صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده
مجمع عمومی فوق العاده
اغلب نکاتی که در مبحث اول این بخش درباره مجمع عمومی عادی مطرح کردیم. در مورد مجمع عمومی فوق العاده نیز صادق است. در واقع ، در لایحه قانونی 1347 مقررات راجع به این دو نوع مجمع بسیار به هم نزدیک است؛ بنابراین ،از تکرار قواعد مشترک در دو مجمع خودداری کرده، تا حد ممکن نکاتی را که خاص مجمع عمومی فوق العاده است مطرح خواهیم کرد.
قانون گذار در ماده ۸۳ لایحه قانونی ۱۳۴۷ مقرر کرده است: «هرگونه تغییر در مواد اساسنامه یا در سرمایه شرکت یا انحلال شرکت قبل از موعد منحصرا در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده می باشد».
درباره تغییر در سرمایه شرکت (افزایش یا کاهش آن) و نیز انحلال شرکت قبل از موعد در قسمتهای بعد صحبت خواهیم کرد؛ ولی در مورد تغییر در مواد اساسنامه باید گفت جای تعجب نیست .که به مجمع عمومی فوق العاده و با اکثریت آرای صاحبان سهام اجازه داده شده است، اساسنامه را – که به منزله قرارداد اولیه شرکت است – تغییر دهد؛
چه شرکت سهامی بیشتر جنبه تاسیسی دارد. تا قراردادی. چون چنین تغییری بر خلاف اصول عام حقوق مدنی است – که تغییر قرارداد را جز با رضایت همه اطراف آن نمی پذیرد. باید در شرایط استثنایی ای که قانون معین کرده است صورت گیرد.
صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده در تغییرات اساسنامه شرکت
تغییر ممکن است در هر یک از مواد اساسنامه بدون توجه به اهمیت آنها صورت گیرد؛ برای مثال، اگر لازم باشد موضوع شرکت تغییر پیدا کند و مثلاً توسعه یابد یا محدودیت یا موضوعات کوچک پیش بینی شده در اساسنامه تغییر یابد (مانند تغییر نشانی شرکت )، در هر دو صورت دخالت مجمع عمومی فوق العاده ضروری است.
– البته ، در صورتی که در اساسنامه پیش بینی نشده باشد که هیئت مدیره می تواند چنین تغییری در اساسنامه بدهد . منظور قانون گذار از انحصار صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده در تغییر موضوعات مطرح شده در متن ماده ۸۳ لایحه ۱۳۴۷ این است که مجمع عمومی فوق العاده نمیتواند صلاحیت خود را به هیئت مدیره تفویض کند. یا تغییرات مذکور را در صلاحیت مجمع عمومی عادی قرار دهد.
در راستای اجرای ماده ۸۳ بالا صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده میتواند نام شرکت را تغییر دهد، انحلال شرکت را اعلام کند ، سرمایه شرکت را افزایش یا کاهش دهد، شرایط انتقال سهام توسط سهامداران را تغییر دهد ، در مقررات حاکم بر اداره شرکت تا آنجا که خلاف قواعد امره نباشد ، تغییر ایجاد کند و یا نحوه تقسیم سود و زیان را بازبینی کند.
مواردی که مجمع فوق العاده نمیتواند در اساسنامه تغییر دهد؟
با این حال، صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده نمیتواند در مورد بعضی از امور مندرج در اساسنامه تصمیم م گیری کند؛ از جمله:
۱. به موجب ماده ۹۴ لایحه قانونی 1347: ((هیچ مجمع عمومی ای نمیتواند تابعیت شرکت را تغییر بدهد. و یا هیچ اکثریتی نمیتواند بر تعهدات صاحبان سهام بیفزاید ))؛ مثل اینکه تصمیم بگیرد صاحبان سهام باید آورده های جدید به شرکت بیاورند، یا شرکت باید به شرکت تضامنی تبدیل شود؛
چه این امر متضمن افزایش تعهدات شرکاست. در این موارد باید مقررات عام حقوق مدنی، یعنی توافق کلیه صاحبان سهام، رعایت شود. قانون گذار تعریفی از ((افزایش تعهدات صاحبان )) سهام نکرده است. دیوان کشور فرانسه در یک رأی قدیمی چنین گفته است که : ((تعهدات سهام داران وقتی افزایش یافته تلقی می شوند. که تصمیمات مجمع عمومی موجب تشدید تعهد (بدهی )توافق شده توسط آنها در مقابل شرکت یا اشخاص ثالث شود».
نظر دکتر ین کشور به درستی این است که هر گاه تصمیم مجمع عمومی منجر به کاهش حقوق صاحبان سهام شود. مثلاً در تعیین نسبت تقسیم سود یا محدود کردن حق انتقال سهام – تصميم مجمع به منزله افزایش مقررات صاحبان سهام نیست
افزایش تعهد می تواند صور مختلفی داشته باشد : بالا بردن ارزش اسمی سهام در فرض افزایش سرمایه از این طریق (ماده ۱۵۹ لایحه قانونی ۱۳۴۷) تبدیل شرکت سهامی به شرکت تضامنی ، که موجب افزایش تعهد صاحب سهم در برابر اشخاص ثالث است و امثال اینها.
۲ .مجمع عمومی فوق العاده نمی تواند به حقوق فردی شناخته شده برای صاحبان سهام خدشه وارد کند؛ مانند تصمیم به اخراج یکی از صاحبان سهم، محروم کردن او از رأی دادن ، محروم کردن او از انتقال سهام به طور مطلق ، و محروم کردن او از اقامه دعوی علیه شرکت.
3.مجمع عمومی فوق العاده نمی تواند تصمیماتی اتخاذ کند که در صلاحیت مجمع عمومی عادی یا نهادهای دیگر شرکت است؛ مانند انتخاب رئیس هیئت مدیره که در صلاحیت هیئت مدیره است، یا انتخاب اعضای هیئت مدیره که در صلاحیت مجمع عمومی عادی است..
لازم است یادآوری کنیم که باید نسخه ای از صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده راجع به هر نوع تغییر در مواد اساسنامه برای ثبت به مرجع ثبت شرکتها ارسال شود. (بند ۳ ماده ۱۰۶ لایحه قانونی ۱۳۴۷).
