط تعیین حق الزحمه بازرس در شرکت سهامی خاص
در ماده ۱۵۵ لایحه قانونی ۱۳۴۷ اختیار تعیین حق الزحمه بازرس شرکت سهامی خاص به مجمع عمومی داده شده ،ولی نحوه تعیین آن معین نشده است؛ نتیجه این وضع این است که بازرس باید پیوسته در مورد حق الزحمه خود با مدیران که پیشنهاد انتخاب او را به مجمع عمومی میدهند چانه زنی کند.
آنچه مسلم است میزان حق الزحمه بازرس شرکت سهامی خاص باید با کار او متناسب باشد. البته نباید میزان درآمد شرکت نیز نادیده گرفته شود. ایجاد سازمانی نظیر کانون بازرسان که در آیین نامه اجرای تبصره ماده ۱۴۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷ پیش بینی شده است.
