در نوشته تعریف شرکت های تجاری نسبت به ارائه انواع تعاریف شرکت های تجاری و همچنین تعریف شرکت های تجاری از دیدگاه ستوده تهرانی و تفاوت بین شرکت های اختیاری به شرکت های قهری و دیگر موارد پرداخته ایم. امیدواریم برایتان مفید واقع شود.
تعریف شرکت تجاری در قانون تجارت
قانون تجارت، تعریفی از شرکت تجاری ارائه ننموده و تنها به ذکر انواع شرکت و تعریف آنها بسنده نموده است. در قانون مدنی نیز شرکت به این صورت تعریف شده است که «شرکت، عبارتست از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی‌ء واحد به نحو اشاعه» (ماده 571 ق . م). ولی تعریفی که از شرکت، در قانون مدنی ارائه شده با تعریف شرکت تجاری همخوانی نداشته و متفاوت می‌باشد.
تعریف شرکت اختیاری و قهری و تفاوت بین آنها
به چند نمونه از تفاوت شرکتهای تجاری با شرکتهای مدنی اشاره می‌کنیم:
الف) شرکتهای تجاری همواره در نتیجه اختیار و اراده شرکا به وجود می‌آیند. در صورتی که قانون مدنی در ماده 572 شرکت را به دو نوع اختیاری و قهری طبقه‌بندی نموده است. طبق ماده 573 قانون مدنی، شرکت اختیاری یا در نتیجه عقدی از عقود حاصل می‌شود. یا در نتیجه عمل شرکا از قبیل مزج اختیاری یا قبول مالی مشاعاً در ازای عمل چند نفر و امثال آن اما شرکت قهری اجتماع حقوق مالکین است که در نتیجه امتزاج یا ارث حاصل می‌شود.
تفاوت شرکت بین شرکت تجاری با شرکت های مدنی
مسئولیت شرکا در شرکتهای تجاری برحسب نوع شرکت ممکن است به میزان سهم، محدود به سرمایه، نسبت به سرمایه و تضمین تمام سرمایه و یا مختلط باشد، در حالی که در شرکتهای مدنی چنین مسؤلیتی وجود ندارد. و مسؤلیت در امور مدنی منفرد می‌باشد.
برخلاف شرکتهای مدنی که تقسیم سود و زیان همواره به نسبت سهم است. در شرکتهای تجاری تقسیم سود و زیان بر اساس نوع شرکت‌ها متفاوت است. و بر مبنای مسئولیت شرکا انجام می‌گیرد.
شرکتهای مدنی فاقد شخصیت حقوقی هستند. در حالی که شرکتهای تجاری دارای شخصیت حقوقی هستند.
در صورتیکه نیاز به مشاوره ثبتی دارید. به شماره تلفن 09189414281 تماس اصل فرمایید. کارشناس متخصص تک نیک ثبت به شما مشاوره رایگان خواهد داد.
تعریف های مختلف از شرکت های تجاری
اساتید حقوق تجارت با توجه به چهارچوب حقوقی موجود، تعاریف مختلفی از شرکت تجاری ارائه نموده اند. به عقیده دکتر ستوده تهرانی: «شرکت تجاری عبارتست از سازمانی که بین دو یا چند نفر تشکیل می‌شود. که در آن هر یک سهمی به صورت نقد یا جنس یا کار خود را در بین می گذارند. تا مبادرت به عملیات تجاری نموده و منافع و زیان‌های حاصله را بین خود تقسیم می‌کنند».
تعاریف حقوق دانان از شرکت های تجاری
بعضی دیگر از حقوقدانان به این تعریف خدشه وارد کرده و معتقدند: «این تعریف دو نقص عمده دارد که هر دو از مجموع مقررات قانون تجارت و لایحه اصلاحی قانون 1347 در مورد شرکتهای سهامی استنباط می‌شود؛
اولین نقض این است که در آن به شرکت نه به عنوان یک قرارداد بلکه به عنوان یک مؤسسه و سازمان (یک شخص حقوقی) نگریسته می‌شود؛ در حالی که شرکت، پیش از هر چیز، یک قرارداد است.
نقص دیگر این است که شرکت را تنها مؤسسه یا سازمان تلقی می‌کند. که مبادرت به عملیات تجاری می کند. در صورتی که می‌دانیم گاه شرکت، به صرف این که در قالب شرکتهای ایجاد شده که در ماده ۲۰ قانون تجارت ذکر شده اند، شرکت تجاری تلقی شود. و حتی اگر عمل غیر تجاری انجام دهد».
تعریف شرکت های تجاری از دیدگاه آقای دکتر ستوده تهرانی
ایشان پس از بیان نواقص تعریف، شرکت تجاری را چنین تعریف می‌نمایند: «شرکت تجاری، قراردادی است که به موجب آن دو یا چند نفر توافق می‌کنند. سرمایه مستقلی را که برای انجام مقصود خاصی تشکیل می‌گردد، اختصاص دهند. و در منافع و زیان‌های احتمالی حاصل از به‌کارگیری سرمایه سهیم شوند».
قانون تشکیل شرکت در کشور های دیگر
تشکیل شرکت در برخی کشورها نیز نیاز به اجتماع و توافق چند نفر ندارد. در برخی کشورهای اروپایی امکان تشکیل شرکت توسط یک فرد، یعنی یک سهامدار وجود دارد. اما در قانون تجارت ایران حداقل اعضا برای تشکیل یک شرکت در برخی از انواع شرکت‌ها دو نفر می‌باشد. و امکان تشکیل شرکت با یک فرد در قانون تجارت ایران پیش‌بینی نشده است.
آیا شرکت های تجاری می توانند عضو و سهامدار شرکت دیگری شوند؟
لازم به ذکر است تشکیل شرکت الزاماً با مشارکت اشخاص حقیقی نیست. و ممکن است چند شرکت تجاری که دارای شخصیت حقوقی مستقلی هستند. برای انجام فعالیت با مشارکت همدیگر اقدام به تشکیل یک شرکت نمایند.
