تعریف موسسات غیر تجاری و انواع آن
تعریف مؤسسات غیر تجاری
علاوه بر شرکت‌ها که به امور تجاری اشتغال دارند، قانون گذار، نهاد حقوقی خاصی را که دارای شخصیت حقوقی می‌باشد، جهت انجام اموری که جنبه غیر تجاری دارد. از قبیل کارهای علمی و ادبی یا امور خیریه یا خدماتی پیش‌بینی نموده است. طبق ماده ۱ آیین نامه اصلاحی ثبت تشکیلات و مؤسسات غیر تجاری مصوب 1337: «مقصود از تشکیلات و مؤسسات غیر تجاری مذکور در ماده 58 قانون تجارت کلیه تشکیلات و مؤسساتی است که برای مقاصد غیر تجاری از قبیل امور علمی یا ادبی یا امور خیریه و امثال آن تشکیل می‌شود. اعم از آنکه مؤسسین و تشکیل دهندگان قصد انتفاع داشته یا نداشته باشند».
تشکیلات و مؤسسات مزبور می‌توانند عناوینی از قبیل انجمن، کانون یا بنگاه و امثال آن اختیار نمایند. ولی اتخاذ عناوینی که اختصاص به تشکیلات دولتی و کشوری دارد از طرف مؤسسات مزبور ممکن نخواهد بود.
انواع مؤسسه در قانون تجارت
طبق ماده ۲ آیین نامه فوق‌الذکر تشکیلات و مؤسسات مزبور از لحاظ انطباق با مقررات به دو قسمت میشوند:
الف) مؤسساتی که مقصود از تشکیل آن جلب منافع و تقسیم آن بین اعضای خود نباشند. مانند مؤسسات خیریه.
ب) مؤسساتی که مقصود از تشکیل آن ممکن است جلب منافع مادی و تقسیم منافع مزبور بین اعضای خود یا غیر باشد. مانند کانون‌های فنی و حقوقی و غیره. این گونه مؤسسات، مؤسسات غیر تجاری نامیده میشوند.
نمونه هایی از موسسات غیر تجاری
بنابراین فعالیت‌هایی از قبیل مؤسسات مشاورۀ حقوقی و آموزشگاه‌های زبان و مدارس غیرانتفاعی و موارد دیگر در زمینه‌های فوق در قالب مؤسسات غیر تجاری متصور می‌باشند.
مقاله نحوه ثبت موسسه غیر تجاری مرتبط با این موضوع می باشد. پیشنهاد میکنم آن ار مطالعه کنید.
مؤسسات عمومی دولتی و غیر دولتی
نوع دیگر از مؤسساتی که جنبه عمومی داشته و متعلق به اشخاص نمی‌باشند، مؤسسات عمومی هستند. که این قبیل مؤسسات خود به دو دسته تقسیم میشوند:
مؤسسات عمومی دولتی و غیر دولتی.
مؤسسات عمومی دولتی
الف) مؤسسه عمومی دولتی طبق ماده ۳ قانون محاسبات عمومی کشور عبارت است از: واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد و زیر نظر یکی از قوای سه گانه اداره می‌شود و عنوان وزارتخانه ندارد.
مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی
ب) طبق ماده ۵ قانون مذکور، مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی، واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون، به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد تشکیل شده و یا می‌شود.
فهرست مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی
فهرست این قبیل مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی در ماده واحد قانون مصوب ۱۳۷۳ به تصویب رسید. که عبارتند از:
1) شهرداری‌ها و شرکتهای تابعه آن مادام که بیش از 50% سهام و سرمایه آنها متعلق به شهرداری می‌باشد؛
2) بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی؛
3) هلال‌احمر؛ 4) کمیته امداد امام؛
5) بنیاد شهید.
