حداقل و حداکثر سهام در پذیره نویسی
پذیره نویسی سهام در شرکت سهامی عام
شرکت سهامی عام، با حداقل ۳۵ درصد سرمایه شرکت باید تادیه گردد. پرداخت کل سرمایه اجباری نیست. اما حداقل سی و پنج درصد باید تعهد به پرداخت آن شود. این کار از طریق بانک عامل صورت می گیرد. اعلام به تعهد پرداخت سرمایه توسط سهامداران در صورتجلسه ای که به امضا کلیه آنان می رسد، درج می شود.
پذیره نویسی چیست؟
هر سهامداری در مقابل اسم خود میزان سرمایه تعهدی و مبلغی را که در آن هنگام پرداخت می کند، نوشته و امضا می نماید. در واقع، سهامداران باید ورقه ای را به نام «ورقه تعهد سهم» که نشان از قبولی و تعهد پرداخت بهای سهم است، تکمیل و امضا می کنند. به این کار «پذیره نویسی» می گویند.
امضای ورقه تعهد سهم
ظرف مهلتی که در اعلامیه پذیره نویسی مقرر شده است. علاقه مندان به بانک مراجعه می کنند، ورقه تعهد سهم را تکمیل کرده، امضا می زنند. مبلغی را که باید به صورت نقد پرداخت گردد. تأدیه و رسید می گیرند. امضای ورقه تعهد سهم، به خودی خود نیازمند قبولی اساسنامه شرکت و تصمیم های مجامع عمومی شرکت است.
تنظیم دو نسخه ورقه تعهد سهام
ورقه تعهد سهم در دو نسخه تنظیم و با درج تاریخ به امضای پذیره نویس یا قائم مقام قانونی او می رسد. نسخه دوم ورقه تعهد سهم یاد شده با قید رسید وجه و با مهر و امضای بانک به پذیره نویس داده می شود.
حداقل و حداکثر سهام در پذیره نویسی
تعیین سقف حداکثری و حداقلی سهام در شرکت های سهامی
بند ۱۱ ماده ۹ لایحه ذكر حداقل تعداد سهامی را که پذیره نویس هنگام پذیره نویسی باید متعهد شود الزامی می داند. ولی در مورد حداقل و حداکثر سهام در پذیره نویسی مسکوت .است. بنابراین عملاً کلیه موسسین در شرکتهای سهامی عام به منظور پرهیز از تجمع سهام عرضه شده در سبد دارایی اشخاص محدود، برای پذیره نویسی سقف تعیین می کنند.
محدودیتهای قانونی برای سقف پذیره نویسی در بانک ها و بیمه ها
صرف نظر از اینکه تعدادی از شرکت های سهامی عام مثل بانکها و بیمه ها با محدودیتهای قانونی و ضوابط خاصی در این مورد مواجه اند. در حال حاضر ماده پنج قانون اصلاح سیاستهای کلی اصل ٤٤ قانون اساسی، محدودیت هایی را برای سقف پذیره نویسی بانک ها در مؤسسات مالی و اعتباری پیش بینی کرده که البته عملاً اجرای آن مشکلاتی را به همراه داشته و دارد.
زیرا معمولاً ردیابی و پیگیری روابط خویشاوندی اشخاص حقیقی و ارتباطات سهامداری در اشخاص حقوقی و شناسایی اصطلاحاً مالک واحد به راحتی امکان پذیر نیست.
استرداد وجوه مازاد بر سرمایه
سازمان بورس اوراق بهادار تهران بدون وجود قانون صریح و مشخص در این خصوص ضوابط سختی را وضع نموده است. مؤسسین را ملزم به استرداد وجوه مازاد بر سرمایه می داند. و تأکید دارد که این موضوع باید در طرح اعلامیه پذیره نویسی نیز ذکر شود.
درج این موضوع در اعلامیه پذیره نویسی نیز رافع مشکلات موسسین در مراجعه و بعضاً شکایات حقوقی متقاضیان پذیره نویسی نیست. زیرا در روز توقف پذیره نویسی احراز ساعت دقیق مراجعه متقاضی به شعبه امکان پذیر نیست. همواره تعدادی ناراضی وجود خواهند داشت.
به نظر نگارنده علی رغم اجبار سازمان بورس به درج الزام به استرداد وجوه مازاد بر پذیره نویسی پس از اعلام توقف آن که نوعی پاک کردن صورت مسأله است. قانون گذار منعی در این خصوص نداشته و با عنایت به بند ۲ مادة ٧٤ و مادۀ ۷۵ لایحه»، افزایش سرمایه از میزان اعلام شده در اعلامیه پذیره نویسی و پذیرش پذیره نویسان مازاد و ارائه گزارش آن در قالب گزارش موسسین به مجمع عمومی موسس برای تصویب با هیچ مانع قانونی مواجه نیست.
تعیین تعداد سهام و پذیره نویسی آن بر عهده چه مرجعی است؟
طبق بند یک و دو ماده ٧٤ «لایحه احراز پذیره نویسی سهام و سرمایه و تصویب نهایی اساسنامه شرکت سرمایه و تعداد سهام نیز طبق بند پنج مادۀ هشت لایحه بندی از بندهای اساسنامه و از اختیارات مجمع عمومی موسس است. که اعتبار تصمیمات در آن با عنایت به ماده ٧٤ «لایحه به مثابه مجامع عمومی فوق العاده با اکثریت دو سوم آرای حاضر در جلسه خواهد بود.
موارد درج در ورقه تعهد سهام
1- اسم، موضوع ، مرکز اصلی و مدت فعالیت شرکت
2- سرمایه شرکت
3- شماره و تاریخ مجوز انتشار اعلامیه پذیره نویسی و مرجع صادر کننده آن.
4- تعداد سهامی که تعهد می شود. مبلغ اسمی سهام و میزان وجه نقدی که لازم است که در زمان پذیره نویسی پرداخت گردد.
5- شماره حساب و نام بانکی که باید وجوه نقدی پذیره نویسان در آن تادیه گردد.
6- مشخصات و نشانی کامل پذیره نویس.
7- تعهد پذیره نویس مبنی بر پرداخت مبلغ پرداخت نشده سهام مورد تعهد طبق اساسنامه شرکت .
حداقل و حداکثر سهام در پذیره نویسی
