شرایط انتخاب مدیر عامل شرکت سهامی
انتخاب مدیر عامل شرکت
اگر چه در تعریف اداره شرکت سهامی با مدیر عامل یکی از بخشهای مدیریت تلقی می گردد. با این حال همان گونه که در تعریف مدیر گفته شد مدیر عامل در زمره مدیران قرار نمی گیرد. ماده ۱۲۴ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ مدیر عامل را از زوایای گوناگون و به شرح زیر توصیف نموده است:
حقیقی بودن مدیر عامل و مدت انتخاب آن
هیأت مدیره باید اقلاً یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عامل شرکت برگزیند. حدود اختیارات و مدت تصدی و حق الزحمه او را تعیین کند. در صورتی که مدیر عامل عضو هیات مدیره باشد. دوره مدیریت عامل او از مدت عضویت او در هیأت مدیره بیشتر نخواهد بود. در شرکت سهامی خاص و عام مدیر عامل برای مدت 2 سال انتخاب می شود.
آیا هیات مدیره می تواند هر موقع مدیر عامل را عزل نماید؟
مدیر عامل شرکت نمیتواند در عین حال رئیس هیات مدیره همان شرکت باشد. مگر با تصویب سه چهارم آراء حاضر در مجمع عمومی را بدست بیاورد.
هیات مدیره در هر موقع میتواند مدیر عامل را عزل نماید.» بر پایۀ مقررات مادۀ بالا و مقررات بعدی شرایط انتخاب مدیر عامل شرکت سهامی جایگاه حقوقی آن از جمله وظایف و اختیارات وی به بررسی گذاشته می شود.
شیوه و شرایط انتخاب مدیر عامل
منظور از شیوه انتخاب مدیر عامل همه تشریفات و روندی است که با دعوت از هیأت مدیره آغاز و با ثبت صورتجلسه هیأت مدیره به انتخاب مدیر عامل پایان می گیرد. شرایط انتخاب مدیر عامل نیز مانند هیأت مدیره شامل امور چندی میگردد.
شرایط انتخاب مدیر عامل
شرایط اصلی انتخاب مدیر عامل همان شرایط انتخاب اعضای هیات مدیره میباشد. با این حال شرایط خاص مدیران شرکت سهامی یعنی شرط سهامداران بودن و شرط تودیع سهام وثیقه شامل مدیر عامل نمی باشد. مدیر عامل بایستی شرایط صحت انجام معاملات یعنی قصد و رضا و نیز اهلیت را دارا باشد.
آیا مدیر عامل می تواند مدیریت عامل بیش از یک شرکت باشد؟
بعلاوه ماده ۱۲۶ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ شرایط مدیر عامل را بدین شرح بیان داشته است. اشخاص مذکور در مادۀ ۱۱۱ نمیتوانند به مدیریت عامل شرکت انتخاب شوند. همچنین هیچ کس نمیتواند در عین حال مدیریت عامل بیش از یک شرکت را داشته باشد.
تصمیمات و اقدامات مدیر عامل که بر خلاف مفاد این ماده انتخاب شده است. در مقابل صاحبان سهام و اشخاص ثالث معتبر و مسئولیتهای سمت مدیریت عامل شامل حال او خواهد شد.
در نتیجه و با ملاحظه مقررات مادۀ ۱۱۱ و مقررات پراکنده در دیگر قوانین شرایط انتخاب مدیر عامل به شرح زیر قابل دسته بندی هستند:
۱ – ممنوعیتهای مذکور در ماده ۱۱۱
.۲ – ممنوعیت مدیریت شرکتهای خصوصی به نحوه مقرر در اصل ۱۴۱ قانون اساسی .
3-منع تصدی مدیریت شرکتهای تجاری از سوی سردفتران و دفتریاران مندرج در بند ۳ ماده ۱۵ قانون سردفتران و دفتریاران ۱۳۵۴
4-ممنوعیت تصدی مدیریت عامل بیش از یک شرکت مذکور در بخش اخیر ماده ۱۲۶ چنانچه شخصی با نقض ممنوعیتهای بالا به سمت مدیر عامل انتخاب گردد، یا پس از انتخاب این ممنوعیتها شامل حال او گردد.
به منظور حفظ حقوق اشخاص ثالث قانون گذار اعمال او را معتبر دانسته است. لکن به حکم ماد ۱۲۷ لایحه قانونی یاد شده، هر ذینفع میتواند برکناری چنین مدیر عاملی را از دادگاه درخواست نماید.
ویژگی شخصیت حقیقی بودن مدیر عامل
5- شرط دیگری که از صدر ماده ۱۲۴ بر می آید. دارا بودن ویژگی شخصیت حقیقی برای مدیر عامل است. که با توجه به نقش اجرایی مقام ،اخیر شرطی منطقی و لازم به نظر میرسد. چرا که در صورتیکه شخص حقوقی به مدیریت عامل انتخاب می گردید. باز هم شخص اخیر میبایست فردی را برای این منظور معرفی نماید.
در حالی که کار کرد مدیر عامل و ماهیت حقوقی این جایگاه که کارگزاری هیات مدیره است. با اوصاف شخصیت حقوقی سازگاری ندارد.
ممنوعیت تصدی هم زمان مدیریت عامل و ریاست هیات مدیره
۶ – قانونگذار شرط دیگری را برای مدیر عامل قائل گردیده که عبارت است از ممنوعیت تصدی هم زمان مدیریت عامل و ریاست هیات مدیره مگر با تصویت سه چهارم آرای حاضر در مجمع عمومی عادی بنابراین و با فرض دارا نبودن شرایط کلیه اعمال و اقدامات چنین مدیر عاملی در برابر نه تنها اشخاص ثالث بلکه سهامداران شرکت نیز دارای اعتبار می باشد.
