ممنوعیت قانونی در انتخاب بازرسان
نحوه تعیین بازرسان پس از ثبت شرکت
قانونگذار ایران به مجمع عمومی سهامداران حق تعیین بازرس یا بازرسان را از بین اشخاصی که واجد شرایط لازم از حیث قانون هستند اعطاء کرده است. بازرس از تاریخی که انتخاب میشود. تا تاریخ تشکیل مجمع عمومی سالیانه بعدی متولی این امر است. باید بر حسابهای سال مالی که برای آن تعیین شده است نظارت کند.
به همین جهت به عنوان یک قاعده کلی نمیشود شخصی را به عنوان بازرس شرکت برای سال مالی ای که پایان پذیرفته تعیین کرد. زیرا طبق مقررات قانونی بازرس گزارش خود را در انتهای سال مالی ای که برگزیده شده تسلیم مجمع عمومی می کند.
انخاب بازرس توسط مجمع عمومی عادی
اصولاً وفق ماده ۱۳۴ مجمع عمومی هر سال بازرس یا بازرسان را انتخاب می کند. بر اساس ماده ۱۰۶ لایحه قانونی یک نسخه از صورت جلسه مجمع عمومی عادی که حاوی تصمیم این مجمع در خصوص انتخاب بازرس است.
باید جهت ثبت به مرجع ثبت شرکت ها ارسال گردد. نحوه رأی گیری در مورد تعیین بازرسان به این صورت است. که بر خلاف تصمیمات دیگر مجمع عمومی که همواره به اکثریت نصف بعلاوه یک آراء حاضر در جلسه رسمی معتبر است در مورد انتخاب بازرسان همانند انتخاب مدیران) اکثریت نسبی کافی می باشد.
وظائف و تکالیف کلی بازرسان شرکت سهامی
این تکالیف را به شرح ذیل میتوان خلاصه کرد:
- اظهار نظر درباره صحت و درستی صورت دارایی و صورت حساب دوره عملکرد و حساب سود و زبان ترازنامه ای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می کنند. اظهار نظر درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته اند
- حصول اطمینان از رعایت حقوق صاحبان سهام در حدودی که قانون و اساسنامه شرکت تعیین کرده است بطور یکسان.
- آگاه نمودن مجمع عمومی در مورد اطلاعاتی که مدیران برخلاف حقیقت در اختیار صاحبان سهام قرار دهند.
- تهیه گزارش جامعی راجع به وضع شرکت و تسلیم آن به مجمع عمومی گزارش بازرسان باید لااقل ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی جهت مراجعه صاحبان سهام در مرکز شرکت آماده باشد .
تهیه گزارش توسط بازرس از اهم وظائف وی میباشد به طوری که ماده ۱۵۲ لایحه قانونی مقرر میدارد که در صورتی که مجمع عمومی بدون دریافت گزارش بازرس صورت دارانی و ترازنامه و حساب سود و زبان شرکت را مورد تصویب قراردهد این تصویب به هیچوجه اثر قانونی نداشته از درجه اعتبار ساقط خواهد بود.
دلایل اینکه قانون افرادی را منع انتخاب بازرس شده اند چیست؟
قانونگذار جهت رعایت منافع سهامداران و نیز اشخاص ثالت اجازه نداده است. که اشخاص خاصی در سمت بازرس یک شرکت فعالیت کنند. دلائل این ممنوعیت:
1- رفتار مجرمانه سابق یک شخص است که شایستگی وی را در امر نظارت بر شرکت زیر سؤال می برد و یا
2- داشتن سمت مدیریت در شرکت است. که نظارت و بازرسی را بی معنی می کنند.
3- احتمال تحت نفوذ مدیران با مدیر عامل قرار گرفتن می باشد.
قانونگذار جهت جلوگیری از انتخاب افرادی که تحت نفوذ مدیر یا مدران شرکت شوند چه گفته است؟
در خصوص منع انتخاب اشخاصی که ممکن است تحت نفوذ مدیر یا مدیران قرار گیرند. قانونگذار این ممنوعیت را نسبت به اقربای نسبی و سبب این اشخاص تا درجه سوم از طبقه اول و دوم اعمال کرده است. کما اینکه اگر شخص خودش با همسرش بطور موظف از مدیران با مدیر عامل حقوق دریافت کند. شامل این ممنوعیت است.
افرادی که نمی توانند بازرس شرکت سهامی شوند؟
در متن ماده ۱۳۷ لایحه قانونی چنین آمده است که اشخاص زیر بازرسی شرکت سهامی انتخاب شوند.
۱- اشخاص مذکور در ماده ۱۱۱ این قانون
2- مدیران و مدیر عامل شرکت
3- اقرباء سببی و نسبی مدیران و مدیر عامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم.
۴ – هر کس که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند ۲ موظفا حقوق دریافت می دارد.
مجازات افرادی که سمت بازرسی را عمدا قبول کنند؟
لازم به ذکر است که با توجه به ماده ۲۶۶ لایحه قانونی هرکس با وجود منع قانونی عالماً سمت بازرسی را در شرکت سهامی بپذیرد. و به آن عمل کند. به حبس تادیبی از دو ماه تا شش ماه یا جزای نقدی از بیست هزار تا یکصد هزار ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
