تعریف و ویژگی های سهم
تعریف سهم و ورقه سهم
همان گونه که پیشتر گفته شد،سهم بخشی از سرمایه شرکت است. که نمایانگر میزان حقوق و تعهدات شرکا در شرکت می باشد. این معنی را می توان از ماده قانون 24 اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ دریافت:
(( سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است. که مشخص میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهم، سند قابل معامله ای است. که نمایندۀ تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد ….)).
خصوصیات سهم و برگه سهم
برگه سهم ممکن است. نمایندۀ یک یا چند سهم باشد. در مواردی هر سهم به چند قسمت تقسیم می گردد. که ((پاره)) سهم خوانده میشود. برگه های سهم ((باید )) متحد الشکل و چاپی و دارای شمارهٔ ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین میشوند برسد)).
نکات مهم مندرج در ورقه سهم
به موجب ماده ۲۶ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347:
(( در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:
- نام شرکت و شمارهٔ ثبت آن در دفتر ثبت شرکتها.
- مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن
3. تعيين نوع سهم.
- مبلغ اسمی سهم و مقدار پرداخت شدۀ آن به حروف و با اعداد.
- تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است)).
سهم و ضمانت اجرای مدنی و کیفری آن
همچنین تا هنگامی که شرکت در مرجع ثبت شرکتها به ثبت نرسیده، صدور سهم یا گواهینامه موقت سهم ممنوع است. این ممنوعیت افزون بر ضمانت اجرای مدنی یعنی مسئولیت امضا کنندگان به جبران خسارات وارد بر اشخاص ثالث، با مسئولیت کیفری نیز مورد حمایت قرار گرفته است.
جزای محدودیت سهم
به موجب بند ۴ ماده ۲۴۳ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ تخلف از منع گفته شده مستوجب تأدیبی از سه ماه تا دو سال یا به جزای نقدی از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال یا به هر دو خواهد بود.
صدور گواهینامه موقت سهم
اگرچه قانون گذار شرکت را موظف به صدور گواهینامه موقت سهم و تسلیم آن به سهامداران تا زمانی که اوراق سهام صادر نشده ، نموده است ، با این حال به دلیل عدم وجود ضمانت اجرا برای این ،تکلیف کمتر شرکتی خود را درگیر تشریفات و هزینه های ناشی از صدور گواهینامه مزبور میسازد.
مدت زمان اعتبار گواهینامه موقت سهام و معرف چه مشخصاتی از سهم می باشد؟
چنین گواهینامه ای که در حکم برگ رگ سهم است. بایستی معرف تعداد و نوع سهام و مبلغ پرداخت شده آن باشد، و طی یک سال پس از پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهم، باید ورقة سهم صادر و به سهامداران تسلیم و گواهینامۀ موقت سهم مسترد و ابطال گردد.
تجزیه سهام به قطعات کوچکتر چگونه است؟
مقنن در ماده ۳۲ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ ، برای سهم شرطی مقرر داشته که به موجب آن مبلغ اسمی هر سهم و همچنین قطعات سهام در صورت تجزیه باید متساوی .باشد. بنابراین نمیتوان برای سهام متعدد قیمتهای اسمی گوناگون مقرر نمود.
مبلغ سهام باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
همچنین مبلغ سهام باید سر راست تعیین شده و به صورت اعشاری نباشد. البته لزوم رعایت تساوی در قطعات سهام ، در صورتی امکان پذیر است. که از روی اختیار صورت گرفته باشد، و گرنه در تجزیه قهری به ویژه به علت انتقال سهم یا سهام به وراث و یا در نتیجه کاهش سرمایه، رعایت تساوی در همه حال ممکن به نظر نمی رسد.
در خصوص سهام شرکتهای سهامی عام ، قانون گذار در ماده ۲۹ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347، محدودیتی قائل شده که طبق آن در این شرکتها مبلغ اسمی هر سهم نباید از ده هزار ریال بیشتر باشد.
