در این مطلب به مسئولیت بازرسان چیست؟ پرداخته ایم. لطفا تا آخر مطالعه فرمایید.
وظایف بازرس قانونی در قانون تجارت چیست؟
مدت اعتبار بازرس شرکت سهامی خاص
جایگاه بازرسان نسبت به مدیران شرکت
بازرسان از جهت جایگاه امانی نسبت به شرکت در مرتبه ای حساس تر و تابع احکام دقیق تری در مقایسه با مدیران قرار دارند. چرا که اینان باید ضمن مراقبت جریان امور و اداره شرکت، امانت داری مدیران را نیز مورد نظارت قرار دهند.
همانند سایر اشخاص، بازرسان نیز موضوع دو نوع مسئولیت مدنی و کیفری هستند. که حسب مورد بر آنان تحمیل می گردد.
مسئولیت بازرسان در شرکت سهامی این است که درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران شرکت در اختیار مجامع عمومی گذاشته‌اند، اظهار نظر نماید. در صورتی که آنها اطلاعاتی بر خلاف واقع در اختیار صاحبان سهام قرار دهند مراتب را به مجمع عمومی اطلاع دهد.
شایان گفتن است. که بازرسان عضو جامعه حسابداران رسمی علاوه بر مسئولیتهای مدنی و کیفری، ممکن است. از جهت انضباطی نیز مسئول شناخته شوند.
مسئولیت مدنی بازرسان شرکت چیست؟
1.مسئولیت مدنی: به طورکلی، بازرسان نسبت به اعمال و اقدامات خود در مقابل شرکت و هر شخص زیان دیده از عمل وی مسئولیت دارند. این مسئولیت، مگر در صورتی که مقرره خاصی در قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347 وجود داشته باشد، عموما در شمول قواعد و مقررات ضمان قهری مانند اتلاف، تسبیب و…قرار دارد.
صرف نظر از قواعد کلی مسئولیت مدنی باید دید که آیا قانون ناظر بر بحث ما، یعنی قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347، مقررات خاصی را برای بازرسان پیش بینی نموده است.
لایحه یاد شده در دو ماده به مسئولیت مئنی بازرسان پرداخته است. به موجب ماده 154:
(( بازرس یا بازرسان در مقابل شرکت و اشخاص ثالث نسبت به تخلفاتی که در انجام وظایف خود مرتکب می شوند. طبق قواعد عمومی مربوط به مسئولیت مدنی مسئول جبران خسارت وارده خواهند بود)).
مقررات بالا هیچ گونه راهنمایی و معیار خاصی را ارائه نمی کند.با نبود ماده مزبور نیز احکام و قواعد مسئولیت مدنی باز هم بر اعمال تخلف آمیز همه افراد و از جمله بازرسان حاکم بود. با توجه به اهمیت نقش بازرسان در شرکت، جا داشت قانون گذار مقرراتی روشن تر و متضمن قواعد موثرتری وضع می نمود.
همچنین ماده 156 قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347، بازرسان را از ذی نفع شدن مستقیم یا غیر مستقیم در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت انجام می گیرد، منع نموده، لکن مشخص نساخته که ضمانت اجرای چنین منعی چیست. آیا این نوع معامله باطل، قابل ابطال و یا معتبر است؟ ولی در هر حال بازرسان متخلف باید جبران خسارت کنند.
در مورد ماده 156 ممکن است گفته شود. که می توان احکام مربوط به معاملات مدیران با شرکت یا به حساب شرکت منعکس در موارد 129و 130 لایحه اصلاحی را اعمال نمود.اگر چه توسل به چنین برداشتی مشکل می نماید.
مسئولیت کیفری بازرسان شرکت سهامی چیست؟
2.مسئولیت کیفری بازرسان: در ارتباط با مسئولیت کیفری بازرسان تنها مواد 266-267 قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347 برای بازرسان متخلف کیفرهای زندان و جزای نقدی پیش بینی نموده است.
ماده 266 شخصی را که با وجود منع قانونی عالما سمت بازرسی شرکت را بپذیرد، مستوجب مجازات زندان از دو تا شش ماه یا جزای نقدی از بیست تا یکصد هزار ریال یا هر دو دانسته است.
ماده بعدی قاعده دیگری ناظر به کار کرد بازرس قانونی را پیش بینی نموده که براساس آن، هر کس در سمت بازرس عالما راجع به اوضاع شرکت گزارشات خلاف واقع به مجمع عمومی بدهد. یا این گونه اطلاعات را تصدیق کند، به حبس از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
انواع جرائم جزائی بازرسان
قانون گذار درباره ارتکاب جرایم مهمی مانند تبانی به ضرر شرکت، جعل و استفاده از سند مجعول، کلاهبرداری و خیانت در امانت توسط بازرسان سکوت نموده است. لذا، ناگزیر باید به مقررات قانون مجازات اسلامی و دیگر قوانین جزایی مانند قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری توسل جست.
مسئولیتهای انضباطی بازرسان شرکت سهامی
3.مسئولیتهای انضباطی: همان گونه که پیش تر اشاره شد شرکتهایی که بازرسان آنها مشمول مقررات لایحه (( قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابدار رسمی )) 1372 و آیین نامه های اجرایی آن می باشند، علاوه بر مقررات قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت 1347، تابع ضمانت اجراهای حرفه ای و انضباطی مربوطه نیز هستند.
