نحوه انتخاب بازرسان شرکت سهامی
بازرس چه کسی است؟
بازرس شرکت نماینده قانونی صاحبان سرمایه شرکت می باشد. که توسط مجمع عمومی عادی صاحبان سهام به منظور نظارت بر عملکرد مدیران انتخاب می شود. هر شرکت سهامی می تواند یک یا چند بازرس انتخاب کند. که تعداد آن را اساسنامه تعیین می کند. بازرس باید شخص حقیقی باشد.
شیوه انتخاب بازرسان شرکت های سهامی چگونه است؟
انتخاب نخستین بازرس یا بازرسان همانند ،مدیران از سوی مجمع عمومی موسس در شرکت سهامی عام و مؤسسین در شرکت سهامی خاص صورت می پذیرد. با تشکیل شرکت، انتخاب و برکناری بازرسان از وظایف مجمع عمومی. مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده است. همان گونه که در بحث صلاحیت های عادی دیدیم. به حکم مادۀ ۸۸ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ برای انتخاب بازرسان اکثریت نسبی کافی است.
انتخاب متوالی بازرسان و تعدد انتخاب آن در سال
ماده ۱۴۴ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ،۱۳۴۷ به عنوان نخستین مقرره بخش ناظر بر بازرسان شیوه انتخاب و برکناری آنان را پیش بینی نموده است. که مطابق آن مجمع عمومی عادی در هر سال یک یا چند بازرس انتخاب می کند. تا بر طبق این قانون به وظایف خود عمل کنند. انتخاب مجدد بازرس یا بازرسان بلامانع است.
انتخاب بازرسان و عزل بازرس
انتخاب بازرسان شرکت های سهامی توسط مجمع عمومی عادی می باشد. در هر موقع میتواند بازرس یا بازرسان را عزل کند. به شرط آنکه جانشین آنها را نیز انتخاب نماید.
در چه موقعی دادگاه نسبت به انتخاب بازرسان اقدام می کند؟
در خصوص مفاد ماده بالا چند نکته شایان یادآوری می نماید. اگر چه در حکم مادۀ بالا به صلاحیت مجمع عمومی به انتخاب بازرسان اشاره شده با این حال تنها در یک مورد بازرس ممکن است به حکم دادگاه انتخاب گردد. آن در صورتی است که مجمع عمومی بازرس تعیین نکرده و یا بازرس نتواند یا نخواهد گزارش بدهد. در این صورت به حکم ماده ۱۵۳ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ دادگاه به درخواست هر ذینفع به تعیین بازرس مبادرت خواهد کرد
دوره مسئولیت بازرسان شرکت های سهامی
– عبارت (مجمع عمومی معناست که مجمع عمومی عادی در هر سال یک یا چند بازرس انتخاب می کند، بدان عادی هر سال باید نسبت به انتخاب بازرسان اقدام نماید.
لذا عبارت هر سال بدان معناست که دوره مسئولیت بازرسان شرکت نمیتواند از یک سال بیشتر باشد. اما در بخش دوم شده است. ادامه کار بازرسان با انتخاب مجدد آنها امکان پذیر است. بخش آخر مقرره بالا قاعده ای عرفی را بازنویسی کرده که مطابق آن از آنجا که مجمع مزبور انتخاب می گردند، همان ارگان در هر موقع می توانند، بازرسان توسط . آنان را عزل ،کند.
انتخاب بازرس اصلی و بازرس علی البدل
البته مشروط به اینکه جانشین آنها را انتخاب کرده باشد. نکته پایانی آنکه برخلاف مدیران به حکم ماده ۱۴۶ قانون اصلاح قسمتی از قانون تجارت ۱۳۴۷ مجمع عمومی عادی علاوه بر انتخاب بازرس اصلی مکلف به انتخاب یک یا چند بازرس علی البدل هست.
بازرسان شرکت باید دارای چه شرایطی باشند؟
شرایط داوطلبان بازرسی شرکت های سهامی بدین شرح مقرر شده است :
1- داشتن حسن شهرت و نداشتن پیشیمه کیفری موثر.
2- داشتن مدرک دانشگاهی لیسانس یا بالاتر در یکی از رشته های متناسب با وظایف و مسئولیت های بازرسی از جمله مدارک حسابداری و امور مالی و اقتصادی و زیر مجموع های آنها.
3- داشتن حداقل 5 سال تجربه متناسب با وظایف بازرسان شرکت و مسئولیت آن.
4- عدم اشتغال به نمایندگی مجلس و دولت.
5- عدم اشتغال به طور تمام وقت در موسسات وابسته به دولت و شهرداری ها و موسسات وابسته.
افرادی که نمی توانند سمت بازرس شرکت داشته باشند؟
طبق ماده 147 اشخاص زیر نمی توانند به سمت بازرس شرکت سهامی انتخاب شوند:
الف: اشخاص مذکور در ماده 111 قانون تجارت ایران (محجورین، ورشکستگان و محرومین از حقوق اجتماعی).
ب : مدیران و مدیر عامل شرکت
ج : اقرباء سببی یا نسبی هیات مدیره و مدیر عامل تا درجه سوم از طبقه اول و دوم.
د : هر شخصی که خود یا همسرش از اشخاص مذکور در بند دو موظفا حقوق دریافت می دارد.
