مسئولیت جزایی مدیران شرکت
-مقررات خاص قانون اصلاحی تجارت
(1) عدم دعوت مجمع و عدم تنظیم اسناد: برابر ماده ۲۵۴ لا.ق.ت اگر رئیس و اعضای هیأت مدیره شرکت سهامی حداکثر تا ۶ ماه پس از پایان هر سال مالی، مجمع عادی سهامداران را دعوت نکند یا مدارک مقرر در ماده ۲۳۲ را به موقع تنظیم و تسلیم ننمایند. و به حبس از ۲ تا ۶ ماه یا به جزای نقدی از 000/10 ریال تا 000/200 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
تنظیم ترازنامه و حساب عملکرد و حساب سود و زیان شرکت
ماده ۲۳۲ مذکور مقرر میدارد: (( هیات مدیره شرکت باید پس از انقضای سال مالی صورت دارایی و دیون شرکت را در پایان سال و همچنین ترازنامه و حساب عملکرد و حساب سود و زیان شرکت را به ضمیمه گزارشی درباره فعالیت و وضع عمومی شرکت طی سال مالی مزبور تنظیم کند. اسناد مذکور در این ماده باید اقلاً بیست روز قبل از تاریخ مجمع عمومی عادی سالانه در اختیار بازرسان گذاشته شود)).
عدم تنظیم صورت حاضرین در مجمع
(2) عدم تنظیم صورت حاضرین در مجمع: به تجویز ماده ۲۵۵ ل.ا.ق.ت در صورتی که رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی که صورت حاضرین در مجمع عمومی را برابر ماده ۹۹ لایحه اصلاح قانون تجارت تنظیم ننماید. به جزای نقدی از 000/20 ریال تا 000/200 ریال محکوم خواهند شد.
ماده ۹۹ مذکور مقرر میدارد: (( قبل از تشکیل مجمع عمومی هر صاحب سهمی مایل به حضور در مجمع عمومی باشد. باید با ارائه ورقه سهم یا تصدیق موقت سهم متعلق به خود به شرکت مراجعه و ورقه ورود به جلسه را دریافت کند. فقط سهامدارانی حق ورود به مجمع را دارند که ورقه ورودی دریافت کرده باشند. از حاضرین در مجمع صورتی ترتیب داده خواهد شد. که در آن هویت کامل و اقامتگاه و تعداد سهام آرای هر یک از حاضرین قید و به امضای آنان خواهد رسید.))
جلوگیری از حضور سهامدار در مجامع عمومی و عدم رعایت حق رأی
(۳) جلوگیری از حضور سهامدار در مجامع عمومی و عدم رعایت حق رأی: مستنبط از ماده ۲۵۳ و ۲۵۷ ناظر به ماده ۲۵۵ ل . ا . ق . ت هر گاه هر یک از مدیران( اعضای هیأت مدیره – مدیر عامل) شرکت سهامی عامداً مانع حضور دارنده سهم شرکت در جلسات مجامع عمومی سهامداران بشود .
به حبس تأدیبی از ۳ ماه تا یک سال یا به جزای نقدی از 000/20 ریال تا 000/200 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد. برابر ماده ۲۵۷ ناظر به ماده ۲۵۵ ل.ا .ق.ت در صورتی که رئیس و اعضای هیأت رئیسه هر مجمع عمومی مقررات راجع به حق رأی سهامداران را نقض نماید به جزای نقدی از000/20 ریال تا 000/200 ریال محکوم خواهند شد.
تقسیم سود موهوم:
(۴) تقسیم سود موهوم: هرگاه رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت بدون صورت دارایی و ترازنامه یا به استناد صورت دارایی و ترازنامه مزور منافع موهومی را بین صاحبان سهام تقسیم نمایند.
و یا ترازنامه غیر واقع به منظور پنهان داشتن وضعیت واقعی شرکت به سهامداران ارائه یا منتشر کرده باشند. به حبس تادیبی از یک سال تا سه سال محکوم خواهند شد ( مستفاد از بند ۱ و ۲ ماده ۲۵۸، ل.ا.ق.ت)
استفاده خلاف از اموال و اعتبارات شرکت
(۵) استفاده خلاف از اموال و اعتبارات شرکت: در صورتی که رئیس و ن و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت که اموال یا اعتبارات شرکت را برخلاف منافع شرکت برای مقاصد شخصی یا برای شرکت یا مؤسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیر مستقیم در آن ذینفع میباشند. مورد استفاده قرار دهند.
و یا با سوءنیت، از اختیارات خود برخلاف منافع شرکت جهت مقاصد شخصی یا به خاطر شرکت یا مؤسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیر مستقیم در آن ذینفع میباشند استفاده نمایند. به حبس تأدیبی از یک سال تا سه سال محکوم خواهند شد.( مستفاد از بند ۳ و ۴ ماده ۲۵۸ ، ل.ا.ق.ت).
سلب حق تقدم به هنگام افزایش سرمایه و دادن اطلاعات نادرست
(۶) سلب حق تقدم به هنگام افزایش سرمایه و دادن اطلاعات نادرست : برابر مواد ۲۶۲ (بند1 ) و ۲۶۳ ل .ا.ق.ت هرگاه رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی در موقع افزایش سرمایه شرکت ( به استثنای مواردی که در این قانون پیش بینی شده است) حق تقدم صاحبان سهام را نسبت به پذیره نویسی و خرید سهام جدید رعایت ننمایند.
و یا مهلتی را که جهت پذیره نویسی سهام جدید باید در نظر گرفته شود. به سهامداران ندهند به جزای نقدی از 20،000 ریال تا 200،000 ریال محکوم خواهند شد. در صورتی که مدیران مذكور عالماً برای سلب حق تقدم از سهامداران نسبت به پذیره نویسی سهام جدید به مجمع عمومی اطلاعات نادرست بدهند.
یا اطلاعات نادرست را تصدیق کنند. به حبس از شش ماه تا سه سال یا به جزای نقدی از 1،000،000 ریال تا 1،000،000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
عدم رعایت مقررات راجع به کاهش سرمایه
(7)عدم رعایت مقررات راجع به کاهش سرمایه: طبق ماده ۲۶۴ ل.ا.ق.ت هرگاه رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی عالماً مقررات زیر را رعایت ننمایند. به جزایر نقدی از 20،000 ریال تا 200،000 ریال محکوم خواهند شد.
عدم رعایت مقررات راجع به کاهش سرمایه
(8) عدم رعایت مقررات راجع به کاهش سرمایه: طبق ماده ۲۶۴ ل.ا.ق.ت هرگاه رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی عالماً مقررات زیر را رعایت ننمایند به جزای نقدی از 20،000 ریال تا 200،000 ریال محکوم خواهند شد:
– در صورت عدم رعایت تساوی حقوق صاحبان سهام.
– در صورتی که پیشنهاد راجع به کاهش سرمایه حداقل ۴۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی فوق العاده به بازرس شرکت تسلیم نشده باشد.
– در صورتی که تصمیم مجمع عمومی دائر بر تصویب کاهش سرمایه و مهلت و شرایط آن در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشاری که اعلانات مربوط به شرکت در آن نشر میگردد آگهی نشده باشد.
از میان رفتن بیش از نصف سرمایه
(9) از میان رفتن بیش از نصف سرمایه: برابر ماده ۲۶۵ ل…ق.ت هرگاه رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی در صورت از میان رفتن بیش از نصف سرمایه شرکت بر اثر زیانهای وارده حداکثر تا دو ماه مجمع عمومی فوق العاده سهامداران را دعوت ننماید. تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رأی واقع شود.
و حداکثر تا یک ماه نسبت به ثبت و آگهی تصمیم مجمع مذکور اقدام ننماید. به حبس از ۲ ماه تا ۶ ماه یا به جزای نقدی از 10،000 ریال تا 100،000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
در مورد جرائم مربوط به عدم رعایت مقررات اوراق قرضه( مواد ۲۴۸ – ۲۴۹ – ۲۵۰ – ۲۵۲ – ۲۵۶ – و بند ۲ – ۲۶۲) و اوراق سهام ( مواد ۲۴۳ – ۲۴۴ – ۲۴۵ – ۲۴۸ – ۲۴۹) قبلاً در مباحث قبل بحث شده است، ضمناً ماده ۲۴۶ ل.ا.ق.ت رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی را در صورت ارتکاب هر یک از جرائم زیر به حبس تأدیبی از ۲ ماه تا ۶ ماه یا به جزای نقدی از 30،000 ریال تا 300،000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم می نماید :
– در صورتی که ظرف مهلت مقرر در قانون اصلاحی تجارت قسمت پرداخت نشده مبلغ اسمی سهام شرکت را مطالبه نکنند. یا ۲ ماه قبل از پایان مهلت مذکور مجمع عمومی فوق العاده را جهت تقلیل سرمایه شرکت تا میزان مبلغ پرداخت شده دعوت ننماید.
– در صورتی که قبل از پرداخت کلیه سرمایه شرکت به صدور اوراق قرضه مبادرت کرده یا صدور آن را اجازه دهند.
ورشکستگی شرکت
(۱۰) ورشکستگی شرکت: هرگاه مدیران عالماً تمام یا قسمتی از اموال منقول یا غیر منقول شرکت ورشکسته را به نفع او از بین ببرند. یا پیش خود نگاه داشته یا مخفی نمایند. به مجازات ورشکسته به تقلب محکوم خواهند شد (مستفاد از ماده ۵۵۱ ق.ت)
