مجمع عمومی فوق العاده
تعريف مجمع عمومی فوق العاده
پس از تشکیل و ثبت شرکت مجامع عمومی فوق العاده و عادی و عادی به طور فوق العاده ارکان تصمیم گیرنده و قوه مقننه شرکت ها محسوب می شوند.
برخی سهامداران براین باورند که مهم ترین مجمع در شرکت های سهامی مجمع عمومی فوق العاده است و اگر میزان مشارکت آنان در حدی باشد که کنترل تصمیم گیری در این مجمع را در اختیار داشته باشند کفایت میکند در حالی که کلیه مجامع عمومی حسب مورد از اهمیت و جایگاه ویژه خود برخوردارند.
صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده
صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده طبق ماده ۸۳ «لایحه» انحصاری و محدود است. هرگونه تغییر در مواد ،اساسنامه، سرمایه، نوع سهم و انحلال شرکت در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده قرار دارد. اگر چه در لایحه اصلاحی قانون تجارت موضوع ادغام شرکتهای سهامی پیش بینی نشده ولی با توجه به قانون برنامه پنجم توسعه و قوانین مالیاتی در زمینه پیش بینی ادغام شرکتهای سهامی در حال حاضر این موضوع نیز در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است.
رسمیت مجمع عمومی فوق العاده
ماده ٨٤ «لایحه حداقل حد نصاب لازم جهت رسمیت جلسة مجمع عمومی فوق العاده را حضور دارندگان پنجاه درصد به علاوه یک (اکثریت مطلق سهامداران در آن حاضر ذکر کرده که تفاوتی با مجمع عمومی عادی .ندارد انتشار آگهی دعوت تهیه برگه ورود به جلسه برگه رأی و لیست حاضران در جلسه به عهده هیأت مدیره شرکت است.
چنانچه در نوبت اول این حد نصاب حاصل نشود، مجمع عمومی برای بار دوم و پس از نشر آگهی دعوت تشکیل می شود. در مقدمه آگهی باید به دعوت نخستین و عدم حصول حد نصاب اشاره شود. حد نصاب رسميّت جلسه دوم حضور حداقل یک سوم سهام شرکت به علاوه یک سهم است که با جلسه نوبت دوم مجامع عمومی عادی که با حضور هر تعداد از صاحبان سهام رسمیت می یابد تفاوت کلی دارد.
عدم رسمیت مجمع با به حد نصاب نرسیدن مجمع فوق العاده
در نظر گرفتن این حد نصاب برای مجامع عمومی فوق العاده بعضاً باعث میشود در شرکتهایی که پراکندگی سهام زیاد است. هیچ یک از سهام داران حقیقی و حقوقی سهامدار عمده نیستند، مجمع به رسمیت نرسد. به هیچ وجه امکان تصمیم گیری حتی در مورد انحلال شرکت فراهم نشود. آنچه در ماده ٨٤ «لایحه مسکوت مانده فاصله بین برگزاری مجمع عمومی اول که به حد نصاب نرسیده با مجمع عمومی نوبت دوم است. اگر در مجمع عمومی نوبت اول در مورد تاریخ برگزاری جلسه نوبت دوم توسط سهامداران تصمیمی اتخاذ نشود. این موضوع در اختیار هیأت مدیره خواهد بود. که حسب نیاز و مصلحت با در نظر گرفتن حداقل مدت همان ده روز مندرج در ماده ۹۸ لایحه مجمع عمومی نوبت دوم را دعوت کنند.
تشریفات دعوت مجامع در اساسنامه شرکت
گاهی در اساسنامه ها قید میشود که در صورت عدم حصول حد نصاب جلسۀ اول باید ظرف مثلاً پانزده روز مجمع نوبت دوم دعوت شود. در صورت ذکر چنین قیدی در اساسنامه رعایت آن الزامی خواهد بود.
در تشکیل مجامع عمومی نوبت دوم هم رعایت تشریفات از جمله نشر آگهی برگه ورود به جلسه و تهیه لیست حاضران در جلسه الزامی است.
انتفای دعوت مجمع عمومی فوق العاده
چنانچه جلسه نوبت دوم به حد نصاب حضور یک سوم سهام دارنده حق رأی به علاوه یک سهم ،نرسد. به معنی انتفای دعوت مجمع عمومی فوق العاده است. زیرا در قانون مجمع عمومی نوبت سوم پیش بینی نشده است. بنابراین اعتبار تصمیمات مجمع فوق العاده در هر دو نوبت اول و دوم با اکثریت دو سوم آرای حاضر در جلسه خواهد بود.
باور مهم تر بودن مجمع عمومی فوق العاده نیز ناشی از بالاتر بودن حد نصاب حضور در جلسۀ نوبت دوم و اعتبار تصمیمات آن در مقایسه با مجامع عمومی عادی است.
حد نصاب برای تشکیل مجمع عمومی فوق العاده
حد نصاب برای تشکیل مجمع و اتخاذ تصمیم مجمع عمومی فوق العاده هنگامی رسمیت خواهد داشت. که حداقل دارندگان بیش از یک دوم سهامی که حق رأی دارند یا نمایندگان آنها در جلسه حاضر باشند. چنانچه این حد نصاب در اولین دعوت حاصل نشود.
حد نصاب نوبت دوم مجمع عمومی فوق العاده
حد نصاب رسميّت جلسه دوم حضور حداقل یک سوم سهام شرکت به علاوه یک سهم است که با جلسه نوبت دوم مجامع عمومی عادی که با حضور هر تعداد از صاحبان سهام رسمیت می یابد تفاوت کلی دارد.
مجمع برای مرتبه دوم دعوت و حدنصاب در این مجمع با حضور بیش از یک سوم سهام صاحبان سهام با حق رأی شرکت است. مشروط بر آنکه در دعوت دوم نتیجه دعوت اوّل ذکر شده باشد. تصمیمات عمومی فوق العاده با شرکت دو سوم آراء صاحبان سهام حاضر در جلسه معتبر خواهد بود. ( مواد ۸۴ و ۸۵، ل.ل.ق.ت)
جهات اشتراک و افتراق مجمع مزبور با مجمع عمومی عادی
نکته قابل توجه مربوط به جهات اشتراک و افتراق مجمع مزبور با مجمع عمومی عادی درحد نصاب برای تشکیل جلسه و تعداد آراء برای اتخاذ تصمیمات است، هر دو مجمع در اولین دعوت با حضور صاحبان سهامی که اقلاً بیش از نصف سهام با حق رأی شرکت را دارند رسمیت پیدا میکند. و در دومین دعوت که به علت حاصل نشدن نصاب مزبور به عمل میآید.
حد نصاب مجمع عمومی عادی با حضور هر عده از صاحبان سهام فوق حد نصاب به دست آمده و جلسه تشکیل میشود. در صورتی که در مجمع عمومی فوق العاده برای رسمیت جلسه در دعوت دوم حضور دارندگان بیش از یک سوم سهامی که حق رأی دارند الزامی میباشد.
اما از نظر اعتبار تصمیمات متخذه، در مجمع عمومی عادی همواره تصمیمات با اکثریت مطلق آراء ( نصف به علاوه یک ) حاضر در جلسه رسمی اعتبار دارد. مگر در مورد انتخاب مدیران و بازرسان که اکثریت نسبی کافی میباشد. اما در مجمع عمومی فوق العاده تصمیمات به اکثریت دو سوم آراء حاضر درجلسه رسمی معتبر شناخته می شود.
وظایف و اختیارات مجمع عمومی فوق العاده
وظایف مجمع مزبور با عنایت به مواد ۸۳ و ۲۷۸ ل.ا.ق.ت عبارتند از:
-افزایش سرمایه – کاهش سرمایه – تغییرات اساسنامه.
– انحلال شرکت قبل از موعد و یا تبدیل نوع شرکت.
– اختیارات مجمع عمومی فوق العاده
حدود اختیارات مجمع مزبور در امور فوق به شرح زیر میباشد:
1-2- افزایش سرمایه.
انواع افزایش سرمایه و مجامع آن
افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی به دلایل مختلف اقتصادی صورت میگیرد .( نیاز به توسعه عملیات تجاری، تقویت بنیه مالی و اعتبار شرکت پس از کاهش امکانات و یا تنزل ارزش پول و غیره ) از نظر حقوقی افزایش سرمایه وقتی ممکن است .که شرکت سرمایه قبلی خود را تماماً تأدیه کرده باشد. این افزایش به چهار صورت زیر تحقق پیدا مینماید: ( مواد ۱۵۸ – ۱۶۵، ل.ا.ق. ت) )
1 – افزایش سرمایه از طریق پرداخت مبلغ اسمی سهم به نقد
2 – افزایش سرمایه به وسیله تبدیل سود تقسیم نشده یا اندوخته یا عواید حاصله از اضافه ارزش سهام به سرمایه شرکت
3 -تبدیل مطالبات نقدی حاصل شده اشخاص از شرکت به سهام جدید
4 -تبدیل اوراق قرضه به سهام.
افزایش سرمایه شرکت در مجمع عمومی فوق العاده
مجمع فوق العاده که درباره افزایش سرمایه شرکت به پیشنهاد هیأت مدیره و پس از قرائت گزارش بازرس یا بازرسان شرکت اتخاذ تصمیم مینـ نماید. میتواند شرایط مربوط به فروش سهام جدید و پرداخت قیمت آن را تعیین و یا اختیار تعیین آن را به هیأت مدیره واگذار نماید.
پیشنهاد هیأت مدیره در مورد افزایش سرمایه باید لزوم افزایش مزبور را توجیه نماید. و از طرف دیگر شامل گزارشی راجع به امور شرکت از اوّل سال مالی گذشته باشد. اعم از این که حسابهای سال مالی قبل تصویب شده و یا نشده باشد.
ضمناً بازرس یا بازرسان باید درباره پیشنهاد هیأت مدیره در گزارش خود اظهار نظر عمومی فوق العاده میتواند به هیأت مدیره اختیار دهد که در ظرف مدت معینی که از ۵ سال تجاوز ننماید. سرمایه شرکت را تا میزان مبلغ معینی به یکی از طرق مندرج در ماده ۱۵۹ ل…قت افزایش دهد.( مواد۱۶۱ و ۱۶۲، ل.ا.ق.ت)
افزایش سرمایه در صلاحیت اصلی مجمع فوق العاده است. و تفویض اختیار به هیأت مدیره استثنائی میباشد. به نظر میرسد.
که حتی المقدور مجمع مزبور از واگذاری اختیارات بیشتری در مورد افزایش سرمایه که اهمیت خاصی در زندگی تجاری شرکت دارد. به هیأت مدیره خودداری نماید. از طرف دیگر ماده ۱۶۴ ل.ا.ق.ت با توجه به نقش افزایش سرمایه در شرکت اجازه نمیدهد. که شرکت در اساسنامه خود اختیار افزایش سرمایه را به هیأت مدیره واگذار نماید.
