مسئولیت کیفری مدیران تصفیه
برخلاف مسئولیت های مدیران شرکت در حال فعالیت در قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ راجع به مسئولیت های مدنی مدیران تصفیه هیچ گونه مقرره ای به جز ماده ۲۲۶ که ناظر به پس از ختم تصفیه می باشد. به چشم نمی خورد.
مسئولیت کیفری مدیران تصفیه نسبت به مدیران قبلی شرکت چگونه است؟
آیا این بدان معناست که در سکوت قانون گذار احکام مربوط به مسئولیت های مدنی اعضای هیأت مدیره شرکت پیش از انحلال باید بر مدیران تصفیه نیز اعمال شود؟ پاسخ به این پرسش منفی به نظر می رسد.
زیرا که بخش مربوط به تصفیه کاملاً جدا از دوره حیات شرکت بوده و به همان دلیل که اختیارات و وظایف مدیران پیش از انحلال با مدیران تصفیه تفاوت دارد، میان مسئولیت های ایشان نیز بایستی تفاوت وجود داشته باشد. در نتیجه حل اختلاف و تشخیص بخش دوم شرکت های سرمایه (سهامی) ۲۵۱۵ در این زمینه مجوز کافی برای تعمیم مقررات مسئولیت های هیأت مديره شرکت فعال به مدیر تصفیه تلقی نمی گردد. وضعیتی باید قواعد مسئولیت مدنی را بر مدیران تصفیه بار نمود.
لذا به نظر میرسد در چنین در ارتباط با مسئولیت کیفری مدیران تصفیه افزون بر مقررات پراکنده در قوانین کیفری که شامل همه اشخاص بدون توجه به حرفه آنهاست. دو ماده مشخصاً در لایحه قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ،۱۳۴۷ در این رابطه وجود دارد. ماده ۲۶۸ در شش بند با موضوعات کاملاً بی ارتباط با یکدیگر بدین شرح برای مدیران تصفیه مسئولیت پیش بینی نموده است.
میزان جرائم مدیران تصفیه
مدیر یا مدیران تصفیه هر شرکت سهامی که عالماً مرتکب جرایم زیر بشوند. به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از بیست هزار تا دویست هزار سی میلیون تا شصت میلیون ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
۱. در صورتی که ظرف یک ماه پس از انتخاب تصمیم راجع به انحلال شرکت و نام و نشانی خود را به مرجع ثبت شرکتها اعلام نکنند.
- در صورتی که تا شش ماه پس از شروع به امر تصفیه مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را دعوت نکرده وضعیت اموال و مطالبات و قروض شرکت و نحوه تصفیه امور شرکت و مدتی را که جهت پایان دادن به امر تصفیه لازم میدانند به اطلاع مجمع عمومی نرسانند.
- در صورتی که قبل از خاتمه امر تصفیه همه ساله . مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را با رعایت شرایط و تشریفاتی که در این قانون و اساسنامه شرکت پیش بینی شده است. دعوت نکرده صورت دارایی منقول و غیر منقول و ترازنامه و حساب سود و عملیات خود را به ضمیمه گزارشی حاکی از اعمالی که تا آن موقع انجام داده اند. به مجمع مذکور تسلیم نکنند.
- در صورتی که در خاتمه دوره تصدی خود بدون آنکه تمدید مدت مأموریت خود را خواستار شوند. به عملیات خود ادامه دهند.
5- در صورتی که ظرف یک ماه پس از ختم تصفیه مراتب را به مرجع ثبت شرکتها اعلام ننمایند.
6- در صورتی که پس از اعلام ختم تصفیه وجوهی را که باقی مانده است. در حساب مخصوصی در یکی از بانک های ایرانی تودیع ننمایند. و صورت اسامی بستانکاران و صاحبان سهامی را که حقوق خود را استیفا نکرده اند. به آن بانک تسلیم نکرده مراتب را طی اگهی ختم تصفیه به اطلاع اشخاص ذی نفع نرسانند.
مسئولیت کیفری سوء استفاده از موقعیت مدیران تصفیه
ماده ۲۶۹ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ نیز در دو بند ناظر به سوء استفاده از موقعیت مدیران ،تصفیه برای ایشان مسئولیت کیفری مدیران قائل شده است.
بند یک که با مادۀ ۲۵۸ ناظر به مسئولیت کیفری مدیران شرکت فعال شباهت بسیار دارد. برای مدیر تصفیه ای که برخلاف منافع شرکت یا برای مقاصد شخصی یا برای شرکت با برای مؤسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیر مستقیم در آن ذی نفع است. از اموال و اعتبارات شرکت بهره جویی ،نماید مجازات حبس مقرر داشته است.
بند ۲ دربردارنده ضمانت اجرای کیفری تخلف از ممنوعیت مذکور در ماده ۲۱۳ است که بر اساس آن انتقال دارایی شرکت در حال تصفیه کلاً یا بعضاً به مدیر یا مدیران تصفیه و یا به اقارب آنها از طبقه اول و دوم تا درجه چهارم ممنوع است. هر نقل و انتقالی که بر خلاف مفاد این ماده انجام گیرد باطل خواهد بود.»
انتقال دارائی شرکت توسط مدیر تصفیه چه مجازات کیفری دارد؟
علاوه بر ضمانت اجرای مدنی ابطال و به تبع آن جبران خسارت، صدر ماده ۲۶۹ مرقوم مجازات کیفری حبس از یک سال تا سه سال را برای تخلف از ممنوعیت ماده وضع نموده است.
مدت اعتبار مدیر تصفیه
مدت اعتبار تصدی به سمت مدیریت تصفیه حداکثر دو سال می باشد. اگر تا پایان این دو سال تصفیه انجام نشده باشد، مدیر تصفیه باید با ذکر دلایل و جهات عدم تصفیه و زمان پیشنهادی خود را به مجمع عمومی فوق العاده اعلام نماید. در صورتی که این افراد از سوی دادگاه انتخاب شده باشند، می بایست موارد مذکور را به اطلاع این مرجع رسانند.
استعفای مدیر تصفیه
استعفا بر اساس ماده ۳۳۰ لایحه، مدیر تصفیه که تصمیم بر استعفا دارد. باید مجمع عمومی عادی را دعوت نماید. استعفای مدیر تصفیه زمانی معتبر خواهد بود. که جانشین ایشان انتخاب شود. جانشین او ثبت و آگهی شود. اگر جانشین تعیین نگردد. یا جانشین آگهی نشده باشد. استعفای مدیر تصفیه اثر قانونی ندارد.
مجازات مدیر تصفیه
بر اساس ماده 268 می توان گفت که: مدیر یا مدیران تصفیه هر شرکت سهامی که عالماً مرتکب جرائم ذیل شوند. به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از 2 هزار تا 20 هزار تومان یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
مقاله مراحل ثبت انحلال و تصفیه شرکت جهت مطالعه مراجعه فرمایید.
