تقسیم دارایی شرکت پس از ختم تصفیه
به محض محو شخصیت حقوقی شرکت شرکای سابق مالک مشاع اجزاء دارایی موجود شرکت می شوند. دارایی ای که باید تقسیم شود همین دارایی است. تقسیم دارایی شرکت میان شرکاء ممکن است.
در حین تصفیه شروع شده باشد؛ یعنی از زمانی که به حکم ماده ۲۲۳ لایحه قانونی 1347، قسمت از دارایی نقدی شرکت که در مدت تصفیه مورد احتیاج نیست بین صاحبان سهام به نسبت سهام تقسیم گردیده است، ولی در اصل تقسیم دارایی پس از ختم تصفیه و انجام تعهدات و تا دیه تمام دیون شرکت انجام میگیرد( ماده 224لایحه قانونی1347).
هر گاه تقسیم دارایی شرکت بدون در نظر گرفتن حقوق طلب کاران صورت گرفته باشد. آنان میتوانند به تصمیم مجمع عمومی درباره ختم تصفیه اعتراض کنند. و مطابق قواعد عام حق رجوع به خود شرکاء را نیز دارند.
معمولاً تقسیم دارایی شرکت پس از ختم تصفیه به صورت دوستانه انجام می شود؛ یعنی با موافقت تمام سهامداران شرکت قانون گذار مقرر کرده است. که دارایی شرکت باید ابتدا به مصرف بازپرداخت مبلغ اسمی سهام به سهام داران برسد (قسمت اول ماده ۲۲۴ لایحه قانونی 1347).
این قاعده جنبه امری دارد. در اساسنامه نمی توان خلاف آن را پیش بینی کرد. به عکس تقسیم مابقی دارایی شرکت به ترتیب مقرر در اساسنامه شرکت خواهد بود. و در صورتی که اساسنامه ساکت باشد، مازاد دارایی به نسبت سهام بین سهامداران تقسیم خواهد شد( قسمت دوم ماده 224 لایحه قانونی 1347).
(( تقسیم دارایی شرکت پس از ختم تصفیه بین صاحبان سهام خواه در مدت تصفیه و خواه پس از آن ممکن نیست. مگر آنکه شروع تصفیه و دعوت بستانکاران قبلاً سه مرتبه و هر مرتبه به فاصله یک ماه در روزنامه رسمی و روزنامه کثیر الا نتشاری که اطلاعیه ها و آگهی های مربوط به شرکت در آن درج میگردد. آگهی شده و لااقل شش ماه از تاریخ انتشار اولین آگهی گذشته باشد)) ( ماده ۲۲۵ لایحه قانونی ۱۳۴۷) تخلف از این مقررات موجب مسئولیت مدیران تصفیه در مقابل بستانکارانی خواهد بود. که طلب خود را دریافت نکرده اند ( ماده ۲۲۶ لایحه قانونی1347).
تقسیم دارای شرکت
- اگر اموال باقی مانده یعنی دارایی شرکت به اندازه سرمایه اولیه باشد، تقسیم دارایی نسبت به آورده انجام میپذیرد، بنابراین، فردی که آورده صرفا کار وی میباشد؛ سهمی در دارایی نخواهد داشت.
- اگر دارایی بیش از سرمایه اولیه باشد، ما به التفاوت سرمایه اولیه و دارایی شرکت میان همه شرکاء تقسیم میگردد.
چون مدیر تصفیه برای تکمیل امر تصفیه و تقسیم دارایی شرکت مکلف به پرداخت حقوق یک یک سهامداران و بستانکاران نشده است .و نامعقول است.
که تا پایان پرداخت تمام دیون شرکت به وظایف خود ادامه دهد ،قانون گذار مقرر کرده است. که در مدت کوتاهی بعد از ختم تصفیه و پرداخت طلب صاحبان حقی که در دسترس هستند، به کار خود خاتمه دهد. قانون گذار پیش بینی کرده است. که مدیر تصفیه باید:
وجوه باقیمانده پس از ختم تصفیه
1.پس از اعلام ختم ،تصفیه وجوه را که باقیمانده است. در حساب مخصوصی نزد یکی از بانکهای ایران تودیع کند و صورت اسامی بستانکاران و صاحبان سهامی را نیز که حقوق خود را استیفا نکرده اند. به آن بانک تسلیم نماید. و مراتب را طی آگهی به اطلاع اشخاص ذی نفع برساند تا برای گرفتن طلـب خـود بـه بانک مراجعه کنند( ماده 228 لایحه قانونی 1347).
اسناد و مدارک شرکت تصفیه شده
2.مقارن اعلام ختم تصفیه دفاتر و دیگر اسناد و مدارک شرکت تصفیه شده را به مرجع ثبت شرکتها تحویل دهد. تا آنها را نگه دارد و برای مراجعه اشخاص ذی نفع آماده باشد. دفاتر و اسناد و مدارک مزبور باید تا ده سال از تاریخ اعلام ختم تصفیه محفوظ بماند ( ماده 229 لایحه قانونی 1347).
ثبت و آگهی ختم تصفیه شرکت
3.ظرف یک ماه پس از ختم تصفیه مراتب را به مرجع ثبت شرکتها اعلام دارد. تا به ثبت رسد. در روزنامه رسمی و روزنامه کثیر الانتشاری که اطلاعیه ها و آگهیهای مربوط به شرکت در آن درج میگردد آگهی شود. و نام شرکت از دفتر ثبت شرکتها و دفتر ثبت تجاری جذف گردد (ماده 227 لایحه قانونی 1347).
انتشار آگهی ختم تصفیه
از تاریخ انتشار آگهی ختم تصفیه تا ده سال صاحبان حقوق (سهامداران و طلبکاران (شرکت میتوانند به بانک مراجعه و وجوه اختصاص داده شده به خود را از انقضای مهلت مزبور بانک ،باید با اطلاع دادستان محل هر دریافت کنند. پس مبلغ از وجوه را که در بانک باقی مانده است. به خزانه دولت منتقل کند (قسمت اخیر ماده 228 لایحه قانونی 1347).
بدیهی است .از تاریخ تقسیم دارایی شرکت میان شرکای در دسترس و تخصیص سهم هر کدام از شرکای غایب به ،آنان هر شریک مالک حصه اختصاصی خود میشود؛
در نتیجه از این تاریخ به بعد تلف شدن حصه هر کس بر عهده خود او ست و هر گاه – برای مثال – سهم شرکایی که غایب بوده اند به بانک سپرده شود. و بانک ورشکسته گردد، به نحوی که آنان نتوانند سهم خود را کلاً یا جزئاً دریافت دارند حق ندارند به شرکای دیگری که حصه خود را قبلاً دریافت کرده اند رجوع کنند.
