در این مطلب به رکن کنترل کننده شرکت تعاونی پرداخته ایم. به این رکن بازرسی می گویند.
رکن بازرسی در شرکت تعاونی
از جمله ارکان شرکتهای تعاونی جهت اداره امور بازرس میباشد. (ماده ۲۹).
مجمع عمومی عادی برای مدت ۲ سال بازرس یا بازرسانی را انتخاب نموده که انتخاب آنان بلامانع می.باشد. بازرس یا بازرسان علاوه بر شرایط عضویت باید دارای شرایط مندرج در ماده ۳۸ نیز میباشند؛ حق الزحمه و پاداش بازرس یا بازرسان یا تصویب مجمع عمومی تعیین میگردد ( ماده 40 ).
نحوه انتخاب رکن بازرس شرکت تعاونی
بازرسان شرکت های تعاونی، توسط مجامع عمومی عادی انتخاب می شوند که این انتخاب برای مدت 1 سال می باشد و دارای دو نوع اصلی و علی البدل هستند و وظایف زیر را به عهده دارند. بر اساس تبصره 1 ماده 40 بخش تعاونی، در صورت فوت و یا استعفای بازرس، شرکت باید ظرف مدت 10 روز بازرس دیگری را طبق آرا، برگزیند.
با توجه به شرایط اعضاء هیئت مدیره و مدیرعامل و بازرسان شرکتهای تعاونی در ماده 38 اصلاحی قانون بخش تعاون اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1377 بیان شده، ذکر عبارت « کلیه داوطلبان تصدی سمت‌های هیأت‌مدیره، مدیرعامل و بازرسان شرکت تعاونی ضمن داشتن شرایط مندرج در ماده 38 قانون بخش تعاونی باید دارای حداقل مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر در رشته مرتبط باشند.» در بخشنامه شماره 32727 مورخ 16 شهریور 88 معاون نظارت و توسعه تعاونی‌های وزارت تعاون، اضافه کردن شرط جدید « داشتن مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر» به شرایط مصرحه قانونی موجه نیست.
لذا از این حیث خارج از حدود اختیارات مرجع وضع‌کننده بخشنامه تشخیص و مغایر قانون شناخته شد و مستنداً به بند یک ماده19 و ماده42 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌شود “.
رکن کنترل کننده شرکت تعاونی
وظایف بازرس یا بازرسان تعاونی
وظایف بازرس یا بازرسان تعاونی در ماده ۴۱ (ق.ت.ج.۱) به شرح زیر پیش بینی گردیده است:
– نظارت مستمر بر انطباق نحوه اداره امور تعاونی و عملیات و معاملات انجام شده با اساسنامه و قوانین و مقررات و دستورالعملهای مربوطه.
– رسیدگی به حساب،ها ،دفاتر ،اسناد صورتهای مالی از قبیل ترازنامه و حسابهای عملکرد سود و زیان بودجه پیشنهادی و گزارشات هیأت مدیره به مجمع عمومی.
-رسیدگی به شکایت اعضاء و ارائه گزارش به مجمع عمومی و مراجع ذیربط.
-تذکر کتبی تخلفات موجود در نحوه اداره امور تعاونی به هیأت مدیره و مدیر عامل و تقاضای رفع نقص.
تبصره – (( بازرس یا بازرسان حق دخالت مستقیم در اداره امور تعاونی را نداشته ولی می توانند بدون حق رأی در جلسات هیأت مدیره شرکت کنند و نظرات خود را نسبت به مسایل جاری تعاونی اظهار دارند)).
رسیدگی به تخلفات مدیران تعاونی
بازرسان موظفند در صورت مشاهده هر گونه تخلف در انجام امور محوله از جانب هیأت مدیره به آنان تذکر داده و اگر به تذکرات ترتیب اثر داده نشود. موضوع را به مجمع عمومی برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم لازم گزارش نمایند (مستفاد از مادهٔ ۴۲).
رکن کنترل کننده شرکت تعاونی
جایگزینی بازرسی علی البدل بجای بازرس فوت شده
در صورت فوت یا ممنوعیت قانونی و یا استعفای بازرس یا بازرسان اصلی، هیأت مدیره مکلف است ظرف ده روز بازرس یا بازرسان على البدل را به ترتیب اولویت آراء برای بقیه مدت دعوت نماید ( تبصره ۱ ماده 40 ).
چه اشخاصی نمی توانند عضو بازرس شرکت تعاونی منصوب گردند؟
اگر شخصی مرتکب جنایت یا یکی از جنحه های سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، جنحه هایی که به موجب قانون در حکم خیانت در امانت یا کلاهبرداری شده باشد و یا از این قبیل موارد امکان بازرس شدن در شرکت تعاونی را ندارد.
