انواع افزایش سرمایه در شرکت سهامی
انواع افزایش سرمایه شرکت های سهامی از طریق فروش سهام
طبق ماده ۱۵۷ ل.ا. قانون تجارت، انواع افزایش سرمایه شرکت را میتوان از طریق صدور سهام جدید و یا از طریق بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود افزایش داد.
تأديه مبلغ اسمی سهام جدید و انواع آن کدامند؟
طبق ماده ۱۵۸ ل.ا. قانون تجارت، تأديه مبلغ اسمی سهام جدید به یکی از انواع طریق زیر امکان پذیر است:
۱. پرداخت مبلغ اسمی به نقد؛
۲. تبدیل مطالبات نقدی حاصل شده اشخاص از شرکت به سهام جدید.
۳. انتقال سود تقسیم نشده یا اندوخته يا عوايد حاصله از اضافه ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت؛
۴. تبدیل اوراق قرضه به سهام.
تذکر 1 : فقط در شرکت های سهامی خاص تأدیه مبلغ اسمی سهام جدید به غیر نقد نیز مجاز است.
تذکر 2 : انتقال اندوخته قانونی به سرمایه ممنوع است.
انواع افزایش سرمایه از طریق بالابردن مبلغ اسمی سهام
افزایش سرمایه در شرکت سهامی خاص از طریق بالابردن مبلغ اسمی سهام موجود در صورتی که برای صاحبان سهام ایجاد تعهد کند ممکن نخواهد بود. مگر آنکه کلیه صاحبان سهام با آن موافق باشند.
انواع افزایش سرمایه در شرکت سهامی
اضافه ارزش سهم فروخته شده
شرکت سهامی خاص می تواند سهامی جدید را برابر مبلغ اسمی بفروشد. یا اینکه مبلغی علاوه بر مبلغ اسمی سهم به عنوان اضافه ارزش سهم از خریداران دریافت کند. شرکت می تواند عواید حاصله از اضافه ارزش سهم فروخته شده را به اندوخته منتقل سازد. یا نقداً بين صاحبان سهام سابق تقسیم کند. یا در ازای آن سهامی جدید به صاحبان سهام سابق بدهد (مواد ۱۶۰ و ۱۵۹ ل.ا.ق.ت).
شرایط و ضوابط حق تقدم افزایش سرمایه شرکت سهامی خاص
طبق مواد ۱۶۶ و ۱۶۷ ل.ا. قانون تجارت در افزایش سرمایه شرکت سهامی، در خرید سهام جدید صاحبان سهام شرکت به نسبت سهامی که مالکند حق تقدم دارند. و این حق قابل نقل و انتقال است. مهلتی که طی آن سهامداران می توانند حق تقدم مذکور را اعمال کنند کمتر از شصت روز نخواهد بود. این مهلت از روزی که برای پذیره نویسی تعیین میگردد شروع می شود.
مجمع عمومی فوق العاده که افزایش سرمایه را از طریق فروش سهام جدید تصویب می کند. یا اجازه آن را به هیئت مدیره می دهد. میتواند حق تقدم صاحبان سهام را نسبت به پذیره نویسی تمام یا قسمتی از سهام جدید از آنان سلب کند. به شرط آنکه چنین تصمیمی پس از قرائت گزارش هیئت مدیره و گزارش بازرس یا بازرسان شرکت اتخاذ گردد و گرنه باطل خواهد بود.
گزارش هیئت مدیره مذکور در این مورد باید مشتمل بر توجيه لزوم افزایش سرمایه و سلب حق تقدم از سهامداران و معرفی شخص یا اشخاصی که سهام جدید برای تخصیص به آنها در نظر گرفته شده است. و تعداد و قیمت این گونه سهام و عواملی که در تعیین قیمت در نظر گرفته شده است باشد. گزارش بازرس یا بازرسان باید حاکی از تأیید انواع عوامل و جهاتی باشد که در گزارش هیئت مدیره ذکر شده است.
انواع افزایش سرمایه در شرکت سهامی
لزوم تعیین اشخاص ذینفع در حق تقدم سهام
سلب حق تقدم سهامداران شرکت های سهامی مستلزم تعیین و معرفی اشخاصی است که قرار است جایگزین سهامدارانی گردند. که حق تقدم آن ها سلب شده است. در نتیجه، ناگزیر باید بر آن بود که اگر شخص یا اشخاصی برای این منظور تعیین و معرفی نگردیده باشد باید سلب حق تقدم سهامداران را موضوعاَ منتفی دانست. چرا که هدف از سلب حق تقدم سهامداران، چیزی جز جذب سرمایه است. بنابراین، لزوم تعیین اشخاص ذینفع از سلب حق مزبور قابل درک می نماید.
موارد سلب حق تقدم سهام شرکت های سهامی
در مورد ماده ۱۶۷ چنانچه سلب حق تقدم در پذیره نویسی سهام جدید از بعضی از صاحبان سهام به نفع بعض دیگر انجام می گیرد. سهامدارانی که سهام جدید برای تخصیص به آنها در نظر گرفته شده است. حق ندارند در اخذ رأی درباره سلب حق تقدم سایر سهامداران شرکت کنند. در احتساب حدنصاب رسمیت جلسه و اکثریت لازم جهت معتبر بودن تصمیمات مجمع عمومی سهام سهامدارا نی که سهامی جدید برای تخصیص به آنها در نظر گرفته شده است به حساب نخواهد آمد.
