تعریف و ویژگی سهم

تعریف و ویژگی های سهم

تعریف سهم و ورقه سهم

همان گونه که پیشتر گفته شد،سهم بخشی از سرمایه شرکت است. که نمایانگر میزان حقوق و تعهدات شرکا در شرکت می باشد. این معنی را می توان از ماده قانون  24 اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ دریافت:

سهم چیست؟

(( سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است. که مشخص میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهم، سند قابل معامله ای است. که نمایندۀ تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد ….)).

ارزش سهم چیست؟

سهم دارای یک مبلغ اسمی است که به موجب اساسنامه معین میشود. مبلغ اسمی سهم قسمتی از سرمایه شرکت است. در شرکتهای سهامی عام مبلغ اسمی هر سهم نباید از ۱۰ هزار ریال بیشتر باشد ماده ۲۹ لایحه قانونی (۱۳۴۷). فرض کنیم شرکتی با ۱۰۰ میلیون ریال سرمایه تشکیل شده است. اگر سرمایه آن به ۱۰ هزار سهم تقسیم شده باشد. مبلغ اسمی هر سهم ۱۰ هزار ریال خواهد بود.

انواع سهام در قانون تجارت

سهام را میتوان از جهات مختلف تقسیم بندی کرد؛ برای مثال، از نظر شکلی به سهام با نام و سهام بی نام شرکت های سهامی از لحاظ ماهیت آورده ای که نماینده آن است به سهام نقدی و غیر نقدی و از لحاظ حقوقی که صاحب سهم در سرمایه شرکت دارد به سهام سرمایه ای و انتفاعی و نیز به سهام عادی و ممتاز تقسیم می شود. البته ممکن است سهمی در عین حال در دو یا چند تقسیم بندی قرار گیرد؛ برای مثال، سهام سرمایه ای، بانام و ممتاز باشد.

الف) سهام بانام و بی نام

قانون گذار در تبصره یک ماده ۲۴ لایحه قانونی ۱۳۴۷ سهام را از نظر شکلی به سهام با نام و بینام تقسیم کرده ولی تعریفی از این دو نوع سهم ارائه نداده است؛ مع ذلك، این عدم تعریف مشکلی ایجاد نمیکند چه در عرف سهم بانام به سهمی می شود که در ورقه راجع به آن مشخصات صاحب سهم ذکر شده است؛

ولی به عکس سهم بینام سهمی است که ورقه راجع به آن متضمن نام صاحب سهم نیست بلکه به صورت سند در وجه حامل تنظیم میشود پس از بررسی رژیم حقوقی هر کدام از این دو نوع سهم به طور جداگانه به چگونگی تبدیل آنها به یکدیگر خواهیم پرداخت.

۱ سهم بانام. همان طور که گفتیم سهم بانام سهمی است که در ورقه راجع به آن نام صاحب سهم قید شده و یا در دفتر سهام شرکت ثبت شده است؛ بنابراین هم – می توان روی ورقه سهم – که دارای شماره مخصوص است- نام دارنده آن را  ذکر کرد. هم میتوان به این قید اکتفا کرد. که سهم بانام است. نام صاحب آن را در دفتر سهام شرکت آورد. بدین ترتیب شرکت صاحب سهم را خواهد شناخت؛ امری که موجب تسهیل ارتباط شرکت با صاحب سهم میشود و معلوم میکند

تقسیم سرمایه چگونه است؟ قدرت تصمیم گیری در اختیار چه کسانی است. همچنین سهام با نام وسیله خوبی است برای مقامات دارایی تا درآمد صاحبان سهام را دریابند و محاسبه کنند.

انواع شرکت های سرمایه
ادامه مطلب

خصوصیات سهم و برگه سهم

برگه سهم ممکن است. نمایندۀ یک یا چند سهم باشد. در مواردی هر سهم به چند قسمت تقسیم می گردد. که ((پاره)) سهم خوانده میشود.  برگه های سهم ((باید )) متحد الشکل و چاپی و دارای شمارهٔ ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین میشوند برسد)).

نکات مهم مندرج در ورقه سهم

به موجب ماده ۲۶ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347:

(( در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:

  1. نام شرکت و شمارهٔ ثبت آن در دفتر ثبت شرکتها.
  2. مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن

3. تعيين نوع سهم.

  1. مبلغ اسمی سهم و مقدار پرداخت شدۀ آن به حروف و با اعداد.
  2. تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است)).

قابل تجزیه بودن سهم

به موجب ماده ۵ – L۲۲۸ قانون تجارت ،فرانسه تجزیه سهم به قطعات سهم در در مقابل شرکت قابل استناد نیست و به عبارت دیگر سهم از دید شرکت قابل تجزیه نیست. هرگاه سهـ سهمی به سبب بالا بودن ارزش اسمی ،آن به قطعات سهم تقسیم شده باشد. یک تلقی می شود. بنابراین نمیتوان برای آن مبلغی کمتر از مبلغ معین شده برای هر سهم در اساسنامه تعیین کرد.

شکل سهم و شرط صدور آن

در حقوق ،ایران سهم شریک باید در ورقه ای قید شود که همان طور که گفتیم از آن به ورقه سهم تعبیر میشود برخلاف آنچه در فرانسه امروز می گذرد، در ایجاد

سهم نمیتوان فقط به نوشتن حق صاحب سهم در شرکت در – اکتفا کرد. ماده ۲۵ لایحه قانونی ۱۳۴۷ مقرر کرده است اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین میشوند برسد همچنین به موجب ماده ۲۶ لایحه مذکور در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:

(۱) نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکتها (۲) مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن (۳) تعیین نوع سهم؛ (۴) مبلغ اسمی سهم و مقدار پرداخت شده آن به حروف و به اعداد (۵ تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است. صدور ورقه سهم موکول به این است که شرکت به ثبت رسیده باشد.

قابل انتقال بودن سهم

۱. اصل قابلیت انتقال سهم .چون شرکت سهامی از شرکتهای سرمایه است. شخصیت شرکا در آن آن قدر اهمیت ندارد که در قانون سرمایه شرکت اشخاص انتقال . در آن باید آزادانه صورت گیرد؛ یعنی شریک باید بتواند در مواقع لزوم با انتقال سهم خود به دیگری از شرکت خارج شود. قانون گذار ما ضمن مورد توجه قرار دادن این اصل بین شرکتهای سهامی عام و خاص تفکیک قائل شده است.  در شرکتهای سهامی عام صاحب سهم در انتقال سهم آزادی کامل دارد. به این معنا که در اساسنامه شرکت نمیتوان خلاف آن را مقرر کرد.

شكل انتقال سهم

انتقال از طرف صاحب آن به تنظیم سند رسمی نیاز گاه سهم بانام ،باشد در قانون برای انتقال آن تشریفاتی مقرر شده ندارد. مع ذلك، هر که باید رعایت شود؛ در غیر این صورت انتقال از نظر شرکت و اشخاص ثالث معتبر نخواهد بود. به موجب ماده ۴۰ لایحه قانونی :۱۳۴۷ انتقال سهام بانام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد. انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا .کند.

نحوه انتخاب مدیر عامل شرکت
ادامه مطلب

سهم و ضمانت اجرای مدنی و کیفری آن

همچنین تا هنگامی که شرکت در مرجع ثبت شرکتها به ثبت نرسیده، صدور سهم یا گواهینامه موقت سهم ممنوع است.  این ممنوعیت افزون بر ضمانت اجرای مدنی یعنی مسئولیت امضا کنندگان به جبران خسارات وارد بر اشخاص ثالث، با مسئولیت کیفری نیز مورد حمایت قرار گرفته است.

جزای محدودیت سهم

به موجب بند ۴ ماده ۲۴۳ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ تخلف از منع گفته شده مستوجب تأدیبی از سه ماه تا دو سال یا به جزای نقدی از بیست هزار ریال تا دویست هزار ریال یا به هر دو خواهد بود.

صدور گواهینامه موقت سهم

اگرچه قانون گذار شرکت را موظف به صدور گواهینامه موقت سهم و تسلیم آن به سهامداران تا زمانی که اوراق سهام صادر نشده ، نموده است ، با این حال به دلیل عدم وجود ضمانت اجرا برای این ،تکلیف کمتر شرکتی خود را درگیر تشریفات و هزینه های ناشی از صدور گواهینامه مزبور میسازد.

مدت زمان اعتبار گواهینامه موقت سهام و معرف چه مشخصاتی از سهم می باشد؟

چنین گواهینامه ای که در حکم برگ رگ سهم است. بایستی معرف تعداد و نوع سهام و مبلغ پرداخت شده آن باشد،  و طی یک سال پس از پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهم، باید ورقة سهم صادر و به سهامداران تسلیم و گواهینامۀ موقت سهم مسترد و ابطال گردد.

تجزیه سهام به قطعات کوچکتر چگونه است؟

مقنن در ماده ۳۲ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ ، برای سهم شرطی مقرر داشته که به موجب آن مبلغ اسمی هر سهم و همچنین قطعات سهام در صورت تجزیه باید متساوی .باشد.  بنابراین نمیتوان برای سهام متعدد قیمتهای اسمی گوناگون مقرر نمود.

مقاله شرایط واگذاری سهم الشرکه جهت اطلاع از انتقال آن مطالعه فرمایید.

مبلغ سهام باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟

همچنین مبلغ سهام باید سر راست تعیین شده و به صورت اعشاری نباشد.  البته لزوم رعایت تساوی در قطعات سهام ، در صورتی امکان پذیر است. که از روی اختیار صورت گرفته باشد، و گرنه در تجزیه قهری به ویژه به علت انتقال سهم یا سهام به وراث در شرکت سهامی خاص و یا در نتیجه کاهش سرمایه،  رعایت تساوی در همه حال ممکن به نظر نمی رسد.

در خصوص سهام شرکتهای سهامی عام ، قانون گذار در ماده ۲۹ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347،  محدودیتی قائل شده که طبق آن در این شرکتها مبلغ اسمی هر سهم نباید از ده هزار ریال بیشتر باشد.

 

 

Facebook
Twitter
Telegram
WhatsApp
Email

آخرین مقالات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست مطالب

خبر نامه

اولین نفری باشید که از مقاله‌ها و تخفیف‌های ویژه مطلع می‌شوید.

تماس با تک نیک ثبت

با تیم تک نیک ثبت - تعریف و ویژگی سهم