علل تشكيل نشدن شرکت سهامی
عوامل و دلایل چندی ممکن است موجب تشکیل نشدن شرکت های سهامی و به ثبت نرسیدن آن گردد. علل تشکیل و ثبت نشدن شرکت سهامی خاص با سهامی عام همیشه یکسان نیست برای تشکیل نشدن یا تشکیل شدن شرکت سهامی ولی همراه با نقض مقررات، ضمانت اجراهای مدنی و کیفری مقرر شده است.
دلایل عدم تشکیل شرکت سهامی عام
شرکت های سهامی عام ممکن است به جهات چندی از جمله :
1- به دلیل فراهم نشدن سرمایه مقرر در روند پذیره نویسی حتی به مرحله تشکیل مجمع عمومی موسس نرسد. مثلاً امکان دارد پذیره نویسی به درستی انجام گردد. لکن مجمع عمومی موسس به دلیل نداشتن حدنصاب تشکیل نشود. یا تشکیل شود ولی به نتیجه منجر نگردد.
2- هم چنین ممکن است به دلیل بروز اختلاف در مجمع عمومی موسس از جمله در خصوص پذیرش آورده غیر نقد مؤسسین و خروج ،ایشان سرمایه موجود از سرمایه مقرر در اساسنامه کمتر شود. و در نتیجه شرکت سهامی عام قابل تشکیل نباشد.
3- بعلاوه ممکن است مجمع عمومی موسس نیز تشکیل شده و به درستی روند آن طی شود. لکن به دلیل نقص مجمع، مرجع ثبت شرکتها تهیه مدارک و یا ایراد بر تصمیم خاصی از مصوبات آن. مدرک و یا رفع ایراد را شرط ثبت شرکت بداند. و نظر مرجع مزبور تأمین نشود. در هر یک از این شرایط شرکت به ثبت نرسیده و تأسیس آن محقق نخواهد گردید.
دلایل عدم تشکیل شرکت سهامی خاص
در حالیکه تشکیل نشدن شرکت سهامی خاص عللی متفاوت از شرکت سهامی عام دارد. با توجه به اینکه همۀ اسناد تأسیس این شرکت را باید کلیه مؤسسین امضاء نمایند. و تصمیمات در صورتجلسه نیز باید به اتفاق آراء اتخاذ شود. کافی است که یکی از اسناد یا صورتجلسات در آخرین لحظه از سوی یکی از موسسین امضاء نشود. یا ممکن است شخصی که نمایندگی جهت ارائه مدارک به مرجع ثبت شرکت ها را بر عهده دارد، از انجام این تکلیف سرباز زند. در هر یک از این وضعیت،ها، دیگر شرکت قابل ثبت نیست.
علل تشكيل نشدن شرکت سهامی
صدور حکم عدم تاسیس شرکت سهامی عام توسط مرجع ثبت شرکت ها
قانونگذار در مورد عدم تشکیل شرکت سهامی عام در ماده ۱۹ به شرح زیر تعیین تکلیف نموده است.
در صورتی که شرکت تا شش ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه مذکور در ماده ۶ این قانون به ثبت نرسیده باشد. به درخواست هر یک از مؤسسین یا پذیره نویسان مرجع ثبت شرکتها که اظهار نامه به آن تسلیم شده است. گواهینامه ای حاکی از عدم ثبت شرکت صادر و به بانکی که تعهد سهام و تأدیه وجوه در آن به عمل آمده است ارسال می دارد. تا موسسین و پذیره نویسان به بانک مراجعه و تعهدنامه و وجوه پرداختی خود را مسترد دارند. در این صورت هرگونه هزینه ای که برای تاسیس شرکت پرداخت یا تعهد شده باشد به عهده موسسین خواهد بود.
دریافت گواهی عدم ثبت شرکت
بنابراین چنانچه شرکت سهامی عام تا ۶ ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه اولیه به مرجع ثبت شرکتها، به ثبت نرسد. هر یک از مؤسسین و پذیره نویسان حق دارند. با مراجعه به مرجع مزبور و دریافت گواهی عدم ثبت شرکت تعهدنامه و وجوه و اسناد آورده غیر نقد خود را پس بگیرند.
شایان گفتن است که واژۀ «وجوه مقرر در ماده بالا در معنای عام آورده شده و شامل هر آورده ای اعم از نقد و غیر نقدی می باشد.
مدت زمان پذیره نویسی در تاسیس شرکت سهامی عام
همان گونه که پیشتر گفته شد افزون بر محدودیت عملی ماده ۱۹ بالا، طبق تبصره ۱ ماده ۲۳ قانون بازار اوراق بهادار مدت پذیره نویسی سی روز پیش بینی شده که این مدت با تشخیص سازمان مزبور برای سی روز دیگر قابل تمدید میباشد.
پرسش مهمی که باید پاسخ داده شود آن است که آیا ۶ ماه مذکور در ماده ۱۹ و سازوکار استرداد آورده مقرر در آن نسبت به شرکت سهامی خاص نیز اعمال می گردد؟
در پاسخ باید گفت که اگرچه ماده ۱۹ در زمره مقررات ناظر به تأسیس شرکت سهامی عام قرار دارد، لکن گسترش مقررات آن ماده بر شرکت سهامی خاص راه حلی منطقی به نظر می رسد. با این حال روية مرجع ثبت شرکتها قاتل شدن راهکاری متفاوت برای شرکت های سهامی خاص می باشد.
شرایط استرداد آورده عضو در تاسیس شرکت سهامی خاص
با این توضیح که چنانچه شرکت سهامی خاص به هر دلیل به ثبت نرسد. و در نتیجه مؤسس یا مؤسسینی مایل به استرداد آورده خود و انصراف از تأسیس چنین شرکتی باشند. یا باید موافقت دیگر مؤسسین را برای تنظیم صورتجلسه انصراف از تشکیل شرکت به دست آورند. و یا آنکه ناگزیر بایستی ضمن مراجعه به دادگاه حکم استرداد آورده خود را تحصیل نمایند.
علل تشكيل نشدن شرکت سهامی
مواردی که به بطلان ثبت شرکت سهامی خاص می گردد؟
به نظر میرسد راهکار بالا پرهزینه و زیانبار به حال چنین سرمایه گذارانی بوده و موجبات تحمیل خسارت و رنج ناروا را بر ایشان فراهم می آورد. بنابراین راه حل ساده ۱۹ بایستی نسبت به هر دو شرکت اعمال شود.
در رابطه با شرکت سهامی خاص ایراد در عناصر بنیادین شرکت مانند موهوم بودن سرمایه، جعلی بودن امضای یکی از مؤسسین (سهامداران یا مدیران و بازرسان قبول کننده سمت ممکن است به بطلان شرکت منجر گردد.
